Wachsz (rzeka): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
lit.
m →‎top: int.
Linia 25: Linia 25:
|nierozpoznany:nierozpoznane:dopływy = [[Muksu]], [[Obichingu]]
|nierozpoznany:nierozpoznane:dopływy = [[Muksu]], [[Obichingu]]
}}
}}
'''Wachsz''' (także '''Kyzyłsu''', '''Surchob'''; [[język tadżycki|tadż.]] وخش, [[język rosyjski|ros.]] ''Вахш'') - rzeka w południowo-wschodnim [[Kirgistan]]ie i w północno-zachodnim [[Tadżykistan]]ie. Długość - 786 km, powierzchnia [[zlewnia|zlewni]] - 39,1 tys. km², średni przepływ - 156 m³/s. Wody Wachszu pochodzą głównie z topnienia wysokogórskich lodowców. Najwyższe stany wód występują w lipcu i sierpniu. Największe dopływy - [[Muksu]] i [[Obichingu]] (lewe). Nazwy ''Kyzyłsu'' i ''Surchob'' oznaczają "czerwona rzeka", odpowiednio w języku [[język perski|perskim]] i [[język kirgiski|kirgiskim]].
'''Wachsz''' (także '''Kyzyłsu''', '''Surchob'''; [[język tadżycki|tadż.]] وخش, [[język rosyjski|ros.]] ''Вахш'') rzeka w południowo-wschodnim [[Kirgistan]]ie i w północno-zachodnim [[Tadżykistan]]ie. Długość - 786 km, powierzchnia [[zlewnia|zlewni]] - 39,1 tys. km², średni przepływ - 156 m³/s. Wody Wachszu pochodzą głównie z topnienia wysokogórskich lodowców. Najwyższe stany wód występują w lipcu i sierpniu. Największe dopływy - [[Muksu]] i [[Obichingu]] (lewe). Nazwy ''Kyzyłsu'' i ''Surchob'' oznaczają "czerwona rzeka", odpowiednio w języku [[język perski|perskim]] i [[język kirgiski|kirgiskim]].


Wachsz ma źródła w górach zamykających od wschodu [[Dolina Ałajska|Dolinę Ałajską]], łączących [[Góry Ałajskie]] w paśmie [[Ałaj]]u z [[Góry Zaałajskie|Górami Zaałajskimi]] w [[Pamir]]ze. Rzeka płynie na zachód szeroką, wysoką (ponad 2000 m n.p.m.) Doliną Ałajską między Górami Ałajskimi na północy a Górami Zaałajskimi na południu. Na tym odcinku nosi nazwę ''Kyzyłsu''. Na zachodnim krańcu Doliny Ałajskiej Wachsz wypływa na terytorium Tadżykistanu, gdzie z początku nosi nazwę ''Surchob''. Rzeka stopniowo zmienia kierunek na południowo-wschodni i między coraz niższymi górami spływa do rozległej doliny Amu-darii. Koło miejscowości [[Pandżi Pojon]] (''Niżnyj Piandż'') Wachsz łączy się z rzeką [[Pandż]], która stanowi tu granicę tadżycko-afgańską, tworząc [[Amu-daria|Amu-darię]].
Wachsz ma źródła w górach zamykających od wschodu [[Dolina Ałajska|Dolinę Ałajską]], łączących [[Góry Ałajskie]] w paśmie [[Ałaj]]u z [[Góry Zaałajskie|Górami Zaałajskimi]] w [[Pamir]]ze. Rzeka płynie na zachód szeroką, wysoką (ponad 2000 m n.p.m.) Doliną Ałajską między Górami Ałajskimi na północy a Górami Zaałajskimi na południu. Na tym odcinku nosi nazwę ''Kyzyłsu''. Na zachodnim krańcu Doliny Ałajskiej Wachsz wypływa na terytorium Tadżykistanu, gdzie z początku nosi nazwę ''Surchob''. Rzeka stopniowo zmienia kierunek na południowo-wschodni i między coraz niższymi górami spływa do rozległej doliny Amu-darii. Koło miejscowości [[Pandżi Pojon]] (''Niżnyj Piandż'') Wachsz łączy się z rzeką [[Pandż]], która stanowi tu granicę tadżycko-afgańską, tworząc [[Amu-daria|Amu-darię]].


Dolina Wachszu rozgranicza pasmo Ałaju od masywu Pamiru. Biegnie głównie przez wysokie góry i obfituje w głębokie wąwozy. Nad Wachszem leżą tadżyckie miasta [[Nurek (miasto)|Nurek]], [[Sarband]] i [[Kurgontepa]].
Dolina Wachszu rozgranicza pasmo Ałaju od masywu Pamiru. Biegnie głównie przez wysokie góry i obfituje w głębokie wąwozy. Nad Wachszem leżą tadżyckie miasta [[Nurek (miasto)|Nurek]], [[Sarband]] i [[Kurgontepa]].


Na tadżyckim odcinku Wachszu stworzono łańcuch dziewięciu sztucznych jezior zaporowych, z których największe to [[Rogun]] (10,5 mld m³) i [[Zapora Nurecka|Nurek]] (11,6 mld m³). Ten system hydroenergetyczny wytwarza 90% energii elektrycznej produkowanej w Tadżykistanie.
Na tadżyckim odcinku Wachszu stworzono łańcuch dziewięciu sztucznych jezior zaporowych, z których największe to [[Rogun]] (10,5 mld m³) i [[Zapora Nurecka|Nurek]] (11,6 mld m³). Ten system hydroenergetyczny wytwarza 90% energii elektrycznej produkowanej w Tadżykistanie.

Wersja z 13:50, 30 wrz 2017

Wachsz
Ilustracja
Zbiornik nurecki na rzece Wachsz
Kontynent

Azja

Państwo

 Kirgistan
 Tadżykistan

Rzeka
Długość 786 km
Powierzchnia zlewni

39 100 km²

Średni przepływ

536 m³/s

Źródło
Miejsce Dolina Ałajska
Współrzędne

39°16′04″N 71°22′30″E/39,267778 71,375000

Ujście
Recypient tworzy Amu-darię wraz z rzeką Piandż
Współrzędne

37°06′39″N 68°18′53″E/37,110833 68,314722

Mapa
Mapa rzeki
Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „źródło”, poniżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Brak mapy: {{państwo dane  Kirgistan
 Tadżykistan | mapa/core | wariant =  Kirgistan
 Tadżykistan }}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „źródło”, poniżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Wachsz (także Kyzyłsu, Surchob; tadż. وخش, ros. Вахш) – rzeka w południowo-wschodnim Kirgistanie i w północno-zachodnim Tadżykistanie. Długość - 786 km, powierzchnia zlewni - 39,1 tys. km², średni przepływ - 156 m³/s. Wody Wachszu pochodzą głównie z topnienia wysokogórskich lodowców. Najwyższe stany wód występują w lipcu i sierpniu. Największe dopływy - Muksu i Obichingu (lewe). Nazwy Kyzyłsu i Surchob oznaczają "czerwona rzeka", odpowiednio w języku perskim i kirgiskim.

Wachsz ma źródła w górach zamykających od wschodu Dolinę Ałajską, łączących Góry Ałajskie w paśmie Ałaju z Górami Zaałajskimi w Pamirze. Rzeka płynie na zachód szeroką, wysoką (ponad 2000 m n.p.m.) Doliną Ałajską między Górami Ałajskimi na północy a Górami Zaałajskimi na południu. Na tym odcinku nosi nazwę Kyzyłsu. Na zachodnim krańcu Doliny Ałajskiej Wachsz wypływa na terytorium Tadżykistanu, gdzie z początku nosi nazwę Surchob. Rzeka stopniowo zmienia kierunek na południowo-wschodni i między coraz niższymi górami spływa do rozległej doliny Amu-darii. Koło miejscowości Pandżi Pojon (Niżnyj Piandż) Wachsz łączy się z rzeką Pandż, która stanowi tu granicę tadżycko-afgańską, tworząc Amu-darię.

Dolina Wachszu rozgranicza pasmo Ałaju od masywu Pamiru. Biegnie głównie przez wysokie góry i obfituje w głębokie wąwozy. Nad Wachszem leżą tadżyckie miasta Nurek, Sarband i Kurgontepa.

Na tadżyckim odcinku Wachszu stworzono łańcuch dziewięciu sztucznych jezior zaporowych, z których największe to Rogun (10,5 mld m³) i Nurek (11,6 mld m³). Ten system hydroenergetyczny wytwarza 90% energii elektrycznej produkowanej w Tadżykistanie.

Linki zewnętrzne