Lida: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
→Zabytki: drobne merytoryczne |
→Historia: drobne merytoryczne |
||
| Linia 60: | Linia 60: | ||
W wiekach [[XIV]]-[[XVI]] Lida była jednym z pięciu największych miast [[Księstwo Litewskie|Księstwa Litewskiego]]. W [[1590]] r. uzyskała [[prawa miejskie]]. |
W wiekach [[XIV]]-[[XVI]] Lida była jednym z pięciu największych miast [[Księstwo Litewskie|Księstwa Litewskiego]]. W [[1590]] r. uzyskała [[prawa miejskie]]. |
||
Przed 1939 rokiem w mieście stacjonował 77. Pułk Piechoty i 5. Pułk Lotniczy. |
|||
==Zabytki== |
==Zabytki== |
||
Wersja z 14:45, 1 wrz 2007
Szablon:Miasto zagranica infobox
Lida (biał. Ліда, lit. Lyda) – miasto na terenach dzisiejszej Białorusi, niegdyś w granicach I Rzeczypospolitej. Miasto powiatowe. W BSSR i Białorusi centrum rejonu lidzkiego.
Obecnie Lidę zamieszkuje ok. 100 tys. mieszkańców, 40% stanowią Białorusini, 35% – Polacy, a 20% – Rosjanie.
Demografia
Historia
Miasto zostało założone w 1323 r. przez wielkiego księcia litewskiego Giedymina. Lida była stolicą księstwa lidzkiego, którym władał książę Giedymin a po jego śmierci syn Olgierd i jego synowie Jagiełło i Witold. Zamek był potężną twierdzą wielokrotnie szturmowaną przez Krzyżaków – tylko raz zdobyty w 1384 r. Inne ataki były bezskuteczne aż do 1655 r. gdy zamek zajęli kozacy Zołotareńki. Zamek uległ zagładzie gdy został spalony przez Szwedów w czasie wojny północnej (1702 i 1710 r.). Zamek gościł dwukrotnie wygnanych z Ordy Tatarskiej chanów: Tochtamysza (1396-99), Hadżi I Gireja (1434-43).
W wiekach XIV-XVI Lida była jednym z pięciu największych miast Księstwa Litewskiego. W 1590 r. uzyskała prawa miejskie. Przed 1939 rokiem w mieście stacjonował 77. Pułk Piechoty i 5. Pułk Lotniczy.
Zabytki
- Zamek w Lidzie z 1323 roku zbudowany przez litewskiego księcia Giedymina na planie czworoboku z dwiema wieżami w stylu gotyckim.
- Kościół katolicki w Lidzie, barokowy, wybudowany w 1770 r. – nieprzerwanie czynny. Bogate wyposażenie wnętrza. W bocznym ołtarzu cudowny obraz MB z Dzieciątkiem.
- Kościół Pijarów (obecnie cerkiew prawosławna), klasycystyczny, w kształcie rotundy. Zbudowany w latach 1797-1825. Spalony w 1842 r. W 1863 r. w ramach represji po powstaniu styczniowym zamieniony na cerkiew prawosławną. W 1922 r. wrócił do pijarów. Został zamknięty w 1958 r. – była w nim hala sportowa, planetarium, muzeum – w 1991 r. kino. W 1995 r. został przekazany prawosławnym. Obok dzwonnica.
- Klasztor Pijarów z kolegium pijarskim – zamknięty w 1843 r. W okresie międzywojennym szkoła handlowa. W pobliżu dzwonnica.
- Cmentarz katolicki w Lidzie (Stary cmentarz) z 1797 r. przy ul. Engelsa.
- koszary 77 pułku piechoty, pomiędzy ulicami ks. Skorupki i Koszarową.
- Browar z 1876 roku
Do 1940 r., w Lidzie mieściła się jedna z największych w Europie żydowskich szkół rabinicznych.
Także w Lidzie działa organizacja TKPZL. Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej. Organizacja zajmuje się poszerzaniem kultury polskiej.
W Lidzie urodzili się między innymi skrzypek i kompozytor Konstanty Górski oraz aktorka Pola Raksa.