Teodozij Starak: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m →Linki zewnętrzne: dodanie kategorii |
m link wewn. en |
||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
W marcu [[1945]] we wstępnym etapie ''wyrównywania granic'' deportowany z rodziną do Lwowa. W listopadzie roku [[1949]] aresztowany przez [[NKWD]] jako syn [[wróg ludu|wroga ludu]] i uczestnik kółek samokształceniowych w gimnazjum . Po krótkim śledztwie zesłany do [[obóz koncentracyjny|obozu koncentracyjnego ]] - ([[GUŁAG|łagru]]) w [[Karaganda|Karagandzie]]. Po sześciu latach łagru i zesłania po amnestii [[Nikita Chruszczow|chruszczowowskiej]] wraca do Lwowa. W latach [[1956]] - [[1961]] studiuje na wydziale [[slawistyka|slawistyki ]] [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytetu Lwowskiego]] otrzymując dyplom magistra filologii polskiej. Pracuje następnie na Uniwersytecie Lwowskim włączając się w ruch ''szestdysiatnykiw'' - młodego pokolenia ukraińskiej inteligencji, które zaktywizowało się w ramach ''odwilży'' po XX i XXII Zjeździe [[KPZR]]. Najwazniejszymi postaciami tego pokolenia byli również [[ Dmytro Pawłyczko]], [[Wasyl Stus]], [[Iwan Dracz]],[[Wiaczesław Czornowił]], [[Bohdan Horyń]], [[ Mychajło Horyń]] i [[ Łewko Łukjanenko]]. Łewko Łukjanenko, prawnik, za zorganizowanie konspiracyjnej partii - [[Ukraiński Związek Robotniczo-Chłopski]] został skazany w roku [[1961]] na karę śmierci (złagodzoną do piętnastu lat więzienia, które odsiedział w całości). |
W marcu [[1945]] we wstępnym etapie ''wyrównywania granic'' deportowany z rodziną do Lwowa. W listopadzie roku [[1949]] aresztowany przez [[NKWD]] jako syn [[wróg ludu|wroga ludu]] i uczestnik kółek samokształceniowych w gimnazjum . Po krótkim śledztwie zesłany do [[obóz koncentracyjny|obozu koncentracyjnego ]] - ([[GUŁAG|łagru]]) w [[Karaganda|Karagandzie]]. Po sześciu latach łagru i zesłania po amnestii [[Nikita Chruszczow|chruszczowowskiej]] wraca do Lwowa. W latach [[1956]] - [[1961]] studiuje na wydziale [[slawistyka|slawistyki ]] [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytetu Lwowskiego]] otrzymując dyplom magistra filologii polskiej. Pracuje następnie na Uniwersytecie Lwowskim włączając się w ruch ''szestdysiatnykiw'' - młodego pokolenia ukraińskiej inteligencji, które zaktywizowało się w ramach ''odwilży'' po XX i XXII Zjeździe [[KPZR]]. Najwazniejszymi postaciami tego pokolenia byli również [[ Dmytro Pawłyczko]], [[Wasyl Stus]], [[Iwan Dracz]],[[Wiaczesław Czornowił]], [[Bohdan Horyń]], [[ Mychajło Horyń]] i [[ Łewko Łukjanenko]]. Łewko Łukjanenko, prawnik, za zorganizowanie konspiracyjnej partii - [[Ukraiński Związek Robotniczo-Chłopski]] został skazany w roku [[1961]] na karę śmierci (złagodzoną do piętnastu lat więzienia, które odsiedział w całości). |
||
Teodozjusz Starak w roku [[1965]] został usunięty z pracy i aresztowany wraz z Bohdanem i Mychajło Horyniami na fali aresztowań ukraińskiej inteligencji, równoległej do [[proces pokazowy|pokazowego procesu]] [[ Daniel]] - [[Siniawski]] w Moskwie. Po uwolnieniu utrzymuje się z pracy dorywczej,jako wiejski nauczyciel, wreszcie w roku [[1969]] zostaje zatrudniony jako redaktor w redakcji polskiej wydawnictwa ''Radianska Szkoła'', gdzie pracuje oficjalnie do roku [[1990]]. Równolegle redaguje podziemną gazetę zakazanego w ZSRR od roku [[1945]] [[ukraińska Cerkiew greckokatolicka|Kościoła greckokatolickiego]] ''Wira Bat'kiw |
Teodozjusz Starak w roku [[1965]] został usunięty z pracy i aresztowany wraz z Bohdanem i Mychajło Horyniami na fali aresztowań ukraińskiej inteligencji, równoległej do [[proces pokazowy|pokazowego procesu]] [[:en:Yuli Daniel|Daniel]] - [[:en:Andrei Sinyavsky|Siniawski]] w Moskwie. Po uwolnieniu utrzymuje się z pracy dorywczej,jako wiejski nauczyciel, wreszcie w roku [[1969]] zostaje zatrudniony jako redaktor w redakcji polskiej wydawnictwa ''Radianska Szkoła'', gdzie pracuje oficjalnie do roku [[1990]]. Równolegle redaguje podziemną gazetę zakazanego w ZSRR od roku [[1945]] [[ukraińska Cerkiew greckokatolicka|Kościoła greckokatolickiego]] ''Wira Bat'kiw |
||
'' ( ''Wiara ojców''). |
'' ( ''Wiara ojców''). |
||
Wersja z 07:33, 9 paź 2006
Teodozjusz Starak, ukr. Tеодозій Старак (ur. 12 sierpnia 1931 w Międzybrodziu koło Sanoka - zm. 1 października 1999 we Lwowie), ukraiński dysydent, działacz społeczny i dyplomata. Pierwszy poseł niepodległej Ukrainy w Polsce (1991).
Teodozjusz Starak urodził się na Łemkowszczyżnie jako syn Wasyla Staraka- działacza ukraińskiego stowarzyszenia społeczno-oświatowego Proswita . W marcu 1945 we wstępnym etapie wyrównywania granic deportowany z rodziną do Lwowa. W listopadzie roku 1949 aresztowany przez NKWD jako syn wroga ludu i uczestnik kółek samokształceniowych w gimnazjum . Po krótkim śledztwie zesłany do obozu koncentracyjnego - (łagru) w Karagandzie. Po sześciu latach łagru i zesłania po amnestii chruszczowowskiej wraca do Lwowa. W latach 1956 - 1961 studiuje na wydziale slawistyki Uniwersytetu Lwowskiego otrzymując dyplom magistra filologii polskiej. Pracuje następnie na Uniwersytecie Lwowskim włączając się w ruch szestdysiatnykiw - młodego pokolenia ukraińskiej inteligencji, które zaktywizowało się w ramach odwilży po XX i XXII Zjeździe KPZR. Najwazniejszymi postaciami tego pokolenia byli również Dmytro Pawłyczko, Wasyl Stus, Iwan Dracz,Wiaczesław Czornowił, Bohdan Horyń, Mychajło Horyń i Łewko Łukjanenko. Łewko Łukjanenko, prawnik, za zorganizowanie konspiracyjnej partii - Ukraiński Związek Robotniczo-Chłopski został skazany w roku 1961 na karę śmierci (złagodzoną do piętnastu lat więzienia, które odsiedział w całości).
Teodozjusz Starak w roku 1965 został usunięty z pracy i aresztowany wraz z Bohdanem i Mychajło Horyniami na fali aresztowań ukraińskiej inteligencji, równoległej do pokazowego procesu Daniel - Siniawski w Moskwie. Po uwolnieniu utrzymuje się z pracy dorywczej,jako wiejski nauczyciel, wreszcie w roku 1969 zostaje zatrudniony jako redaktor w redakcji polskiej wydawnictwa Radianska Szkoła, gdzie pracuje oficjalnie do roku 1990. Równolegle redaguje podziemną gazetę zakazanego w ZSRR od roku 1945 Kościoła greckokatolickiego Wira Bat'kiw ( Wiara ojców).
Po upadku ZSRR i uzyskaniu niepodległosci przez Ukrainę ( 1991) zostaje pierwszym reprezentantem dyplomatycznym niepodległego państwa ukraińskiego w Polsce w randze posła - charge d'affaires. Organizuje placówkę dyplomatyczną od podstaw - w znacznej mierze za własne środki - ( stąd przydomek latającego ambasadora, który nie miał nawet własnego kierowcy). Po podniesieniu rangi przedstawicielstw dyplomatycznych Polski i Ukrainy do szczebla ambasad - do kwietnia 1998 roku pierwszy radca Ambasady Ukrainy w Polsce ( pierwszy zastępca ambasadora) . W roku 1998 wybrany honorowym Prezesem Światowego Związku Łemków.
Współautor (wraz z S. Łewynską) Słownika polsko-ukraińskiego 1998. Po roku 1991 jest autorem wielu wywiadów i publikacji w prasie ukraińskiej i polskiej. Zmarł po długotrwałej ciężkiej chorobie we Lwowie w dniu 1.10.1999 r. Pochowany w Kwaterze Represjonowanych i Więźniów Politycznych Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie.
Na wniosek Towarzystwa Gospodarczego Polska-Ukraina z 13.10.1999 r. Teodozjusz Starak został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP. Odznaczenie wdowie , ukraińskiej poetce Lubow Gorbenko , wręczyli 19.03.2002 r na Ratuszu we Lwowie w imieniu Rzeczpospolitej Andrzej Rosiński i Zbigniew Misiak. Teodozjusz Starak jest jedynym oprócz późniejszego ambasadora Ukrainy w Polsce - Dmytra Pawłyczki ( poety i dysydenta ) obywatelem Ukrainy uhonorowanym w ten sposób.
Bibliografia
- Słownik polsko-ukraiński , Lviv 1998; ISBN 5-7773-0884-8
- Litaučij ambasador : Teodozij Starak : osobistist', Lviv 2001 ; ISBN 5-7773--0450-8