Pałac Kazanowskich w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Historia: drobne merytoryczne |
drobne merytoryczne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik: |
[[Plik:Ossolinski Kazanowski Palace.jpg|thumb|250px|Pałac Kazanowskich (po prawej) i Pałac Ossolińskich (po lewej). Zostały zniszczone w czasie Potopu szwedzkiego]] |
||
[[Plik:Warszawa0su.jpg|thumb|250px|Przebudowana część frontowa zabudowań pałacowych od strony Krakowskiego Przedmieścia]] |
|||
[[Plik:Zagłoba z małpami pod Pałacem Kazanowskich by Maire.jpg|thumb|250px|Tablica upamiętniająca opisaną w ''[[Potop (powieść)|Potopie]]'' [[Henryk Sienkiewicz|Henryka Sienkiewicza]] walkę Zagłoby z małpami wmurowana w [[mur oporowy]] pałacu Kazanowskich]] |
[[Plik:Zagłoba z małpami pod Pałacem Kazanowskich by Maire.jpg|thumb|250px|Tablica upamiętniająca opisaną w ''[[Potop (powieść)|Potopie]]'' [[Henryk Sienkiewicz|Henryka Sienkiewicza]] walkę Zagłoby z małpami wmurowana w [[mur oporowy]] pałacu Kazanowskich]] |
||
[[Plik:Kazanowski Palace Warsaw.jpg|thumb|250px|XVII |
[[Plik:Kazanowski Palace Warsaw.jpg|thumb|250px|Wyobrażenie XVII wiecznego wyglądu pałacu z XIX wieku]] |
||
[[Plik:Ossolinski Kazanowski Palace.jpg|thumb|250px|Pałac Kazanowskich (po prawej) i Pałac Ossolińskich (po lewej). Zostały spalone przez Szwedów i Brandenburczyków w 1650 roku]] |
|||
'''Pałac Kazanowskich''' – pierwotnie [[renesans]]owy [[pałac]] zbudowany w pierwszej połowie [[XVII wiek]]u, przekształcony po [[1663]] w klasztor i kościół zakonu [[Karmelitanki|karmelitanek bosych]]. |
'''Pałac Kazanowskich''' – pierwotnie [[renesans]]owy [[pałac]] zbudowany w pierwszej połowie [[XVII wiek]]u, przekształcony po [[1663]] w klasztor i kościół zakonu [[Karmelitanki|karmelitanek bosych]]. Po przebudowie, od [[1818]] siedziba Towarzystwa Dobroczynności Res Sacra Miser, a od [[1989]] – [[Caritas (organizacja)|Towarzystwa Charytatywnego Caritas A.W.]]. Zlokalizowany jest w [[Warszawa|Warszawie]] przy [[ulica Krakowskie Przedmieście w Warszawie|ul. Krakowskie Przedmieście]] 62 w dzielnicy [[Śródmieście (Warszawa)|Śródmieście]]. |
||
== Historia == |
== Historia == |
Wersja z 15:12, 18 lis 2015
Pałac Kazanowskich – pierwotnie renesansowy pałac zbudowany w pierwszej połowie XVII wieku, przekształcony po 1663 w klasztor i kościół zakonu karmelitanek bosych. Po przebudowie, od 1818 siedziba Towarzystwa Dobroczynności Res Sacra Miser, a od 1989 – Towarzystwa Charytatywnego Caritas A.W.. Zlokalizowany jest w Warszawie przy ul. Krakowskie Przedmieście 62 w dzielnicy Śródmieście.
Historia
Król Zygmunt III Waza nabył dwór Bobolich przy klasztorze bernardynów w Warszawie i przystosował na rezydencję dla najstarszego syna Władysława IV Wazy. Rozbudowę wcześniejszego dworu przeprowadził w latach 1628-1643 włoski architekt Konstantyn Tencalla, jednak w 1632 pałac od królewicza Władysława otrzymał w darze jego przyjaciel Adam Kazanowski. Okoliczność podarowania przez królewicza dworu wraz ze wspaniałym urządzeniem Kazanowskiemu spowodowała spór króla z synem, który doprowadził nawet do opieczętowania pałacu. Spór jednak zakończyła śmierć króla Zygmunta w kwietniu 1632 r. Kazanowski kontynuując rozbudowę przekształcił pałac w jedną z najwspanialszych warszawskich rezydencji XVII wieku. Rezydencję opisał autor pierwszego wierszowanego przewodnika po Warszawie z 1643 r. Adam Jarzębski oraz historyk francuski Jean Le Laboureur, który wspominał: "Włochy (...) nie mają nic tak pompatycznego i wielkoksiążęcego. Przyznam, żem się czuł jakby przeniesiony we śnie do jakiegoś czarodziejskiego pałacu (...)"[1][2].
Od strony Krakowskiego Przedmieścia pałac oddzielony był był fosą i parterowym budynkiem z bramą z mostem zwodzonym. następnie wchodziło się na dziedziniec po którego bokach stały boczne skrzydła, a na wprost na samym stoku skarpy wiślanej wznosił się czterokondygnacyjny pałac zwieńczony dwoma wieżami na bokach i attyką. Pierwsze piętro miało charakter reprezentacyjny i tam znajdowała się sala stołowa ze srebrną fontanną z Bachusem z beczką, z którego lało się wino. Sala posiadała tez galerię dla muzyków. Na drugim piętrze znajdowały się apartamenty mieszkalne Adama Kazanowskiego i jego żony Elżbiety Słuszczanki, kaplica, kancelaria i biblioteka. Za pałacem do Wisły schodził tarasami ogród, z fontannami, oranżerią, zwierzyńcem, szpalerami drzew i grotą. Po śmierci Adama Kazanowskiego w 1649 roku pałac odziedziczyła jego żona Elżbieta, która wyszła ponownie za mąż w maju 1650 roku za podkanclerza koronnego Hieronima Radziejowskiego. Gdy na skutek zniesławiających podejrzeń o zdradę postanowiła się z nim w lecie 1651 roku rozwieść, jej brat Bogusław Jerzy Słuszka 4 stycznia 1652 roku obsadził pałac swoimi oddziałami. Na wiadomość o tym Hieronim Radziejowski zebrał swoich stronników i 5 stycznia nieskutecznie próbował przez kilka godzin odbić pałac.
Pałac został zniszczony w czasie potopu szwedzkiego[3].
W 1661 właścicielami pałacu zostali Lubomirscy, którzy w 1663 przekazali połowę budynku od strony Krakowskiego Przedmieścia karmelitankom bosym na klasztor i kościół. Dostosowując gmach do swoich potrzeb zakonnice rozebrały część pałacu - pierwsze piętro, na którym mieściła się między innymi sala balowa. W 1818 zakon ulega kasacie i budynek przeszedł na własność Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynnego Res Sacra Miser (pol. "ubogi jest świętością"), które dokonał przebudowy na własne potrzeby. Dekretem prymasa Polski z 1989 roku została powołana Caritas A.W., która ma tu obecnie swoją siedzibę.
Ze zniszczeń wojennych ocalałe części pałacu odbudowano w latach 1945-1975. W czasie remontu rozpoczętego w 2006 roku odkryto w dolnej kondygnacji obecnego budynku klasztornego m.in. zachowane polichromie z XVII wieku.
Na ścianie frontowej pałacu znajduje się tablica Tchorka upamiętniająca ofiary egzekucji przeprowadzonej przez Niemców w sierpniu 1944[4].
Plany rekonstrukcji
Po 1945 roku powstał projekt częściowego odtworzenia pałacu, który zdaniem prof. Tadeusza S. Jaroszewskiego, opracował zespół arch. arch. Wojciecha Onitscha, Tadeusza Orgelbrandta i Mariana Sulikowskiego. Zamierzenie to nie zostało zrealizowane.
Ciekawostki
- Szturm na Pałac Kazanowskich w 1656 został opisany przez Henryka Sienkiewicza w powieści Potop, tu też rozgrywała się scena walki Zagłoby z małpami w pałacowym zwierzyńcu, co upamiętnia tablica na murze oporowym (od strony skweru Samuela Orgelbranda).
- W 1818 Fryderyk Chopin dał tutaj koncert charytatywny na cele dobroczynne.
- 5 stycznia 1652 pałac był oblegany przez Hieronima Radziejowskiego po zajęciu go dzień wcześniej przez ludzi Bogusława Słuszki, brata byłej żony Radziejowskiego Elżbiety ze Słuszków Kazanowskiej, dziedziczki majątku Kazanowskich.
Zobacz też
- ↑ http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,97596,4547870.html
- ↑ http://nick.salon24.pl/664908,jean-le-laboureur-na-wycieczce-w-polsce-1647
- ↑ M. Drozdowski, A.Zahorski - [i]Historia Warszawy[/i]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s.58. ISBN 8301017708.
- ↑ Stanisław Ciepłowski: Napisy pamiątkowe w Warszawie XVII-XX w.. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 111. ISBN 83-01-06109-X.
Linki zewnętrzne
- Centrum Charytatywne Res Sacra Miser
- Świadectwo Szczegółowa historia obiektu w czasach Wazów
Nieprawidłowe parametry: {52|14|42|N|21|00|54|E|region:PL_type:landmark}