Dyskusja:Wiedza

Wiedza, można popatrzeć do jakiegoś słownika, zanim zaproponuje się swoje ujęcie, to stan bycia poinformowanym - aspekt subiektywny: "wiem"; lub zawartość książek i czasopism - sfera nauki i kultury - aspekt obiektywny lub przynajmmniej intersubiektywny. Można o tym poczytać u Poppera Wiedza obiektywna tekst Epistemologia bez podmiotu poznającego. --KILIAN 08:49, 22 lip 2005 (CEST)

• Nie zgadzam się, to, co nazywasz aspektem subiektywnym wiedzy to uzasadnione przekonanie. W klasycznej koncepcji wiedzy od Arystotelesa wiedza jest prawdziwym uzasadnionym przekonaniem. Mch,ifuw 01:34, 19 cze 2006 (CEST)

W filozofii, zagadnienie wiedzy sprowadza się do pytania jak poprawnie i wiarygodnie weryfikować zgodność zawartości fenomenów umysłowych (czyli wszelkie struktury informacyjne - głównie spostrzeżenia, teorie i przekonania) z zewnątrzną wobec tego umysłu rzeczywistością. W filozofii europejskiej, dość powszechny jest bowiem sąd, że wiedzą można nazwać tylko te fenomeny umysłowe, które można jakoś zweryfikować z zewnętrzną rzeczywistością, choć i ten sąd bywał krytykowany.

• W filozofii zagadnienie wiedzy to głównie pytanie o jej możliwość, a dopiero następnie pytania o procedury sprawdzania;
• ponadto utożsamienie wiedzy z metodą jej weryfikacji pachnie neopozytywizmem i wtedy np. teoria ducha obiektywnego Hegla wiedzą nie jest

Wiedza teoretyczna: Jest to termin, który zawiera w sobie wszelkie fenomeny umysłowe opisujące i porządkujące ogólnie zewnętrzną rzeczywistość (teorie, hipotezy, sądy przekonania, założenia itp.), które tworzy sobie we własnym umyśle każdy człowiek.

• czy filozofia nie jest wiedzą teoretyczną?--KILIAN 08:59, 22 lip 2005 (CEST)

Naiwności do usuniecia:

Podział na wiedzę faktyczną i rozumową wynika z kolei z jej stosunku do faktów:

• Wiedza faktyczna, nazywana też często pierwotną jest tylko zbiorem faktów i niczym więcej. Wiedza taka stanowi podstawową bazę dla innych rodzajów wiedzy, ale sama w sobie jest właściwie nieprzydatna.
• Wiedza rozumowa pochodzi z procesu rozumowania. Proces ten może obejmować analizę faktów, ale może również być rozumowaniem czystym czyli całkowicie ignorującym wiedzę faktyczną.

- Komentarz - Każda wiedza jest "rozumowa" i pochodzi z procesu rozumowania. - Każdy fakt - to produkt oceny sytuacji, ... itd.... --[192.107.75.159] 18 sierp.2006

• To raczej jedno ze stanowisk niż jakieś obiektywne ujęcie... Koncepcje wiedzy mistycznej, intuicyjnej, wrodzonej itd. też IMO powinny być gdzieś opisane. Laforgue (zieew) 20:04, 18 wrz 2006 (CEST)

Zgadzam się i myślę, że najlepszym do tego miejscem jest hasło: epistemologia. Wyrzuciłem ten poniższy fragment, bo ma charakter eseju raczej i po drboych edycjach może być użyteczna w sekcji filozofia.

Czy pisząc o wiedzy rozumowej i faktycznej autor miał na myśli podział David Hume? Jeśli tak, warto byłoby to zaznaczyć, ale wtedy tez chyba lepiej walnąć to do epistemologia. MaLu 12:04, 4 paź 2006 (CEST)

Wiedza osobista, przekazywana, faktyczna i rozumowa

Przyjmując na użytek tego krótkiego wywodu, że wiedza to zespół fenomenów umysłowych (czyli tego co zawiera umysł każdego człowieka), które z uzasadnionym prawdopodobieństwem możemy uznać za prawdziwe czyli zgodne z zewnętrzną rzeczywistością, łatwo zauważyć, że wiedzę tę nabywa się i weryfikuje na dwa generalne sposoby:

• Poprzez osobiste obserwacje, przemyślenia i osobiście przeprowadzane eksperymenty. W ten sposób nabywa się osobistej wiedzy faktycznej. Taka wiedza, jakkolwiek wydaje się najbardziej pewna, posiada dość znaczne ryzyko niepewności i błędu, ze względu na swoją jednostkowość, niekompletność, możliwość poddania się iluzji lub autosugestii.
• Poprzez przekaz od innych ludzi, czyli słuchanie innych ludzi, czytanie książek, oglądanie telewizji itp. Sam fakt, że nabyliśmy wiedzę poprzez przekaz jeszcze nie decyduje czy ona jest prawdziwa. Możemy być bowiem poddani świadomej lub nieświadomej manipulacji. Stąd wiedzę tę zwykle weryfikuje się poprzez zestawianie jej z własną wiedzą osobistą lub innymi źródłami wiedzy przekazywanej. Źródło wiedzy przekazywanej, które dana osoba uważa z dowolnych powodów za szczególnie wiarygodne nazywa się autorytetem. Autorytetem może być nie tylko konkretny człowiek, ale też określona książka lub instytucja. Siła oddziaływania autorytetu może być na tyle duża, że dana osoba przyjmuje wiedzę autorytetu za prawdę, nawet wbrew dotychczas zdobytej wiedzy osobistej.

Podział na wiedzę faktyczną i rozumową wynika z kolei z jej stosunku do faktów:

• Wiedza faktyczna, nazywana też często pierwotną jest tylko zbiorem faktów i niczym więcej. Wiedza taka stanowi podstawową bazę dla innych rodzajów wiedzy, ale sama w sobie jest właściwie nieprzydatna.
• Wiedza rozumowa pochodzi z procesu rozumowania. Proces ten może obejmować analizę faktów, ale może również być rozumowaniem czystym czyli całkowicie ignorującym wiedzę faktyczną. Zagadnienie poprawnego budowania wiedzy wtórnej z wiedzy pierwotnej, oraz wiarygodność wiedzy wtórnej pochodzącej z czystego rozumowania jest jednym z podstawowych zagadnień filozoficznych.

Ta część jest nieency, gdyż zawiera opinię, nie fakty, i jest to nieweryfikowalne. Należy to szybko usunąć lub przetworzyć zgodnie z zasadami --79.191.131.210 (dyskusja) 16:36, 1 kwi 2011 (CEST)
"Obecnie uważa się, że największy rozwój wiedzy można uzyskać w dwóch kierunkach: badaniach budowy najmniejszych części materii, a także w badaniach kosmosu (czemu mają służyć chociażby takie projekty jak Large Binocular Telescope czy misja Cassini-Huygens). Duża część badań, zdaniem specjalistów, powinna być także skierowana na budowę tzw. ekologicznych silników, inżynierię genetyczną (np. tworzenie coraz bardziej mięsnych ras bydła) oraz medycynę (szczególnie onkologię)."

Wiedza propozycjonalna

co to jest wiedza proporcjonalna- proszę poprawić na propozycjonalną

• Poprawione. Dziękujemy i zapraszamy do samodzielnego poprawiania haseł. Tomasz Raburski (dyskusja) 16:41, 29 mar 2012 (CEST)

jana l ;bka/szymborska/twardowski madrosc!

• Ani czas ani mądrość nie zmieniają człowieka – bo odmienić istotę ludzką zdolna jest wyłącznie nieistniejąca miłość!

160.155.22.117 (dyskusja) 18:43, 15 sty 2023 (CET)

janLu|bek ZloteSlowaMadrosci CzasPamiecICzasoprzestrzen!

janLu|bek: Time marches on, it shows mercy to one!