Sandałowiec: Różnice pomiędzy wersjami

Sandałowiec
	Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Rząd	sandałowce
Rodzina	sandałowcowate
Rodzaj	sandałowiec
	Nazwa systematyczna
	{{{nazwa łacińska}}} L.; Sp. Pl. 1: 349. 1753
	[[wikispecies:{{{wikispecies}}}\|Systematyka w Wikispecies]]
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 21:13, 12 maj 2010

Sandałowiec (Santalum L.) – rodzaj roślin z rodziny sandałowcowatych. Należy do niego 9 gatunków występujących na nizinach Australii, Azji Południowo-Wschodniej i wyspach Pacyfiku^[2].

Morfologia i biologia

Wiecznie zielone drzewa lub krzewy. Są półpasożytami: przeprowadzają fotosyntezę, ale wodę z solami mineralnymi pobierają od innych roślin^[2]. Ich drewno ma charakterystyczny zapach. Liście naprzeciwległe, całobrzegie, skórzaste lub mięsiste. Kwiaty: Obupłciowe, czterokrotne, zebrane w boczne lub szczytowe drobne wiechy. Owocami są mięsiste pestkowce.

Systematyka

Pozycja systematyczna wg APweb (2001...)

Rodzaj należący do rodziny sandałowcowatych (Santalaceae R.Br.), rzędu sandałowców (Santalales R. Br. ex Bercht. & J. Presl), w obrębie okrytonasiennych (Magnoliales)^[1].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Santalanae Thorne ex Reveal, rząd sandałowce (Santalales Dumort.), podrząd Santalineae Engl., rodzina sandałowcowate (Santalaceae R. Br.), podrodzina Santaloideae Arn., plemię Santaleae Dumort., podplemię Santalineae A. DC. in DC., rodzaj sandałowiec (Santalum L.)^[3].

Gatunki

Santalum acuminatum (R. Br.) DC.
Santalum album L. – sandałowiec biały
Santalum austrocaledonicum Vieill.
Santalum ellipticum Gaudich.
Santalum freycinetianum Gaudich.
Santalum haleakalae Hillebr.
Santalum paniculatum Hook. & Arn.
Santalum yasi Seem.

Zastosowanie

Owoce niektórych gatunków są jadalne^[2]. Z sandałowca białego otrzymuje się olejek sandałowy. Niektóre gatunki bywają uprawiane jako rośliny ozdobne, ale ich uprawa ze względu na półpasożytniczy tryb życia jest trudna.

Znaczenie w hinduizmie

Rasarnawa , dzieło hinduistycznej alchemii tantrycznej ( rasajany ) datowane na około XI w. n.e. zapewnia, że rytuał wielbienia Śiwy z użyciem drzewa sandałowego, aloesu, kamfory i szafranu prowadzi do osiągnięcia śiwaloki – nieba boga Śiwy^[4] .

↑ ^a ^b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001.... [dostęp 2009-11-23]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.
↑ Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Santalum wg Reveala
↑ David Gordon White: 15. Ocean rtęci : alchemiczny tekst z jedenastego wieku. W: Praktyki religijne w Indiach. Donald S.Lopez Jr (red.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2001, s. 344. ISBN 83-88238-68-X.

Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.

BŁĄD PRZYPISÓW

[apweb-1] Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001.... [dostęp 2009-11-23]. (ang.).

[E-2] Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.

[3] Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Santalum wg Reveala

[4] David Gordon White: 15. Ocean rtęci : alchemiczny tekst z jedenastego wieku. W: Praktyki religijne w Indiach. Donald S.Lopez Jr (red.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2001, s. 344. ISBN 83-88238-68-X.

[2]

[1]

[3]

[4]

@@ Linia 29: / Linia 29: @@
 Gromada [[okrytonasienne]] (''Magnoliophyta'' Cronquist), podgromada ''Magnoliophytina'' Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa ''[[Rosopsida]]'' Batsch, podklasa [[różowe]] (''Rosidae'' Takht.), nadrząd ''Santalanae'' Thorne ex Reveal, rząd [[sandałowce]] (''Santalales'' Dumort.), podrząd ''Santalineae'' Engl., rodzina [[sandałowcowate]] (''Santalaceae'' R. Br.), podrodzina ''Santaloideae'' Arn., plemię ''Santaleae'' Dumort., podplemię ''Santalineae'' A. DC. in DC., rodzaj sandałowiec (''Santalum'' L.)<ref>Reveal James L. ''System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy.'' Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 [http://www.crescentbloom.com/Plants/Genus/S/A/Santalum.htm Systematyka rodzaju ''Santalum'' wg Reveala]</ref>.
+; Gatunki:
-; Wybrane gatunki:
-* [[sandałowiec biały]] (''Santalum album'' L.)
 * ''[[Santalum acuminatum]]'' (R. Br.) DC.
+* ''Santalum album'' L. – [[sandałowiec biały]]
+* ''[[Santalum austrocaledonicum]]'' Vieill.
+* ''[[Santalum ellipticum]]'' Gaudich.
+* ''[[Santalum freycinetianum]]'' Gaudich.
+* ''[[Santalum haleakalae]]'' Hillebr.
+* ''[[Santalum paniculatum]]'' Hook. & Arn.
+* ''[[Santalum yasi]]'' Seem.
 === Zastosowanie ===
 Owoce niektórych gatunków są jadalne<ref name=E/>. Z sandałowca białego otrzymuje się [[olejek sandałowy]]. Niektóre gatunki bywają uprawiane jako rośliny ozdobne, ale ich uprawa ze względu na półpasożytniczy tryb życia jest trudna.
 === Znaczenie w hinduizmie ===
-* [[Rasarnawa]] , dzieło hinduistycznej [[Alchemia|alchemii]] tantrycznej ( [[rasajana|rasajany]] ) datowane na około XI w. n.e. zapewnia, że rytuał wielbienia Śiwy z użyciem drzewa sandałowego, [[aloes]]u, [[Kamfora|kamfory]] i [[szafran]]u prowadzi do osiągnięcia [[Śiwaloka|śiwaloki]] – nieba boga [[Śiwa|Śiwy]]<ref> {{cytuj książkę
+[[Rasarnawa]] , dzieło hinduistycznej [[Alchemia|alchemii]] tantrycznej ( [[rasajana|rasajany]] ) datowane na około XI w. n.e. zapewnia, że rytuał wielbienia Śiwy z użyciem drzewa sandałowego, [[aloes]]u, [[Kamfora|kamfory]] i [[szafran]]u prowadzi do osiągnięcia [[Śiwaloka|śiwaloki]] – nieba boga [[Śiwa|Śiwy]]<ref> {{cytuj książkę
 |inni= Donald S.Lopez Jr (red.)|tytuł= Praktyki religijne w Indiach
 |wydanie= 1|wydawca= [[Wydawnictwo Akademickie DIALOG]]|miejsce= Warszawa |rok= 2001