Bitwa pod Wiłkomierzem

Bitwa pod Wiłkomierzem

Wojna polsko-krzyżacka w latach 1431-1435
{{{opis grafiki}}}
Czas	{{{czas}}}
Miejsce	Wiłkomierz
Wynik	zwycięstwo wojsk polsko-litewskich
Strony konfliktu
Królestwo Polskie Zygmunt Kiejstutowicz Zakon krzyżacki (gałąź inflancka) Świdrygiełło Tatarzy
Dowódcy
Jakub Kobylański Michał Bolesław Zygmuntowicz Franke von Kerskorff † Zygmunt Korybutowicz † Świdrygiełło
Siły
9-11 tys 11 tys
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}

{{Wojna infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | commons = | czas = | współrzędne = | opis grafiki = Nieznane pola: "data" oraz "opis".

Bitwa pod Wiłkomierzem, znana też jako Bitwa nad rzeką Świętą – miała miejsce 1 września 1435 roku na polach wsi Pobojsk w okolicy Wiłkomierza na Litwie podczas wojny polsko-krzyżackiej w latach 1431-1435.

Przyczyny

W trakcie wojny polsko-krzyżackiej (tzw. nieszawskiej) obie strony zawarły 15 grudnia 1433 roku Rozejm w Łęczycy, którego nie uznała inflancka gałąź Zakonu Krzyżackiego. Po porozumieniu się Krzyżaków inflanckich i Świdrygiełły, który buntował się przeciwko Zygmuntowi Kiejstutowiczowi, Krzyżacy postanowili zaatakować część Litwy znajdującą się pod kontrolą sprzymierzonego z Polską Zygmunta. W dniu 20 sierpnia 1435 roku Świdrygiełło z 6 tys. żołnierzy i 500 Tatarami połączył się w Brasławiu z liczącą 4500 żołnierzy armią krzyżacką i ruszył w kierunku Trok i Wilna. Zagrożonemu Zygmuntowi pospieszył na pomoc z liczącymi 4500 żołnierzy polskimi posiłkami Jakub Kobylański, który ruszył z Wilna na Wiłkomierz.

Bitwa

Bitwa nad rzeką Świętą

Oddziały polskie pod naczelnym dowództwem Jakuba Kobylańskiego i wspierające je wojska litewskie księcia Zygmunta Kiejstutowicza pod dowództwem jego syna Michała Bolesława po trzydniowym wyczekiwaniu naprzeciw wojsk Zygmunta Korybutowicza zaatakowały go podczas przegrupowania. Po odśpiewaniu Bogurodzicy wojska polsko-litewskie pod dowództwem Kobylańskiego uderzyły na wojska Zygmunta Korybutowicza i Świdrygiełły podczas marszu, wbijając się w ich środek i rozdzielając je na dwie części. Po zniszczeniu tylnych straży wojska polskie następnie niszczyły kolejne oddziały nieprzyjaciela przybywające na pole bitwy. Następnie wojska Kobylańskiego ruszyły w pogoń za uciekającym przeciwnikiem. Odwodowe oddziały Inflantczyków słysząc o klęsce schroniły się na wyspę na pobliskim jeziorze, która jednak została zdobyta przez Litwinów. Wojska polsko-litewskie tym samym rozgromiły w przeciągu tylko jednej godziny krzyżacko-litewsko-tatarskie wojska Świdrygiełły i Kerskorffa, mistrza krajowego inflanckiego. W bitwie zginęli mistrz inflancki, niemal wszyscy komturowie, zakonni rycerze i wielu kniaziów. Do niewoli dostał się ciężko ranny Zygmunt Korybutowicz (wkrótce zmarł). Sam Świdrygiełło ledwie uszedł z pobojowiska do Połocka. Chorągwie zdobyte w bitwie zawieszono w katedrze św. Stanisława w Wilnie.
W miejscu bitwy Zygmunt Kiejstutowicz nakazał zbudowanie kościoła dziękczynnego.

Efekty bitwy

Kościół w miejscu bitwy we wsi Pobojsk

Bitwa ta złamała potęgę Krzyżaków inflanckich i doprowadziła do przejęcia inicjatywy w wojnie domowej na Litwie przez Zygmunta Kiejstutowicza. Bitwa ta też ostatecznie skłoniła Zakon Krzyżacki do podpisania z Królestwem Polskim traktatu pokojowego w Brześciu Kujawskim, zawartego 31 grudnia 1435 roku. Na mocy ugody Zakon obiecał zerwać ze Świdrygiełłą, oddać zamek Dybów (Nieszawę) i zapłacić 9500 złotych węgierskich za złamanie traktatu mełneńskiego.

Ciekawostki

Po Bitwie pod Grunwaldem Krzyżacy na Soborze w Konstancji atakowali Królestwo Polskie za udział pod Grunwaldem po jego stronie oddziałów tatarskich (które nazywali Saracenami), które tym razem wspierały pod Wiłkomierzem właśnie Krzyżaków.

Bibliografia

• J. Skrzypek, Bitwa na rzeką Świętą, Przegląd Historyczno-Wojskowy X (1938), s. 29-58.
• S. Zakrzewski, Bitwa nad Świętą, inaczej pod Wiłkomierzem, dnia 1 września 1435 r., w: Pamiętnik VI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Wilnie, t. I, Lwów 1935, s. 551-558.