Riukiu: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Podział na grupy wysp: uzup. meryt. |
ilustracja |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Inne znaczenia}} |
{{Inne znaczenia}} |
||
{{W edycji|Accomer}} |
|||
{{Archipelag infobox |
{{Archipelag infobox |
||
|nazwa = Riukiu |
|nazwa = Riukiu |
||
Linia 22: | Linia 21: | ||
}} |
}} |
||
[[Plik:Extents of the islands and the archipelagos in the southwest of Japan.png|thumb|240px|Zasięg wysp i archipelagów na południowym zachodzie Japonii]] |
[[Plik:Extents of the islands and the archipelagos in the southwest of Japan.png|thumb|240px|Zasięg wysp i archipelagów na południowym zachodzie Japonii]] |
||
[[Plik:Satsunan Islands.png|thumb|240px|Archipelag Satsunan składający się z trzech mniejszych archipelagów: Ōsumi, Tokara, Amami]] |
[[Plik:Satsunan Islands.png|thumb|240px|Archipelag Satsunan składający się z trzech mniejszych archipelagów: Ōsumi, Tokara, Amami (prefektura Kagoshima)]] |
||
[[Plik:Yaeyamagun in Okinawa Map.gif|thumb|240px|Prefektura Okinawa]] |
|||
{{nihongo|'''Riukiu'''|南西諸島|Nansei-shotō}} – [[archipelag]] rozciągający się między [[Tajwan (wyspa)|Tajwanem]] a [[Kiusiu]], należący do [[Japonia|Japonii]]. Japońska nazwa ''Nansei-shotō'' oznacza „Wyspy Południowo-Zachodnie”. Oddziela [[Morze Wschodniochińskie]] od [[Morze Filipińskie|Morza Filipińskiego]]{{r|chizu}}. |
{{nihongo|'''Riukiu'''|南西諸島|Nansei-shotō}} – [[archipelag]] rozciągający się między [[Tajwan (wyspa)|Tajwanem]] a [[Kiusiu]], należący do [[Japonia|Japonii]]. Japońska nazwa ''Nansei-shotō'' oznacza „Wyspy Południowo-Zachodnie”. Oddziela [[Morze Wschodniochińskie]] od [[Morze Filipińskie|Morza Filipińskiego]]{{r|chizu}}. |
||
Wersja z 20:35, 9 gru 2018
Mapa archipelagu | |
Państwo | |
---|---|
Akwen | |
Wyspy | |
Liczba wysp |
>100 |
Powierzchnia |
4642 km² |
Populacja (2005) • liczba ludności |
|
• gęstość |
333,93 os./km² |
Położenie na mapie Japonii | |
27°00′N 128°30′E/27,000000 128,500000 |
Riukiu (jap. 南西諸島 Nansei-shotō) – archipelag rozciągający się między Tajwanem a Kiusiu, należący do Japonii. Japońska nazwa Nansei-shotō oznacza „Wyspy Południowo-Zachodnie”. Oddziela Morze Wschodniochińskie od Morza Filipińskiego[1].
Terminologia
Z nazewnictwem tych wysp i archipelagów wiąże się wiele nieporozumień i odmiennych interpretacji wynikających z przyczyn historycznych, geograficznych, geologicznych, politycznych, ekonomicznych i językowych.
Z powyższych powodów obecny termin „wyspy Riukiu” lub „archipelag Riukiu” (Ryūkyū-shotō, 琉球諸島) był rozumiany inaczej i częściowo jest nadal:
- na Zachodzie – jako równoznaczny z całym „archipelagiem Nansei” (Nansei-shotō, 南西諸島), rozciągniętym łukiem od Kiusiu do Tajwanu (od 31 równoleżnika do 24);
- w Japonii – jako odnoszący się do archipelagów i grup wysp usytuowanych tylko pomiędzy Okinawą i Tajwanem (od 27 równoleżnika do 24). Wiąże się to z istnieniem w przeszłości Królestwa Riukiu[1].
Współczesne mapy Japonii sytuują Ryūkyū-shotō na południe od 27 równoleżnika, od wyspy Yoron w archipelagu Amami, aż do 24 równoleżnika, czyli wysp Yonaguni i Iriomote w archipelagu Yaeyama. Wszystkie te wyspy należą administracyjnie do prefektury Okinawa. Należą do niej także oddalone od głównego łuku archipelagu Nansei i geograficznie odrębne: wyspy: Senkaku i Daitō[1].
Na północ od 27 równoleżnika, aż do Kiusiu, rozciąga się archipelag Satsunan (Satsunan-shotō, 薩南諸島) czyli „wysp na południe od Satsumy”. Satsunan-shotō obejmuje archipelagi: Amami, Tokara i Ōsumi. Wszystkie te wyspy należą administracyjnie do prefektury Kagoshima[1].
Ze względu na zróżnicowanie nazw w odniesieniu do wysp, wysepek, skał, archipelagów i grup wysp, w języku japońskim używane są następujące słowa[2][3]:
- shotō (諸島) – archipelag, grupa wysp, jakakolwiek grupa wysp;
- rettō (列島) – archipelag, łańcuch wysp, linia wysp, wyspy w szeregu, łuk wysp;
- guntō (群島) – archipelag, grupa wysp tworząca krąg, mieszana grupa wysp;
- ritō, hanare-jima (離島) – izolowana wyspa, odległa wyspa;
- kotō (孤島) – samotna wyspa;
- iwa (岩) – skała (występują m.in. w nazwach skał należących do spornej grupy Senkaku);
- shima, jima, tō – wyspa, wyspy.
Geologia
Wyspy Riukiu tworzą łuk wyspowy, powstały ponad strefą subdukcji w miejscu styku płyty eurazjatyckiej z płytą filipińską. Są to wyspy wulkaniczne; u wschodnich wybrzeży Riukiu rozciąga się Rów Riukiu, głęboki rów oceaniczny.
Podział na grupy wysp
- Nansei-shotō (Wyspy Południowo-Zachodnie; podział według Hydrographic and Oceanographic Department, Japan Coast Guard oraz 日本地図 (Atlas Japonii) wydany przez wydawnictwo Seibido Shuppan w 2018 roku)[4][1]
- Satsunan-shotō (administracyjnie należy do prefektury Kagoshima)
- Ōsumi-shotō:
- Tane-ga-shima, Yaku-shima, Kuchinoerabu-shima, Mage-shima
- Take-shima, Iō-jima, Kuro-shima
- Tokara-rettō: Kuchi-no-shima, Naka-no-shima, Gaja-jima, Suwanose-jima, Akuseki-jima, Taira-jima, Kodakara-jima, Takara-jima
- Amami-guntō: Amami Ōshima, Kikai-jima, Kakeroma-jima, Yoro-shima, Uke-shima, Tokuno-shima, Okinoerabu-jima, Yoron-jima
- Ōsumi-shotō:
- Satsunan-shotō (administracyjnie należy do prefektury Kagoshima)
- Ryūkyū-shotō (należy administracyjnie do prefektury Okinawa)
- Okinawa-shotō: Okinawa, Kume-jima, Iheya-jima, Izena-shima, Aguni-jima, Ie-jima, Iōtori-shima
- Kerama-shotō: Tokashiki-jima, Zamami-shima, Aka-shima, Geruma-shima
- Sakishima-shotō
- Miyako-rettō: Miyako-jima, Ikema-jima, Ōgami-jima, Irabu-shima, Shimoji-shima, Kurima-jima, Minna-jima, Tarama-shima
- Yaeyama-rettō: Iriomote-jima, Ishigaki-jima, Taketomi-jima, Kohama-jima, Kuro-shima, Aragusuku-jima, Hatoma-jima, Yubu-jima, Hateruma-jima, Yonaguni-jima
- Senkaku-shotō (roszczenia Chin i Tajwanu): Uotsuri-jima, Kuba-jima, Taisho-jima, Kita Kojima, Minami Kojima
- Okinawa-shotō: Okinawa, Kume-jima, Iheya-jima, Izena-shima, Aguni-jima, Ie-jima, Iōtori-shima
- Ryūkyū-shotō (należy administracyjnie do prefektury Okinawa)
- Daitō-shotō: Kita Daitō-jima, Minami Daitō-jima, Oki Daitō-jima (wyspy te geograficznie nie należą do archipelagu Nansei, ale administracyjnie do prefektury Okinawa)
Galeria
-
Most łączący wyspy Miyako i Ikema w archipelagu Miyako
-
Wybrzeże wyspy Kikai w archipelagu Amami
-
Palmy satake (Satakentia liukiuensis) na wyspie Ishigaki
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e 日本地図. Tokyo: Seibido Shuppan, 2018, s. 140-141, 234-237. ISBN 978-4-415-11272-5.
- ↑ Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha LImited, 1991, s. 356, 390, 571, 952, 1370, 1382, 1537, 1610. ISBN 4-7674-2015-6.
- ↑ Robert Walker: Okinawa and the Ryukyu Islands. Tuttle. s. Island Nomenclature. [dostęp 2018-12-05]. (ang.).
- ↑ The geographical names and those extents of the wide areas in Japan. 海上保安庁海洋情報部 (Hydrographic and Oceanographic Department, Japan Coast Guard, 2009. s. 15. [dostęp 2018-12-04]. (jap.).
Linki zewnętrzne
- Strona Geospatial Information Authority of Japan (ang. • jap.)