Wysokie (rejon kamieniecki): Różnice pomiędzy wersjami
52°22′N 23°22′E/52,366667 23,366667| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
→Historia: merytoryczne Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
[[Plik:Sapieha Castle in Vysokaje, N. Orda.jpg|mały|lewo|Pałac Sapiehów; obraz [[Napoleon Orda|Napoleona Ordy]] z lat 70. XIX w.]] |
[[Plik:Sapieha Castle in Vysokaje, N. Orda.jpg|mały|lewo|Pałac Sapiehów; obraz [[Napoleon Orda|Napoleona Ordy]] z lat 70. XIX w.]] |
||
[[Prawo magdeburskie|Prawa miejskie magdeburskie]] nadał miejscowości w 1494<ref>{{Cytuj | url=http://brama.brestregion.com/nomer10/artic04.shtml | tytuł=Гiстарычная брама № 6 (10) 1998<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=brama.brestregion.com | data dostępu=2018-10-29}}</ref> [[Aleksander Jagiellończyk]]. Administracyjnie miasto przynależało do [[Powiat brzeskolitewski (I Rzeczpospolita)|powiatu brzeskolitewskiego]] [[Województwo podlaskie (I Rzeczpospolita)|województwa podlaskiego]], a od 1566 województwa brzeskolitewskiego. |
[[Prawo magdeburskie|Prawa miejskie magdeburskie]] nadał miejscowości w 1494<ref>{{Cytuj | url=http://brama.brestregion.com/nomer10/artic04.shtml | tytuł=Гiстарычная брама № 6 (10) 1998<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=brama.brestregion.com | data dostępu=2018-10-29}}</ref> [[Aleksander Jagiellończyk]]. Administracyjnie miasto przynależało do [[Powiat brzeskolitewski (I Rzeczpospolita)|powiatu brzeskolitewskiego]] [[Województwo podlaskie (I Rzeczpospolita)|województwa podlaskiego]], a od 1566 województwa brzeskolitewskiego. |
||
Po Annie Jodkównie i Józefowej Petkiewicz dobra odziedziczyła po kądzieli Chlewicka, starościna radomska, a po niej Stanisław Chlewicki. Od tego ostatniego |
|||
miejscowość odkupił Wawrzyniec Wojna, podskarbi wielki litewski, |
|||
starosta piński, grodzieński i kobryński. Następnymi właścicielami |
|||
majątku byli kolejno krajczy litewski Andrzej Wojna, syn Wawrzyńca, oraz wnuk tego ostatniego — Łukasz Wojna, który sprzedał włości wraz z Łumną, Swityczami, Raśną, Zubanami i Wojnówką wojewodzie witebskiemu, późniejszemu hetmanowi wielkiemu litewskiemu Pawłowi Janowi Sapieże. W dobrach Sapiehów Wysokie i wymienione wsie, a także |
|||
folwarki tworzyły osobny klucz. Sapiehowie posiadali w Wysokiem |
|||
zamek, lecz z pierwotnego |
|||
założenia do naszych czasów przetrwała jedynie siedemnastowieczna brama i pozostałości wałów. W roku 1671 król Michał Korybut Wiśniowiecki ustanowił na prośbę Benedykta Sapiehy jarmark w Wysokiem. W roku 1700, Benedykt Sapieha zrzekł się klucza na rzecz swojego syna Michała Józefa (wojewody podlaskiego). Poważne zniszczenia miasteczka oraz okolicznych ziem przyniosła wojna północna. Michał Józef Sapieha i jego żona Ludwika z Wielopolskich mieli położyć znaczne zasługi dla odrestaurowania kościoła parafialnego, lecz Wysokie i przyległe folwarki nie powróciły do dawnego znaczenia ekonomicznego i politycznego. W roku 1748 spłonął zamek, jednak przypuszczalnie go odbudowano ponieważ w roku 1753 wzmiankowano „dobra Wysokie z pałacem”. Wzmianki |
|||
podają wiadomość o wielkim pożarze, który miał nawiedzić miasto w roku 1758 lub 1768. Od roku 1760 majętność stanowiła własność Jabłonowskich, od 1764 Anny z Sapiehów Jabłonowskiej, siostry wojewody Aleksandra Michała Sapiehy, żony Jana Kajetana Jabłonowskiego, wojewody bracławskiego. Franciszek Sapieha (generał artylerii litewskiej), syn Aleksandra Michała, przekazał Wysokie Litewskie swojej żonie, Pelagii z Potockich, która po śmierci pierwszego męża wyszła za Pawła Sapiehę. W okresie międzywojennym ostatni właściciel hr. [[Jakub Ksawery Potocki|Jakub Potocki]] zapisał majątek na rzecz fundacji do zwalczania raka i gruźlicy. |
|||
Za [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] miejscowość była siedzibą [[gmina Wysokie Litewskie|gminy Wysokie Litewskie]]. [[20 kwietnia]] [[1934]] roku do miasta włączono część obszarów tej gminy (3 przedmieścia i dwór majątku Wysokie Litewskie)<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1934|numer=34|pozycja=318}}</ref>. |
Za [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] miejscowość była siedzibą [[gmina Wysokie Litewskie|gminy Wysokie Litewskie]]. [[20 kwietnia]] [[1934]] roku do miasta włączono część obszarów tej gminy (3 przedmieścia i dwór majątku Wysokie Litewskie)<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1934|numer=34|pozycja=318}}</ref>. |
||
Wersja z 16:14, 22 kwi 2019
.jpg)
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Obwód | |||
| Rejon | |||
| Wysokość |
152 m n.p.m. | ||
| Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||
| Nr kierunkowy |
1631 | ||
| Kod pocztowy |
225080 | ||
Położenie na mapie rejonu kamienieckiego  | |||
Położenie na mapie Białorusi  | |||
Położenie na mapie obwodu brzeskiego  | |||
| 52°22′N 23°22′E/52,366667 23,366667
| |||
Wysokie, dawniej: Wysokie Litewskie (biał. Высокае; ros. Высокое) – miasto na Białorusi w obwodzie brzeskim przy granicy z Polską. 5,4 tys. mieszkańców (2010). Stacja kolejowa na linii Białystok–Czeremcha–Brześć.
Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku w hrabstwie wysockim w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego[2].
Historia
_(2).jpg)
Prawa miejskie magdeburskie nadał miejscowości w 1494[3] Aleksander Jagiellończyk. Administracyjnie miasto przynależało do powiatu brzeskolitewskiego województwa podlaskiego, a od 1566 województwa brzeskolitewskiego. Po Annie Jodkównie i Józefowej Petkiewicz dobra odziedziczyła po kądzieli Chlewicka, starościna radomska, a po niej Stanisław Chlewicki. Od tego ostatniego miejscowość odkupił Wawrzyniec Wojna, podskarbi wielki litewski, starosta piński, grodzieński i kobryński. Następnymi właścicielami majątku byli kolejno krajczy litewski Andrzej Wojna, syn Wawrzyńca, oraz wnuk tego ostatniego — Łukasz Wojna, który sprzedał włości wraz z Łumną, Swityczami, Raśną, Zubanami i Wojnówką wojewodzie witebskiemu, późniejszemu hetmanowi wielkiemu litewskiemu Pawłowi Janowi Sapieże. W dobrach Sapiehów Wysokie i wymienione wsie, a także folwarki tworzyły osobny klucz. Sapiehowie posiadali w Wysokiem zamek, lecz z pierwotnego założenia do naszych czasów przetrwała jedynie siedemnastowieczna brama i pozostałości wałów. W roku 1671 król Michał Korybut Wiśniowiecki ustanowił na prośbę Benedykta Sapiehy jarmark w Wysokiem. W roku 1700, Benedykt Sapieha zrzekł się klucza na rzecz swojego syna Michała Józefa (wojewody podlaskiego). Poważne zniszczenia miasteczka oraz okolicznych ziem przyniosła wojna północna. Michał Józef Sapieha i jego żona Ludwika z Wielopolskich mieli położyć znaczne zasługi dla odrestaurowania kościoła parafialnego, lecz Wysokie i przyległe folwarki nie powróciły do dawnego znaczenia ekonomicznego i politycznego. W roku 1748 spłonął zamek, jednak przypuszczalnie go odbudowano ponieważ w roku 1753 wzmiankowano „dobra Wysokie z pałacem”. Wzmianki podają wiadomość o wielkim pożarze, który miał nawiedzić miasto w roku 1758 lub 1768. Od roku 1760 majętność stanowiła własność Jabłonowskich, od 1764 Anny z Sapiehów Jabłonowskiej, siostry wojewody Aleksandra Michała Sapiehy, żony Jana Kajetana Jabłonowskiego, wojewody bracławskiego. Franciszek Sapieha (generał artylerii litewskiej), syn Aleksandra Michała, przekazał Wysokie Litewskie swojej żonie, Pelagii z Potockich, która po śmierci pierwszego męża wyszła za Pawła Sapiehę. W okresie międzywojennym ostatni właściciel hr. Jakub Potocki zapisał majątek na rzecz fundacji do zwalczania raka i gruźlicy.
Za II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy Wysokie Litewskie. 20 kwietnia 1934 roku do miasta włączono część obszarów tej gminy (3 przedmieścia i dwór majątku Wysokie Litewskie)[4].
Zabytki
- Kościół katolicki pw. Świętej Trójcy z 1608 r. fundacji Andrzeja Woyny, zniszczony w czasie II wojny światowej z grobami rodzinnymi Sapiehów, przebudowany na halę sportową, oddany katolikom w 1990 r. Został odremontowany, jednak nie przywrócono mu barokowych zwieńczeń na wieżach i zdobnego szczytu nad wejściem.
- Kaplica katolicka pw. św. Barbary, barokowa z 1772 r. na wysokim brzegu rzeki Pulwy. Po II wojnie wykorzystywana jako magazyn. We wnętrzu stiuki (ornamenty roślinne i motywy militarne).
- Zespół pałacowy, klasycystyczny wzniesiony w latach 1816–1820 przez księżną Pelagię z Potockich Sapieżynę. Zachował się układ wnętrz i resztki dekoracji stiukowej. Po bokach pałacu dwie oficyny i zespół zabudowań gospodarczych. Po II wojnie był siedzibą pograniczników, później była w nim szkoła z internatem. Obecnie pałac opuszczony i zdewastowany.
- Cerkiew prawosławna Podwyższenia Krzyża Pańskiego z 1869[5].
- Park zamkowy założony w XVIII w. na tarasie rzeki o pow. ok. 14 ha z dużym stawem. Na terenie parku resztki fundamentów i bastionowe umocnienia ziemne dawnego zamku. W obrębie wałów zbudowano stadion sportowy.
Galeria
-
Kościół Świętej Trójcy -
Kaplica św. Barbary -
Pałac Potockich -
Cerkiew prawosławna Podwyższenia Krzyża Pańskiego -
Ruiny synagogi -
Wieża ciśnień
.jpg)
.jpg)
Przypisy
- ↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года (ros.)
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 106.
- ↑ Гiстарычная брама № 6 (10) 1998 [online], brama.brestregion.com [dostęp 2018-10-29].
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 34, poz. 318
- ↑ Крестовоздвиженская церковь
Linki zewnętrzne
- Wysokie Litewskie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 134.