Riukiu

Riukiu

{{{nazwa oryginalna}}}

Mapa archipelagu
Państwo	Japonia
Akwen	Morze Wschodniochińskie, Morze Filipińskie
Wyspy	Okinawa, Amami Ōshima
Liczba wysp	>100
Powierzchnia	4642 km²
Populacja (2005) • liczba ludności	1 550 161
• gęstość	333,93 os./km²
Położenie na mapie Japonii Riukiu
27°00′N 128°30′E

{{Archipelag infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | nazwa oryginalna =

Zasięg wysp i archipelagów na południowym zachodzie Japonii

Archipelag Satsunan składający się z trzech mniejszych archipelagów: Ōsumi, Tokara, Amami

Riukiu (jap. 南西諸島 Nansei-shotō) – archipelag rozciągający się między Tajwanem a Kiusiu, należący do Japonii. Japońska nazwa Nansei-shotō oznacza „Wyspy Południowo-Zachodnie”. Oddziela Morze Wschodniochińskie od Morza Filipińskiego.

Terminologia

Z nazewnictwem tych wysp i archipelagów wiąże się wiele nieporozumień i odmiennych interpretacji wynikających z przyczyn historycznych, geograficznych, geologicznych, politycznych, ekonomicznych i językowych.

Z powyższych powodów obecny termin „wyspy Riukiu” lub „archipelag Riukiu” (Ryūkyū-shotō, 琉球諸島) był rozumiany inaczej i częściowo jest nadal:

• na Zachodzie – jako równoznaczny z całym „archipelagiem Nansei” (Nansei-shotō, 南西諸島), rozciągniętym łukiem od Kiusiu do Tajwanu (od 31 równoleżnika do 24);
• w Japonii – jako odnoszący się do archipelagów i grup wysp usytuowanych tylko pomiędzy Okinawą i Tajwanem (od 27 równoleżnika do 24). Wiąże się to z istnieniem w przeszłości Królestwa Riukiu.

Współczesne mapy Japonii sytuują Ryūkyū-shotō na południe od 27 równoleżnika, od wyspy Yoron w archipelagu Amami, aż do 24 równoleżnika, czyli wysp Yonaguni i Iriomote w archipelagu Yaeyama. Wszystkie te wyspy należą administracyjnie do prefektury Okinawa. Należą do niej także oddalone od głównego łuku archipelagu Nansei i geograficznie odrębne: wyspy: Senkaku i Daitō.

Na północ od 27 równoleżnika, aż do Kiusiu, rozciąga się archipelag Satsunan (Satsunan-shotō, 薩南諸島) czyli „wysp na południe od Satsumy”. Satsunan-shotō obejmuje archipelagi: Amami, Tokara i Ōsumi. Wszystkie te wyspy należą administracyjnie do prefektury Kagoshima.

Ze względu na zróżnicowanie nazw w odniesieniu do wysp, wysepek, skał, archipelagów i grup wysp, w języku japońskim używane są następujące słowa:

• shotō (諸島) – archipelag, grupa wysp, jakakolwiek grupa wysp;
• rettō (列島) – archipelag, łańcuch wysp, linia wysp, wyspy w szeregu, łuk wysp;
• guntō (群島) – archipelag, grupa wysp tworząca krąg, mieszana grupa wysp;
• ritō, hanare-jima (離島) – izolowana wyspa, odległa wyspa;
• kotō (孤島) – samotna wyspa;
• iwa (岩) – skała (występują m.in. w nazwach skał należących do spornej grupy Senkaku);
• shima, jima, tō – wyspa, wyspy.

Geologia

Wyspy Riukiu tworzą łuk wyspowy, powstały ponad strefą subdukcji w miejscu styku płyty eurazjatyckiej z płytą filipińską. Są to wyspy wulkaniczne; u wschodnich wybrzeży Riukiu rozciąga się Rów Riukiu, głęboki rów oceaniczny.

Podział na grupy wysp

• Nansei-shotō (Wyspy Południowo-Zachodnie; podział według Hydrographic and Oceanographic Department, Japan Coast Guard oraz 日本地図 (Atlas Japonii) wydany przez wydawnictwo Seibido Shuppan w 2018 roku)

• • Satsunan-shotō (administracyjnie należy do prefektury Kagoshima)
    • Ōsumi-shotō:
      • Tane-ga-shima, Yaku-shima, Kuchinoerabu-shima, Mage-shima
      • Take-shima, Iō-jima, Kuro-shima
    • Tokara-rettō: Kuchi-no-shima, Naka-no-shima, Gaja-jima, Suwanose-jima, Akuseki-jima, Taira-jima, Kodakara-jima, Takara-jima
    • Amami-guntō: Amami Ōshima, Kikai-jima, Kakeroma-jima, Yoro-shima, Uke-shima, Tokuno-shima, Okinoerabu-jima, Yoron-jima

• • Ryūkyū-shotō (należy administracyjnie do prefektury Okinawa)
    • Okinawa-shotō: Okinawa, Kume-jima, Iheya-jima, Izena-shima, Aguni-jima, Ie-jima, Iōtori-shima
      • Kerama-shotō: Tokashiki-jima, Zamami-shima, Aka-shima, Geruma-shima
    • Sakishima-shotō
      • Miyako-rettō: Miyako-jima, Ikema-jima, Ōgami-jima, Irabu-shima, Shimoji-shima, Kurima-jima, Minna-jima, Tarama-shima
      • Yaeyama-rettō: Iriomote-jima, Ishigaki-jima, Taketomi-jima, Kohama-jima, Kuro-shima, Aragusuku-jima, Hatoma-jima, Yubu-jima, Hateruma-jima, Yonaguni-jima
      • Senkaku-shotō (roszczenia Chin i Tajwanu): Uotsuri-jima, Kuba-jima, Taisho-jima, Kita Kojima, Minami Kojima

• • Daitō-shotō: Kita Daitō-jima, Minami Daitō-jima, Oki Daitō-jima (wyspy te geograficznie nie należą do archipelagu Nansei, ale administracyjnie do prefektury Okinawa)

Galeria

• 
  Most łączący wyspy Miyako i Ikema w archipelagu Miyako
• 
  Wybrzeże wyspy Kikai w archipelagu Amami
• 
  Palmy satake (Satakentia liukiuensis) na wyspie Ishigaki

Zobacz też

• Prefektura Okinawa
• Prefektura Kagoshima

Linki zewnętrzne

• Strona Geospatial Information Authority of Japan (ang. • jap.)