Przejdź do zawartości

Raszków (Mołdawia): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
345 374 edycje
kat.
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Historia: źródła/przypisy, drobne merytoryczne
Linia 24: Linia 24:


=== Historia ===
=== Historia ===
Wzmiankowane w dokumentach litewskich pod rokiem [[1402]] jako Karawuł. W czasach I Rzeczypospolitej na terenie dawnego [[województwo bracławskie|woj. bracławskiego]]. W XVII wieku miasto wznosiło się nad brzegiem Dniestru, a w jego wnętrzu znajdowała się polska twierdza otoczona drewnianym wałem z działami. W XVII wieku była to jedna z ostatnich ufortyfikowanych osad na południu Rzeczypospolitej, za nią znajdowało się już tylko graniczna osada [[Jahorłyk]]. W XVII wieku miasteczko było własnością Zamoyskich, po czym [[Joanna Barbara Zamoyska]] wniosła je jako wiano rodowi [[Koniecpolscy|Koniecpolskich]]. W XVIII wieku własność [[Lubomirscy|Lubomirskich]]. W XIX wieku własność Barczewskich herbu [[Samson (herb szlachecki)|Samson]].
Prawdopodobnie wzmiankowane w dokumentach litewskich pod rokiem [[1402]] jako Karawuł. W czasach I Rzeczypospolitej na terenie dawnego [[województwo bracławskie|woj. bracławskiego]]. W końcu XVII wieku miasteczko wznosiło się nad brzegiem Dniestru, a w jego wnętrzu znajdowała się polska twierdza otoczona drewnianym wałem z działami. W XVII wieku była to jedna z ostatnich ufortyfikowanych osad na południu Rzeczypospolitej, za nią znajdowało się już tylko graniczna osada [[Jahorłyk]]. W XVII wieku miasteczko było własnością Zamoyskich, po czym [[Joanna Barbara Zamoyska]] (1626-1653) wniosła je jako wiano wojewodzie sandomierskiemu [[Aleksander Koniecpolski|Aleksandrowi Koniecpolskiemu]]. W XVIII wieku własność [[Lubomirscy|Lubomirskich]]. W XIX wieku dobra te kupił na licytacji Feliks Barczewski herbu [[Samson (herb szlachecki)|Samson]]. Po nim właścicielem był jego syn Probus Piotr Włodzimierz Barczewski, znany filantrop, który zapisał w testamencie znaczne sumy na rzecz Polskiej Akademii Umiejętności. W związku z tym, że zmarł bezpotomnie majątek przeszedł na jego siostrę Wieńczysławę, a potem jej syna Pawła Juriewicza, późniejszego polskiego posła w Atenach.

'''Pałac w Raszkowie'''

Paweł Juriewicz żonaty był od 1901 roku z ks. Elżbietą Woroniecką i wkrótce po ślubie rozpoczął budowę na wzgórzu nad rzeką pałacu w stylu neorenesansu francuskiego. Był to pałac trzynastosiowy, dwukondygnacyjny, nakryty wysokim stromym dachem z obszernym tarasem widokowym na okolicę. Pałac posiadał ok. 40 pokoi ozdobionych częściowo sprowadzonymi z Francji boazeriami. Salon wielki urządzony był oryginalnymi meblami w stylu Ludwika XIV oraz obrazami Winterhaltera, Baudry'ego i Lampiego. W skład kolekcji wchodziły cenne 22 jedwabne makaty ze zbiorów króla Augusta III Sasa oraz 32 pasy słuckie. Po prawej stronie pałacu zbudowano oficynę, a las dębowy przekształcono w park krajobrazowy. Kilka lat przed wybuchem I wojny światowej Raszków został sprzedany Feliksowi Bernatowiczowi herbu [[Leliwa]], który cały majątek z kolei przepisał w testamencie swej matce Helenie Macewicz<ref>[[Roman Aftanazy]] "Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej" Tom 10, Wrocław 1996, s.340-346</ref>.


=== Miasto w literaturze ===
=== Miasto w literaturze ===

Wersja z 12:43, 21 kwi 2013

Raszków
Raşcov
ilustracja
Państwo

 Naddniestrze
/  Mołdawia

Kod pocztowy

MD-6627

Położenie na mapie Naddniestrza
Mapa konturowa Naddniestrza
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Mołdawii
Mapa konturowa Mołdawii
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
Multimedia w Wikimedia Commons

Raszków (rum. Raşcov; ros. Рашково, Raszkowo) – duża wieś w Mołdawii, w północnej części Naddniestrza, między Rybnicą a Camenca (rejon Camenca). 3 tys. mieszkańców (2006). przemysł spożywczy, maszynowy.

Historia

Prawdopodobnie wzmiankowane w dokumentach litewskich pod rokiem 1402 jako Karawuł. W czasach I Rzeczypospolitej na terenie dawnego woj. bracławskiego. W końcu XVII wieku miasteczko wznosiło się nad brzegiem Dniestru, a w jego wnętrzu znajdowała się polska twierdza otoczona drewnianym wałem z działami. W XVII wieku była to jedna z ostatnich ufortyfikowanych osad na południu Rzeczypospolitej, za nią znajdowało się już tylko graniczna osada Jahorłyk. W XVII wieku miasteczko było własnością Zamoyskich, po czym Joanna Barbara Zamoyska (1626-1653) wniosła je jako wiano wojewodzie sandomierskiemu Aleksandrowi Koniecpolskiemu. W XVIII wieku własność Lubomirskich. W XIX wieku dobra te kupił na licytacji Feliks Barczewski herbu Samson. Po nim właścicielem był jego syn Probus Piotr Włodzimierz Barczewski, znany filantrop, który zapisał w testamencie znaczne sumy na rzecz Polskiej Akademii Umiejętności. W związku z tym, że zmarł bezpotomnie majątek przeszedł na jego siostrę Wieńczysławę, a potem jej syna Pawła Juriewicza, późniejszego polskiego posła w Atenach.

Pałac w Raszkowie

Paweł Juriewicz żonaty był od 1901 roku z ks. Elżbietą Woroniecką i wkrótce po ślubie rozpoczął budowę na wzgórzu nad rzeką pałacu w stylu neorenesansu francuskiego. Był to pałac trzynastosiowy, dwukondygnacyjny, nakryty wysokim stromym dachem z obszernym tarasem widokowym na okolicę. Pałac posiadał ok. 40 pokoi ozdobionych częściowo sprowadzonymi z Francji boazeriami. Salon wielki urządzony był oryginalnymi meblami w stylu Ludwika XIV oraz obrazami Winterhaltera, Baudry'ego i Lampiego. W skład kolekcji wchodziły cenne 22 jedwabne makaty ze zbiorów króla Augusta III Sasa oraz 32 pasy słuckie. Po prawej stronie pałacu zbudowano oficynę, a las dębowy przekształcono w park krajobrazowy. Kilka lat przed wybuchem I wojny światowej Raszków został sprzedany Feliksowi Bernatowiczowi herbu Leliwa, który cały majątek z kolei przepisał w testamencie swej matce Helenie Macewicz[1].

Miasto w literaturze

Za Dniestrem naprzeciw Raszkowa zaczynały się pastwiska tatarskie, niegdyś do Rzplitej należące, za które Tatarzy znaczne płacili daniny. Miasteczko, jak mówi Baliński, było za Rzplitej handlowném. Mieszkali w nim Grecy, Wołochy i Ormianie. Trudnili się handlem koni, wyrabiali safiany. Kościół parafialny był murowany. Miasteczko zbudowano na skałach, w których były obszerne jaskinie, gdzie bydło i owce się zimowały.[2]

O miejscowości wspomina Henryk Sienkiewicz w „Ogniem i mieczem” i „Panu Wołodyjowskim”. W pobliżu miał znajdować się jar nad Waładynką, gdzie Horpyna więziła Helenę Kurcewiczównę. Pod Raszkowem[3] też został nabity na pal Azja Tuhaj-bejowicz.

Zabytki

Polonica

  • W Raszkowie działa kościół parafialny (budynek kościoła jest remontowany) wyznania rzymskokatolickiego prowadzący również działalność charytatywną.
  • Wprawdzie oficjalnie nieliczni Polacy są mieszkańcami Raszkowa, ale sporo osób oficjalnie narodowości ukraińskiej nosi nazwiska typu Lipiński, Jesionowski. Wynika to z tego, ze w latach 20. XX wieku przestała istnieć parafia rzymskokatolicka, a jej proboszcz został wywieziony na Syberię, działała natomiast parafia prawosławna. Fakt ochrzczenia w cerkwi był powodem klasyfikowania w spisach (i uznawania narodowości) ukraińskiej[potrzebny przypis].

Ciekawostki

Pobliska wieś Słoboda Raszkowo (dawne Księdzowo) ma charakter polski (Nieprawidłowe parametry: {47|57|06|N|028|57|2|E|type:state}).

Z Raszkowa pochodzi m.in. Natalia Syniavska-Krzyżanowska, wyróżniona Nagrodą im. Jana Rodowicza "Anody"[4].

  1. ↑ Roman Aftanazy "Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej" Tom 10, Wrocław 1996, s.340-346
  2. ↑ Eustachy Iwanowski, Rozmowy o polskiéj koronie, na str. 541
  3. ↑ Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski, rozdz. 49.
  4. ↑ Finał II edycji nagrody im. Jana Rodowicza "Anody". dzieje.pl, 2013-03-08. [dostęp 23 marca 2013].

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Raszków_(Mołdawia)&oldid=36226963”