Szczepy SARS-CoV-2: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m Wycofano edycje użytkownika 176.89.247.56 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Mathieu Mars .bot. Znacznik: Wycofanie zmian |
m →Szczepy szczególnej uwagi (VOC): Dodano dodatkową, nową informację Znaczniki: Wycofane Z urządzenia mobilnego Z aplikacji mobilnej Z aplikacji Android |
||
Linia 8: | Linia 8: | ||
* '''Gamma''' (linia '''P.1''', także '''B.1.1.28.1''', pierwotnie VOC-21JAN-02) – zidentyfikowany w [[Brazylia|Brazylii]] ([[Manaus]]) i oznaczony jako ''VOC'' w styczniu 2021 r. Wykryty 10 stycznia 2021 w Tokio u pasażerów przylatujących z Brazylii. Zawiera m.in. mutacje N501Y i E484K<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |autor = Michael Le Page and Matt Hambly |tytuł = Brazil covid-19 variant (P.1) |data = 2021-03-01 |data dostępu = 2021-03-04 |opublikowany = New Scientist |url = https://www.newscientist.com/term/brazil-covid-19-variant-p-1/ |język = en}}</ref>. |
* '''Gamma''' (linia '''P.1''', także '''B.1.1.28.1''', pierwotnie VOC-21JAN-02) – zidentyfikowany w [[Brazylia|Brazylii]] ([[Manaus]]) i oznaczony jako ''VOC'' w styczniu 2021 r. Wykryty 10 stycznia 2021 w Tokio u pasażerów przylatujących z Brazylii. Zawiera m.in. mutacje N501Y i E484K<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |autor = Michael Le Page and Matt Hambly |tytuł = Brazil covid-19 variant (P.1) |data = 2021-03-01 |data dostępu = 2021-03-04 |opublikowany = New Scientist |url = https://www.newscientist.com/term/brazil-covid-19-variant-p-1/ |język = en}}</ref>. |
||
* '''Delta''' (linia '''B.1.617.2''', pierwotnie VOC-21APR-02) – zidentyfikowany w [[Indie|Indiach]] i oznaczony jako ''VOC'' w maju 2021 roku<ref name=":WHO">{{Cytuj stronę | tytuł = Tracking SARS-CoV-2 variants | data = 2021-05-31 | data dostępu = 2021-06-17 | opublikowany = WHO.int | url = https://www.who.int/en/activities/tracking-SARS-CoV-2-variants/ | język = en}}</ref>. Ma ok. 60% większą zdolność transmisji niż wariant Alfa<ref>{{Cytuj stronę | tytuł = Brytyjski epidemiolog: indyjski wariant wirusa jest o około 60 procent bardziej zakaźny | data = 2021-06-10 | data dostępu = 2021-06-17 | opublikowany = pap.pl | url = https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C888953%2Cbrytyjski-epidemiolog-indyjski-wariant-wirusa-jest-o-ok-60-procent-bardziej | język = pl}}</ref>. Zawiera m.in. mutacje L452R, T478K i P681R, ale nie zawiera mutacji E484Q znanej z wariantu podstawowego tej linii<ref name="E484" />. |
* '''Delta''' (linia '''B.1.617.2''', pierwotnie VOC-21APR-02) – zidentyfikowany w [[Indie|Indiach]] i oznaczony jako ''VOC'' w maju 2021 roku<ref name=":WHO">{{Cytuj stronę | tytuł = Tracking SARS-CoV-2 variants | data = 2021-05-31 | data dostępu = 2021-06-17 | opublikowany = WHO.int | url = https://www.who.int/en/activities/tracking-SARS-CoV-2-variants/ | język = en}}</ref>. Ma ok. 60% większą zdolność transmisji niż wariant Alfa<ref>{{Cytuj stronę | tytuł = Brytyjski epidemiolog: indyjski wariant wirusa jest o około 60 procent bardziej zakaźny | data = 2021-06-10 | data dostępu = 2021-06-17 | opublikowany = pap.pl | url = https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C888953%2Cbrytyjski-epidemiolog-indyjski-wariant-wirusa-jest-o-ok-60-procent-bardziej | język = pl}}</ref>. Zawiera m.in. mutacje L452R, T478K i P681R, ale nie zawiera mutacji E484Q znanej z wariantu podstawowego tej linii<ref name="E484" />. |
||
* '''[[Szczep Omikron wirusa SARS-CoV-2|Omikron]]''' (linia '''B.1.1.529''') – zidentyfikowany w [[Botswana|Botswanie]] i [[Południowa Afryka|RPA]], oznaczony jako ''VOC'' w listopadzie 2021 roku<ref name=":WHO" />. Zawiera niespotykaną dotychczas liczbę 32 mutacji w obrębie białka kolca, m.in. te powiązane z łatwiejszą transmisją<ref>{{Cytuj stronę | tytuł = Classification of Omicron (B.1.1.529): SARS-CoV-2 Variant of Concern | data = 2021-11-26 | data dostępu = 2021-11-27 | opublikowany = WHO.int | url = https://www.who.int/news/item/26-11-2021-classification-of-omicron-(b.1.1.529)-sars-cov-2-variant-of-concern | język = en}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | tytuł = B.1.1.529 Variant | data = 2021-11-25 | data dostępu = 2021-11-27 | opublikowany = World of Molecules | url = https://www.worldofmolecules.com/3D/B.1.1.529-variant.html | język = en}}</ref>. Grupa ekspertów WHO (TAG-VE) zakwalifikowała wariant do grupy najwyższego ryzyka, pomimo skromnej wiedzy o jego zakaźności i braku dowodów na cięższy przebieg infekcji<ref>{{Cytuj stronę | tytuł = New B.1.1.529 COVID-19 variant causes no severe diseases - health minister | data = 2021-11-26 | data dostępu = 2021-11-27 | opublikowany = TASS | url = https://tass.com/society/1367199 | język = en}}</ref>. |
* '''[[Szczep Omikron wirusa SARS-CoV-2|Omikron]]''' (linia '''B.1.1.529''') – zidentyfikowany w [[Botswana|Botswanie]] i [[Południowa Afryka|RPA]], oznaczony jako ''VOC'' w listopadzie 2021 roku<ref name=":WHO" />. Zawiera niespotykaną dotychczas liczbę 32 mutacji w obrębie białka kolca, m.in. te powiązane z łatwiejszą transmisją<ref>{{Cytuj stronę | tytuł = Classification of Omicron (B.1.1.529): SARS-CoV-2 Variant of Concern | data = 2021-11-26 | data dostępu = 2021-11-27 | opublikowany = WHO.int | url = https://www.who.int/news/item/26-11-2021-classification-of-omicron-(b.1.1.529)-sars-cov-2-variant-of-concern | język = en}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | tytuł = B.1.1.529 Variant | data = 2021-11-25 | data dostępu = 2021-11-27 | opublikowany = World of Molecules | url = https://www.worldofmolecules.com/3D/B.1.1.529-variant.html | język = en}}</ref>. Grupa ekspertów WHO (TAG-VE) zakwalifikowała wariant do grupy najwyższego ryzyka, pomimo skromnej wiedzy o jego zakaźności i braku dowodów na cięższy przebieg infekcji<ref>{{Cytuj stronę | tytuł = New B.1.1.529 COVID-19 variant causes no severe diseases - health minister | data = 2021-11-26 | data dostępu = 2021-11-27 | opublikowany = TASS | url = https://tass.com/society/1367199 | język = en}}</ref>. Do tego wariantu wirusa od maja 2024 roku zaliczają się również szczepy wirusa wariantu FLiRT - KP.2 oraz JN.1, również należące do wariantu Omicron. |
||
== Uwagi == |
== Uwagi == |
Wersja z 23:07, 15 lip 2024
Szczepy SARS-CoV-2 – szczepy wirusa SARS-CoV-2, wywołującego u człowieka chorobę COVID-19, powstałe w wyniku mutacji jego genomu, którym jest pojedyncza nić kwasu rybonukleinowego (RNA). Światowa Organizacja Zdrowia nadaje kolejnym szczepom tego wirusa nazwy liter alfabetu greckiego.
Niektóre szczepy[1] oraz niesione przez nie miejscowe mutacje są obiektem szczególnej troski z uwagi na potencjalny wzrost wirulencji lub śmiertelności względem starszych szczepów wirusa oraz z powodu możliwego spadku skuteczności przeciwciał oraz szczepionek przeciw COVID-19[2][3]. Na początku 2021 roku identyfikowano szereg mutacji podejrzewanych o wzrost zakaźności wirusa, w tym mutację zmiany sensu D614G (Asp614Gly) w obszarze białka szczytowego (glikoproteiny S, tzw. białka kolca) oraz warianty brytyjski (linia B.1.1.7), południowoafrykański (B.1.351) i pochodzący z Brazylii (P.1)[2][4]. Od czerwca 2021 WHO nazywa kluczowe szczepy – dla uproszczenia komunikacji i unikania stygmatyzacji krajów pochodzenia – literami greckiego alfabetu[5]. Dotychczas nie przyjęto jednorodnego dla całego świata nazewnictwa szczepów.
Szczepy szczególnej uwagi (VOC)
- Alfa[a] (linia B.1.1.7[b], pierwotnie VOC-20DEC-01[c]) – zidentyfikowany w Wielkiej Brytanii i oznaczony jako VOC (ang. variant of concern) w grudniu 2020 roku[6]. Szybko rozprzestrzenił się w Europie[7]. Zawiera m.in. mutację N501Y i często E484K[8][9].
- Beta (linia B.1.351, pierwotnie VOC-20DEC-02) – zidentyfikowany w Południowej Afryce i oznaczony jako VOC w grudniu 2020 r. Zawiera m.in. mutacje N501Y i E484K[9].
- Gamma (linia P.1, także B.1.1.28.1, pierwotnie VOC-21JAN-02) – zidentyfikowany w Brazylii (Manaus) i oznaczony jako VOC w styczniu 2021 r. Wykryty 10 stycznia 2021 w Tokio u pasażerów przylatujących z Brazylii. Zawiera m.in. mutacje N501Y i E484K[9][10].
- Delta (linia B.1.617.2, pierwotnie VOC-21APR-02) – zidentyfikowany w Indiach i oznaczony jako VOC w maju 2021 roku[11]. Ma ok. 60% większą zdolność transmisji niż wariant Alfa[12]. Zawiera m.in. mutacje L452R, T478K i P681R, ale nie zawiera mutacji E484Q znanej z wariantu podstawowego tej linii[8].
- Omikron (linia B.1.1.529) – zidentyfikowany w Botswanie i RPA, oznaczony jako VOC w listopadzie 2021 roku[11]. Zawiera niespotykaną dotychczas liczbę 32 mutacji w obrębie białka kolca, m.in. te powiązane z łatwiejszą transmisją[13][14]. Grupa ekspertów WHO (TAG-VE) zakwalifikowała wariant do grupy najwyższego ryzyka, pomimo skromnej wiedzy o jego zakaźności i braku dowodów na cięższy przebieg infekcji[15]. Do tego wariantu wirusa od maja 2024 roku zaliczają się również szczepy wirusa wariantu FLiRT - KP.2 oraz JN.1, również należące do wariantu Omicron.
Uwagi
Przypisy
- ↑ Magda Ważna , Mutacja, odmiana, szczep, wariant koronawirusa. Czy te pojęcia można stosować zamiennie? [online], medonet.pl, 21 stycznia 2021 [dostęp 2021-03-04] (pol.).
- ↑ a b Risk Assessment: Risk related to the spread of new SARS-CoV-2 variants of concern in the EU/EEA – first update [online], European Centre for Disease Prevention and Control, 21 stycznia 2021 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ SARS-CoV-2 Variants [online], Centers for Disease Control and Prevention, 31 stycznia 2021 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ Thomas C. Williams , Wendy A. Burgers , SARS-CoV-2 evolution and vaccines: cause for concern?, „The Lancet. Respiratory Medicine”, 9 (4), 2021, s. 333–335, DOI: 10.1016/S2213-2600(21)00075-8, PMID: 33524316, PMCID: PMC8009632 [dostęp 2021-08-09] (ang.).
- ↑ WHO announces simple, easy-to-say labels for SARS-CoV-2 Variants of Interest and Concern. WHO.int, 2021-05-31. [dostęp 2021-08-10]. (ang.).
- ↑ Variants of concern or under investigation. gov.uk, 2021-05-19. [dostęp 2021-06-17]. (ang.).
- ↑ Brytyjski wariant koronawirusa szybko rozchodzi się po Europie. Najwięcej przypadków w Wielkiej Brytanii i we Włoszech [online], medonet.pl, 17 lutego 2021 [dostęp 2021-03-04] (pol.).
- ↑ a b SARS-CoV-2 Variant Classifications and Definitions. CDC.gov, 2021-06-15. [dostęp 2021-06-17]. (ang.).
- ↑ a b c Dr Piotr Rzymski: pod lupą naukowców są trzy mutacje wirusa SARS-CoV-2 [online], pulsmedycyny.pl, 15 lutego 2021 [dostęp 2021-03-04] (pol.).
- ↑ Michael Le Page and Matt Hambly , Brazil covid-19 variant (P.1) [online], New Scientist, 1 marca 2021 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b Tracking SARS-CoV-2 variants. WHO.int, 2021-05-31. [dostęp 2021-06-17]. (ang.).
- ↑ Brytyjski epidemiolog: indyjski wariant wirusa jest o około 60 procent bardziej zakaźny. pap.pl, 2021-06-10. [dostęp 2021-06-17]. (pol.).
- ↑ Classification of Omicron (B.1.1.529): SARS-CoV-2 Variant of Concern. WHO.int, 2021-11-26. [dostęp 2021-11-27]. (ang.).
- ↑ B.1.1.529 Variant. World of Molecules, 2021-11-25. [dostęp 2021-11-27]. (ang.).
- ↑ New B.1.1.529 COVID-19 variant causes no severe diseases - health minister. TASS, 2021-11-26. [dostęp 2021-11-27]. (ang.).