Centrum Żydowskie w Oświęcimiu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Aktualizacja informacji o historii, działalności edukacyjnej i rozwoju Centrum. Centrum Edukacyjne nie jest już osobną podjednostką, natomiast od 2014 r. funkcjonuje przestrzeń wystaw i kawiarnia w odrestaurowanym Domu Rodziny Klugerów. |
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, prośba o dodanie źródeł |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Dopracować|źródła}} |
|||
[[Plik:Chewra Lomdei Misznajot 02.jpg|thumb|250px|Dawny babiniec – dziś miejsce ekspozycji o przedwojennych Żydach oświęcimskich]] |
[[Plik:Chewra Lomdei Misznajot 02.jpg|thumb|250px|Dawny babiniec – dziś miejsce ekspozycji o przedwojennych Żydach oświęcimskich]] |
||
'''Centrum Żydowskie w Oświęcimiu''' – |
'''Centrum Żydowskie w Oświęcimiu''' – organizacja pozarządowa, której misją jest zachowanie pamięci o społeczności żydowskiej miasta [[Oświęcim|Oświęcimia]] oraz edukacja o zagrożeniach płynących z [[antysemityzm]]u, [[rasizm]]u oraz innych uprzedzeń i nietolerancji. |
||
Centrum Żydowskie prowadzi Muzeum Żydowskie, opiekuje się jedyną zachowaną w mieście [[Synagoga Chewra Lomdei Misznajot w Oświęcimiu|Synagogą Chewra Lomdei Misznajot]] oraz domem ostatniego żydowskiego mieszkańca Oświęcimia Szymona Klugera, w którym znajduje się kawiarnia Cafe Bergson z przestrzenią wystawową i edukacyjną. Ponadto Centrum udostępnia do zwiedzania cmentarz żydowski w Oświęcimiu, który jest własnością gminy żydowskiej w Bielsku-Białej |
Centrum Żydowskie prowadzi Muzeum Żydowskie, opiekuje się jedyną zachowaną w mieście [[Synagoga Chewra Lomdei Misznajot w Oświęcimiu|Synagogą Chewra Lomdei Misznajot]] oraz domem ostatniego żydowskiego mieszkańca Oświęcimia Szymona Klugera, w którym znajduje się kawiarnia Cafe Bergson z przestrzenią wystawową i edukacyjną. Ponadto Centrum udostępnia do zwiedzania cmentarz żydowski w Oświęcimiu, który jest własnością gminy żydowskiej w Bielsku-Białej. |
||
== Historia Centrum == |
== Historia Centrum == |
||
| Linia 15: | Linia 16: | ||
== Synagoga == |
== Synagoga == |
||
{{Zobacz też|Synagoga Chewra Lomdei Misznajot w Oświęcimiu}} |
{{Zobacz też|Synagoga Chewra Lomdei Misznajot w Oświęcimiu}} |
||
Synagoga Chewra Lomdei Misznajot, jest jedynym żydowskim domem modlitwy w Oświęcimiu, który dotrwał do czasów współczesnych. Jego budowę rozpoczęto ok. 1913 roku, a swoje funkcje spełniał on do roku 1939. W okresie międzywojennym było to jedno z ok. 20 żydowskich miejsc modlitwy. Podczas [[II wojna światowa|wojny]] Niemcy zniszczyli wnętrze synagogi i przeznaczyli ją na magazyn amunicji. Po wojnie symboliczna grupa ocalonych z Holokaustu korzystała ponownie z synagogi do modlitw. W okresie PRL budynek stał częściowo opuszczony, aby następnie stać się magazynem dywanów. W 2000 r. Po remoncie synagoga została ponownie |
Synagoga Chewra Lomdei Misznajot, jest jedynym żydowskim domem modlitwy w Oświęcimiu, który dotrwał do czasów współczesnych. Jego budowę rozpoczęto ok. 1913 roku, a swoje funkcje spełniał on do roku 1939. W okresie międzywojennym było to jedno z ok. 20 żydowskich miejsc modlitwy. Podczas [[II wojna światowa|wojny]] Niemcy zniszczyli wnętrze synagogi i przeznaczyli ją na magazyn amunicji. Po wojnie symboliczna grupa ocalonych z Holokaustu korzystała ponownie z synagogi do modlitw. W okresie PRL budynek stał częściowo opuszczony, aby następnie stać się magazynem dywanów. W 2000 r. Po remoncie synagoga została ponownie udostępniona. Dziś Synagoga Chewra Lomdei Misznajot nie posiada swojego [[Rabin|rabina]], ani [[Minjan|zgromadzenia wiernych]], lecz pozostaje jedynym żydowskim miejscem kultu religijnego w pobliżu byłego obozu [[Auschwitz-Birkenau|KL Auschwitz]], służąc doraźnie jako miejsce modlitwy, refleksji i pamięci. |
||
== Dom Rodziny Klugerów == |
== Dom Rodziny Klugerów == |
||
Za synagogą Chewra Lomdej Misznajot znajduje się ponadstuletni dom, w którym przed wojną mieszkała żydowska rodzina Klugerów: Symcha i Frida z dziewięciorgiem dzieci. Z Holokaustu ocalała jedynie trójka dzieci, w tym Szymon Kluger (1925-2000), który od 1961 r. aż do swojej śmierci ponownie mieszkał w rodzinnym domu. Budynek został następnie podarowany przez jego spadkobierców Centrum Żydowskiemu w Oświęcimiu, które w 2013 r. przeprowadziło gruntowny remont i adaptację na kawiarnię muzealną Cafe Bergson, wraz z przestrzenią edukacyjną i wystawową. Zachowano oryginalne drzwi wejściowe ze śladem po mezuzie oraz wyeksponowano historyczne elementy budynku w jego wnętrzu. W Cafe Bergson realizowane są projekty |
Za synagogą Chewra Lomdej Misznajot znajduje się ponadstuletni dom, w którym przed wojną mieszkała żydowska rodzina Klugerów: Symcha i Frida z dziewięciorgiem dzieci. Z Holokaustu ocalała jedynie trójka dzieci, w tym Szymon Kluger (1925-2000), który od 1961 r. aż do swojej śmierci ponownie mieszkał w rodzinnym domu. Budynek został następnie podarowany przez jego spadkobierców Centrum Żydowskiemu w Oświęcimiu, które w 2013 r. przeprowadziło gruntowny remont i adaptację na kawiarnię muzealną Cafe Bergson, wraz z przestrzenią edukacyjną i wystawową. Zachowano oryginalne drzwi wejściowe ze śladem po mezuzie oraz wyeksponowano historyczne elementy budynku w jego wnętrzu. W Cafe Bergson realizowane są projekty kulturalne i edukacyjne dotyczące zarówno przeszłości Oświęcimia jak i współczesnej tematyki praw człowieka oraz środowiska naturalnego. |
||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
Wersja z 22:55, 7 lut 2019
Centrum Żydowskie w Oświęcimiu – organizacja pozarządowa, której misją jest zachowanie pamięci o społeczności żydowskiej miasta Oświęcimia oraz edukacja o zagrożeniach płynących z antysemityzmu, rasizmu oraz innych uprzedzeń i nietolerancji.
Centrum Żydowskie prowadzi Muzeum Żydowskie, opiekuje się jedyną zachowaną w mieście Synagogą Chewra Lomdei Misznajot oraz domem ostatniego żydowskiego mieszkańca Oświęcimia Szymona Klugera, w którym znajduje się kawiarnia Cafe Bergson z przestrzenią wystawową i edukacyjną. Ponadto Centrum udostępnia do zwiedzania cmentarz żydowski w Oświęcimiu, który jest własnością gminy żydowskiej w Bielsku-Białej.
Historia Centrum
W 1995 r. w Nowym Jorku powstała Auschwitz Jewish Center Foundation, której celem było stworzenie żydowskiego centrum kulturalno-edukacyjnego w Oświęcimiu. Dla realizacji tego zadania powołano rok później w Polsce siostrzaną organizację Fundację Edukacyjne Centrum Żydowskie w Oświęcimiu. We wrześniu 2000 roku Centrum Żydowskie w Oświęcimiu zostało oficjalnie otwarte. Od września 2006 Centrum jest stowarzyszone z Muzeum Dziedzictwa Żydowskiego w Nowym Jorku.
Działalność
Centrum realizuje swoją misję poprzez udostępnianie do zwiedzania zabytkowej synagogi Chewra Lomdej Misznajot, Muzeum Żydowskiego i Domu Rodziny Klugerów. Odwiedzający mogą skorzystać z oprowadzania z przewodnikiem po wymienionych częściach Muzeum, a także po żydowskich śladach w mieście. Dla grup szkolnych z Polski i zagranicy oferowane są warsztaty edukacyjne na temat judaizmu, historii Żydów w Oświęcimiu oraz praw człowieka. Dla studentów, nauczycieli oraz służb mundurowych przygotowywane są specjalne programy studyjne na temat historii Holokaustu oraz współczesnych uprzedzeń i przemocy motywowanej nienawiścią.
Muzeum Żydowskie
Muzeum Żydowskie jest zlokalizowane w przedwojennym domu rodzin Kornreichów i Dattnerów, który sąsiaduje z synagogą. Wystawa główna pt. “Oszpicin. Historia żydowskiego Oświęcimia” prezentuje ponad 400 lat obecności Żydów w mieście poprzez fotografie, dokumenty, zabytkowe eksponaty oraz multimedia, w tym wspomnienia byłych żydowskich mieszkańców Oświęcimia. Dla odwiedzających jest dostępna także bezpłatna aplikacja Oszpicin po polsku, angielsku, niemiecku i hebrajsku.
Synagoga
Synagoga Chewra Lomdei Misznajot, jest jedynym żydowskim domem modlitwy w Oświęcimiu, który dotrwał do czasów współczesnych. Jego budowę rozpoczęto ok. 1913 roku, a swoje funkcje spełniał on do roku 1939. W okresie międzywojennym było to jedno z ok. 20 żydowskich miejsc modlitwy. Podczas wojny Niemcy zniszczyli wnętrze synagogi i przeznaczyli ją na magazyn amunicji. Po wojnie symboliczna grupa ocalonych z Holokaustu korzystała ponownie z synagogi do modlitw. W okresie PRL budynek stał częściowo opuszczony, aby następnie stać się magazynem dywanów. W 2000 r. Po remoncie synagoga została ponownie udostępniona. Dziś Synagoga Chewra Lomdei Misznajot nie posiada swojego rabina, ani zgromadzenia wiernych, lecz pozostaje jedynym żydowskim miejscem kultu religijnego w pobliżu byłego obozu KL Auschwitz, służąc doraźnie jako miejsce modlitwy, refleksji i pamięci.
Dom Rodziny Klugerów
Za synagogą Chewra Lomdej Misznajot znajduje się ponadstuletni dom, w którym przed wojną mieszkała żydowska rodzina Klugerów: Symcha i Frida z dziewięciorgiem dzieci. Z Holokaustu ocalała jedynie trójka dzieci, w tym Szymon Kluger (1925-2000), który od 1961 r. aż do swojej śmierci ponownie mieszkał w rodzinnym domu. Budynek został następnie podarowany przez jego spadkobierców Centrum Żydowskiemu w Oświęcimiu, które w 2013 r. przeprowadziło gruntowny remont i adaptację na kawiarnię muzealną Cafe Bergson, wraz z przestrzenią edukacyjną i wystawową. Zachowano oryginalne drzwi wejściowe ze śladem po mezuzie oraz wyeksponowano historyczne elementy budynku w jego wnętrzu. W Cafe Bergson realizowane są projekty kulturalne i edukacyjne dotyczące zarówno przeszłości Oświęcimia jak i współczesnej tematyki praw człowieka oraz środowiska naturalnego.