Pogórze Gubałowskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Poprawiam szablon cytowania |
poprawa linków |
||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
}} |
}} |
||
{{Duża grafika|Pasmo Gubałowskie T57-1.JPG|500px|Widok z Kościeliska. Od lewej: Palenica Kościeliska, Butorowy Wierch i Gubałówka}} |
{{Duża grafika|Pasmo Gubałowskie T57-1.JPG|500px|Widok z Kościeliska. Od lewej: Palenica Kościeliska, Butorowy Wierch i Gubałówka}} |
||
[[Plik:Cisowa Skała a1.jpg|thumb|240px|[[Cisowa Skała]]]] |
[[Plik:Cisowa Skała a1.jpg|thumb|240px|[[Cisowa Skała (Kotlina Nowotarska)|Cisowa Skała]]]] |
||
'''Pogórze Gubałowskie''' – mikroregion, część [[Pogórze Spisko-Gubałowskie|Pogórza Spisko-Gubałowskiego]] pomiędzy rzekami [[Czarny Dunajec (rzeka)|Czarny Dunajec]] i [[Biały Dunajec (rzeka)|Biały Dunajec]]<ref name=G>{{Cytuj książkę |nazwisko=Kondracki |imię=Jerzy |tytuł=Geografia regionalna Polski |wydawca=Wyd. Naukowe PWN |miejsce=Warszawa |rok= 1998|isbn=83-01-12479-2}}</ref> Jest to pasmo wzniesień, od południa opadające do [[Rów Podtatrzański|Rowu Podtatrzańskiego]], od północy do [[Kotlina Orawsko-Nowotarska|Kotliny Orawsko-Nowotarskiej]]<ref name=G/>. Do Rowu Podtatrzańskiego Pogórze Gubałowskie opada dość stromo, tworząc dość ciągły pas wzniesień o równoleżnikowym przebiegu, zwany też '''Pasmem Gubałowskim'''<ref name=A>{{Cytuj książkę |tytuł= Dookoła Tatr. Mapa 1:100 000 |wydawca=Sygnatura|rok= 2003 |isbn=978-83-87873-44-8}}</ref>. W kierunku od zachodu na wschód wyróżnia się w nim<ref>{{Cytuj książkę |tytuł=Tatry i Podtatrze. Mapa 1:50 000|wydawca=Wyd. Compass}}</ref> |
'''Pogórze Gubałowskie''' – mikroregion, część [[Pogórze Spisko-Gubałowskie|Pogórza Spisko-Gubałowskiego]] pomiędzy rzekami [[Czarny Dunajec (rzeka)|Czarny Dunajec]] i [[Biały Dunajec (rzeka)|Biały Dunajec]]<ref name=G>{{Cytuj książkę |nazwisko=Kondracki |imię=Jerzy |tytuł=Geografia regionalna Polski |wydawca=Wyd. Naukowe PWN |miejsce=Warszawa |rok= 1998|isbn=83-01-12479-2}}</ref> Jest to pasmo wzniesień, od południa opadające do [[Rów Podtatrzański|Rowu Podtatrzańskiego]], od północy do [[Kotlina Orawsko-Nowotarska|Kotliny Orawsko-Nowotarskiej]]<ref name=G/>. Do Rowu Podtatrzańskiego Pogórze Gubałowskie opada dość stromo, tworząc dość ciągły pas wzniesień o równoleżnikowym przebiegu, zwany też '''Pasmem Gubałowskim'''<ref name=A>{{Cytuj książkę |tytuł= Dookoła Tatr. Mapa 1:100 000 |wydawca=Sygnatura|rok= 2003 |isbn=978-83-87873-44-8}}</ref>. W kierunku od zachodu na wschód wyróżnia się w nim<ref>{{Cytuj książkę |tytuł=Tatry i Podtatrze. Mapa 1:50 000|wydawca=Wyd. Compass}}</ref> |
||
* [[Płazowski Wierch]] |
* [[Płazowski Wierch]] |
||
Wersja z 06:26, 3 lip 2019
| |
| Megaregion | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Podprowincja | |
| Makroregion | |
| Mezoregion | |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
|
Pogórze Gubałowskie – mikroregion, część Pogórza Spisko-Gubałowskiego pomiędzy rzekami Czarny Dunajec i Biały Dunajec[1] Jest to pasmo wzniesień, od południa opadające do Rowu Podtatrzańskiego, od północy do Kotliny Orawsko-Nowotarskiej[1]. Do Rowu Podtatrzańskiego Pogórze Gubałowskie opada dość stromo, tworząc dość ciągły pas wzniesień o równoleżnikowym przebiegu, zwany też Pasmem Gubałowskim[2]. W kierunku od zachodu na wschód wyróżnia się w nim[3]
- Płazowski Wierch
- Mietłówka 1110 m
- Palenica Kościeliska 1182 m
- Butorowy Wierch, zwany też Butorowskim Wierchem (1160 m)
- Gubałówka (1120 m)
Większe potoki spływające z Pasma Gubałowskiego na południe, do Rowu Podtatrzańskiego to: Wielki Głęboki Potok, Butorowski Potok i Szymoszków Potok. Na północ od Pasma Gubałowskiego odchodzą dwa rozczłonkowane grzbiety, pomiędzy którymi spływają potoki: Dzianiski Potok, Cichy Potok, Bystry Potok i Mały Rogoźnik[1][2]. Ponadto na północnym zboczu Palenicy Kościeliskiej znajduje się niewielki Groników Staw.
Pogórze Gubałowskie zbudowane jest z nieco zdyslokowanego i zapadającego z południa na północ fliszu karpackiego[1]. Północna jego granica z Kotliną Orawsko-Nowotarską przebiega wzdłuż linii tektonicznej usłanej wapiennymi skałkami[1]. Większe z nich to Żdżar w Maruszynie (773 m), Cisowa Skała (668 m) i Obłazowa (670 m) pod Nową Białką, Ranisberg (także Ranysborg lub Raniszberg, 678 m) koło Szaflar[1]. Wokół jednej z tych skałek (Skałka Rogoźnicka 708 m), na zachodnich granicach Pogórza Gubałowskiego utworzono rezerwat przyrody Skałka Rogoźnicka.
Pogórze Gubałowskie jest dość gęsto zaludnione, przy czym miejscowości znajdują się nie tylko w dolinach rzecznych, ale również na wierzchowinie. To właśnie tutaj, na północnym stoku Gubałówki znajduje się najwyżej położona miejscowość w Polsce – Ząb w gminie Poronin (910-1013 m n.p.m. )[4]. Dla potrzeb rolniczych lasy zostały w dużym stopniu wycięte[1]. Warunki do uprawiania ziemi są tutaj trudne, uprawiano głównie ziemniaki i owies, przede wszystkim jednak miejscowa ludność góralska żyła z pasterstwa[1]. Obecnie miejscowości te coraz bardziej przekształcają się w turystyczno-rekreacyjne. Na południowych stokach Pasma Gubałowskiego zlokalizowano szereg obiektów infrastruktury turystycznej, min. nieczynny ośrodek narciarski Butorowy Wierch, ośrodek na Polanie Szymoszkowej, ośrodek narciarski na Gubałówce, ośrodek narciarsko-rekreacyjny Harenda i inne, mniejsze elementy infrastruktury sportowo-turystycznej.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ a b Dookoła Tatr. Mapa 1:100 000. Sygnatura, 2003. ISBN 978-83-87873-44-8.
- ↑ Tatry i Podtatrze. Mapa 1:50 000. Wyd. Compass.
- ↑ Ząb. Informacje ogólne. [dostęp 2010-06-19].