Kontroler (informatyka): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 01:49, 18 lis 2009

W informatyce określenie kontroler odnosi się do wielu znaczeń. Wspólnym ich mianownikiem jest funkcja sterowania (kontrolowania) elementem lub zespołem elementów systemu komputerowego, najczęściej na potrzeby układu głównego jakim jest procesor. Kontroler jest więc łącznikiem (interfejsem) pomiędzy centralną częścią komputera, a jego peryferiami. Najczęściej spotykane określenia "kontroler" odnoszą się do następujących elementów:

Elementy wewnętrzne komputera:
- Kontroler pamięci - układ zajmujący się komunikacją pomiędzy procesorem, a pamięcią RAM. W komputerach osobistych PC kontroler pamięci znajduje się z samym procesorze lub jest częścią mostka północnego.
- Kontroler dysków lub kontroler macierzy dyskowych - to kontroler zajmujący się komunikacją z urządzeniami pamięci masowych, takimi jak dyski twarde, czy napędy optyczne. W komputerach osobistych PC kontroler dysków najczęściej jest częścią mostka południowego. Występować też może jako osobny chip wlutowany na płycie głównej lub w postaci osobnej karty (zwanej w całości kontrolerem) podłączanej do złącza PCI, PCI Express, itp. W komputerach mobilnych kontrolery dysków występują też w postaci kart PCMCIA i Express Card. Najbardziej znane i najczęściej występujące kontrolery dysków, to kontrolery SATA, ATA/IDE i SCSI.
- Kontroler portów - to układ zapewniający komunikację z urządzeniami zewnętrznymi poprzez różnego rodzaju porty, np. USB, Firewire,Centronics, COM. W komputerach osobistych PC kontroler portów najczęściej jest częścią mostka południowego. Występować też może jako osobny chip wlutowany na płycie głównej lub w postaci osobnej karty (zwanej w całości kontrolerem) podłączanej do złącza PCI, PCI Express, itp. W komputerach mobilnych kontrolery portów występują też w postaci kart PCMCIA i Express Card.
Elementy peryferyjne:
- Kontroler dysków w postaci karty PCMCIA lub Express Card
- Kontroler portów w postaci karty PCMCIA lub Express Card

Ze względu na anglojęzyczne pochodzenie słowa kontroler (ang. controller) określenie to jest tożsame również z innymi elementami systemów komputerowych:

Mikrokontroler - to zintegrowany układ elektroniczny (chip)
Graphics controller - karta graficzna
Network controller - karta sieciowa (np. Ethernet)
Game controller - manipulator używany do sterowania w grach komputerowych, inaczej joystick lub gamepad
Keyboard controller - układ odpowiedzialny za komunikację z klawiaturą
MIDI controller - interfejs lub oprogramowanie używane do komunikacji pomiędzy komputerem a instrumentami muzycznymi wyposażonymi w złącze MIDI
Interrupt controller - kontroler przerwań
Terminal Access Controller - komputer z którym łączą się komputery-terminale

Zobacz też

@@ Linia 2: / Linia 2: @@
 [[Plik:USB2-PCI Card.jpg|thumbnail|right|200px|Kontroler [[USB]] firmy [[ASUS|Asus]] na złączu [[Peripheral Component Interconnect|PCI]]]]
 [[Plik:Parallelport PCI Controller.jpg|thumbnail|right|200px|Kontroler [[IEEE 1284|portu Centronics]] na złączu [[Peripheral Component Interconnect|PCI]]]]
-W informatyce określenie '''kontroler''' odnosi się do wielu znaczeń. Wspólnym ich mianownikiem jest funkcja sterowania (kontrolowania) elementem lub zespołem elementów systemu komputerowego, najczęściej na potrzeby układu głównego jakim jest [[CPU|procesor]]. Kontroler jest więc łącznikiem (interfejsem) pomiędzy centralną częścią komputera, a jego peryferiami. Najczęściej spotykane określenia "kontroler" odnoszą się do następujących elementów:
+W informatyce określenie '''kontroler''' odnosi się do wielu znaczeń. Wspólnym ich mianownikiem jest funkcja sterowania (kontrolowania) elementem lub zespołem elementów systemu komputerowego, najczęściej na potrzeby układu głównego jakim jest [[procesor]]. Kontroler jest więc łącznikiem (interfejsem) pomiędzy centralną częścią komputera, a jego peryferiami. Najczęściej spotykane określenia "kontroler" odnoszą się do następujących elementów:
 * Elementy wewnętrzne [[Jednostka systemowa|komputera]]:
-** Kontroler pamięci - układ zajmujący się komunikacją pomiędzy [[CPU|procesorem]], a [[RAM|pamięcią RAM]]. W [[Komputer osobisty|komputerach osobistych PC]] kontroler pamięci znajduje się z samym procesorze lub jest częścią [[Mostek północny|mostka północnego]].
+** Kontroler pamięci - układ zajmujący się komunikacją pomiędzy [[Procesor|procesorem]], a [[RAM|pamięcią RAM]]. W [[Komputer osobisty|komputerach osobistych PC]] kontroler pamięci znajduje się z samym procesorze lub jest częścią [[Mostek północny|mostka północnego]].
-** [[Host Bus Adapter|Kontroler dysków]] lub kontroler macierzy dyskowych - to kontroler zajmujący się komunikacją z urządzeniami [[pamięć masowa|pamięci masowych]], takimi jak [[Dysk twardy|dyski twarde]], czy [[Napęd optyczny|napędy optyczne]]. W [[Komputer osobisty|komputerach osobistych PC]] kontroler dysków najczęściej jest częścią [[Mostek południowy|mostka południowego]]. Występować też może jako osobny chip wlutowany na płycie głównej lub w postaci osobnej karty (zwanej w całości kontrolerem) podłączanej do złącza [[PCI]], [[PCI Express]], itp. W [[notebook|komputerach mobilnych]] kontrolery dysków występują też w postaci kart [[PCMCIA]] i [[Express Card]]. Najbardziej znane i najczęściej występujące kontrolery dysków, to kontrolery [[SATA]], [[ATA (technologia)|ATA/IDE]] i [[SCSI]].
+** [[Host Bus Adapter|Kontroler dysków]] lub kontroler macierzy dyskowych - to kontroler zajmujący się komunikacją z urządzeniami [[pamięć masowa|pamięci masowych]], takimi jak [[Dysk twardy|dyski twarde]], czy [[Napęd optyczny|napędy optyczne]]. W [[Komputer osobisty|komputerach osobistych PC]] kontroler dysków najczęściej jest częścią [[Mostek południowy|mostka południowego]]. Występować też może jako osobny chip wlutowany na płycie głównej lub w postaci osobnej karty (zwanej w całości kontrolerem) podłączanej do złącza [[Peripheral Component Interconnect|PCI]], [[PCI Express]], itp. W [[laptop|komputerach mobilnych]] kontrolery dysków występują też w postaci kart [[PCMCIA]] i [[ExpressCard|Express Card]]. Najbardziej znane i najczęściej występujące kontrolery dysków, to kontrolery [[SATA]], [[ATA (technologia)|ATA/IDE]] i [[SCSI]].
-** Kontroler portów - to układ zapewniający komunikację z urządzeniami zewnętrznymi poprzez różnego rodzaju porty, np. [[USB]], [[Firewire]],[[Centronics]], [[COM]]. W [[Komputer osobisty|komputerach osobistych PC]] kontroler portów najczęściej jest częścią [[Mostek południowy|mostka południowego]]. Występować też może jako osobny chip wlutowany na płycie głównej lub w postaci osobnej karty (zwanej w całości kontrolerem) podłączanej do złącza [[PCI]], [[PCI Express]], itp. W [[notebook|komputerach mobilnych]] kontrolery portów występują też w postaci kart [[PCMCIA]] i [[Express Card]].
+** Kontroler portów - to układ zapewniający komunikację z urządzeniami zewnętrznymi poprzez różnego rodzaju porty, np. [[USB]], [[FireWire|Firewire]],[[Centronics]], [[RS-232|COM]]. W [[Komputer osobisty|komputerach osobistych PC]] kontroler portów najczęściej jest częścią [[Mostek południowy|mostka południowego]]. Występować też może jako osobny chip wlutowany na płycie głównej lub w postaci osobnej karty (zwanej w całości kontrolerem) podłączanej do złącza [[Peripheral Component Interconnect|PCI]], [[PCI Express]], itp. W [[laptop|komputerach mobilnych]] kontrolery portów występują też w postaci kart [[PCMCIA]] i [[ExpressCard|Express Card]].
 * Elementy peryferyjne:
-** [[Host Bus Adapter|Kontroler dysków]] w postaci karty [[PCMCIA]] lub [[Express Card]]
+** [[Host Bus Adapter|Kontroler dysków]] w postaci karty [[PCMCIA]] lub [[ExpressCard|Express Card]]
-** Kontroler portów w postaci karty [[PCMCIA]] lub [[Express Card]]
+** Kontroler portów w postaci karty [[PCMCIA]] lub [[ExpressCard|Express Card]]
 Ze względu na anglojęzyczne pochodzenie słowa kontroler (ang. ''controller'') określenie to jest tożsame również z innymi elementami systemów komputerowych:
@@ Linia 15: / Linia 15: @@
 * Graphics controller - [[karta graficzna]]
 * Network controller - [[karta sieciowa]] (np. [[Ethernet]])
-* Game controller - manipulator używany do sterowania w grach komputerowych, inaczej [[joystick]] lub [[gamepad]]
+* Game controller - manipulator używany do sterowania w grach komputerowych, inaczej [[Dżojstik|joystick]] lub [[Dżojpad|gamepad]]
-* Keyboard controller - układ odpowiedzialny za komunikację z [[klawiatura|klawiaturą]]
+* Keyboard controller - układ odpowiedzialny za komunikację z [[Klawiatura komputerowa|klawiaturą]]
 * MIDI controller - interfejs lub oprogramowanie używane do komunikacji pomiędzy komputerem a instrumentami muzycznymi wyposażonymi w złącze [[MIDI]]
 * Interrupt controller - kontroler [[Przerwanie|przerwań]]