Tyrol Południowy

Mapa Południowego Tyrolu

Plik:Tyrolpołudniowy.jpg

Krajobraz Tyrolu Południowego

Południowy Tyrol (niem. Südtirol) - historyczna część Tyrolu położona na południe od głównej grani Alp.

Południowy Tyrol jest zamieszkany przez ludność tyrolską, włoską i ladyńską. Najważniejszym miastem, a zarazem stolica prowincji jest Bolzano (niem. Bozen).

Do 1919 Południowy Tyrol stanowił część austriackiego kraju koronnego Tyrol w monarchii habsburskiej. Z mocy traktatu pokojowego w Saint-Germain został wcielony do Włoch wraz z Trydentem jako region Trentino-Alto Adige.

Po dojściu Mussoliniego do władzy we Włoszech nastąpiła przymusowa italianizacja niemieckojęzycznej części Południowego Tyrolu, powodując głęboki konflikt polityczny i narodowościowy. Zabroniono używania języka niemieckiego, zmieniano oryginalne nazwy miejscowości i obiektów topograficznych na włoskie, rozwiązano administracyjnie niemieckojęzyczne organizacje kulturalne i zagarnięto ich majątek. Dochodziło nawet do ustalanych drogą administracyjną zmian oryginalnych nazwisk rodowitych mieszkańców na włoskie. Czynny opór rdzennej ludności spowodował surowe represje władz.

Problem statusu niemieckojęzycznej ludności Południowego Tyrolu stał się przyczyną długotrwałego konfliktu austriacko-włoskiego. Zatwierdzony w 1972 "Statut Autonomiczny Prowincji Bozen", zwany Pakietem, gwarantujący równouprawnienie języków niemieckiego i włoskiego w całej prowincji, dwujęzyczność napisów w miejscach publicznych, nauczanie w szkołach w języku niemieckim, tworzenie niemieckojęzycznych organizacji kuturalnych, rozwiązał w znacznym stopniu narodowościowe i polityczne problemy Południowego Tyrolu.

Obecnie ze względu na duży ruch turystyczny Południowy Tyrol jest jedną z najbogatszych części Włoch. Wraz z z prowincją Trydent(ze stolicą w mieście Trydent) tworzy region Trydent-Górna Adyga (niem. Trentino-Südtirol, wł. Trentino-Alto Adige).

Zobacz też

• Prowincja Bolzano

Linki zewnętrzne

O południowym Tyrolu