Joseph Radetzky: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:39, 13 maj 2012

Joseph Radetzky (Józef Radecki), właśc. Johann Joseph Wenzel hrabia Radetzky von Radetz (ur. 2 listopada 1766 w zamku Třebnice – obecnie część miasta Sedlčany, Czechy, zm. 5 stycznia 1858 w Mediolanie, Włochy), feldmarszałek, jeden z najwybitniejszych dowódców austriackich w XIX wieku.

W 1784 wstąpił jako kadet do regimentu kirasjerów i walczył w wojnie z Turkami 1788-1789, w latach 1792-1795 brał udział w operacjach w Niderlandach i nad Renem. W bitwach pod Voltri i Hohenlinden odznaczył się i dostał awanse. Uczestnik wojen z napoleońską Francją.

Mianowany szefem sztabu dowódcy koalicji antyfrancuskiej feldmarszałka austriackiego Karla Schwarzenberga i w 1813 uczestnik bitwy pod Lipskiem. Autor planów sprzymierzonych rozegrania tej bitwy. Od 1829 generał kawalerii i wojskowy komendant twierdzy w Ołomuńcu. W 1831 mianowany dowódcą wojsk austriackich w Królestwie Lombardzko-Weneckim. Podczas wydarzeń rewolucyjnych we Włoszech w czasie Wiosny Ludów dwukrotnie zwyciężał wojska piemonckie: w 1848 w bitwie pod Custozą i w 1849 w bitwie pod Novarą. W latach 1849-1857 gubernator Lombardii i Wenecji.

Autor Über den Zweck der Übungslager im Frieden (1816) i Gedanken über Festungen (1827).

Z trzech pomników postawionych ku czci feldmarszałka: w Wiedniu, Pradze (na Malostranské náměstí – wówczas placu Radetzky’ego) i Lublanie, do dzisiaj zachował się tylko pierwszy.

Zmarł wskutek wypadku w Mediolanie, jego ciało złożono 19 stycznia 1858 w Heldenbergu w Dolnej Austrii. Był kawalerem Orderu Złotego Runa (1848).

Na jego cześć Johann Strauss starszy skomponował słynny Marsz Radetzky'ego.

Bibliografia

Józef Urbanowicz [red.]: Mała encyklopedia wojskowa, Wydawnictwo MON, Warszawa 1971.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 [[Plik:Radetzky-von-radetz.jpg|thumb|Josef Radetzky]]
-'''Joseph Radetzky''' (Józef Radecki), właśc. ''Johann Joseph Wenzel hrabia Radetzky von Radetz'' (ur. [[2 listopada]] [[1766]] w zamku [[Třebnice]] - obecnie część miasta [[Sedlčany]], [[Czechy]] - zm. [[5 stycznia]] [[1858]] w [[Mediolan]]ie, [[Włochy]]), [[feldmarszałek]], jeden z najwybitniejszych dowódców [[austria]]ckich w [[XIX wiek]]u.
+'''Joseph Radetzky''' (Józef Radecki), właśc. ''Johann Joseph Wenzel hrabia Radetzky von Radetz'' (ur. [[2 listopada]] [[1766]] w zamku [[Třebnice]] – obecnie część miasta [[Sedlčany]], [[Czechy]], zm. [[5 stycznia]] [[1858]] w [[Mediolan]]ie, [[Włochy]]), [[Marszałek polny|feldmarszałek]], jeden z najwybitniejszych dowódców [[austria]]ckich w [[XIX wiek]]u.
 W [[1784]] wstąpił jako kadet do regimentu [[kirasjerzy|kirasjerów]] i walczył w wojnie z Turkami [[1788]]-[[1789]], w latach [[1792]]-[[1795]] brał udział w operacjach w Niderlandach i nad Renem. W bitwach pod Voltri i [[Bitwa pod Hohenlinden|Hohenlinden]] odznaczył się i dostał awanse. Uczestnik wojen z napoleońską [[Francja|Francją]].
 Mianowany szefem sztabu dowódcy koalicji antyfrancuskiej feldmarszałka austriackiego [[Karl Philipp Schwarzenberg|Karla Schwarzenberga]] i w [[1813]] uczestnik [[bitwa pod Lipskiem|bitwy pod Lipskiem]]. Autor planów sprzymierzonych rozegrania tej bitwy. Od [[1829]] generał kawalerii i wojskowy komendant twierdzy w [[Ołomuniec|Ołomuńcu]]. W [[1831]] mianowany dowódcą wojsk austriackich w [[Królestwo Lombardzko-Weneckie|Królestwie Lombardzko-Weneckim]]. Podczas wydarzeń rewolucyjnych we Włoszech w czasie [[Wiosna Ludów|Wiosny Ludów]] dwukrotnie zwyciężał wojska piemonckie: w [[1848]] w [[bitwa pod Custozą (1848)|bitwie pod Custozą]] i w [[1849]] w [[Bitwa pod Novarą (1849)|bitwie pod Novarą]]. W latach [[1849]]-[[1857]] gubernator [[Lombardia|Lombardii]] i [[Wenecja|Wenecji]].
-Autor ''"Über den Zweck der Übungslager im Frieden"'' (1816) i ''"Gedanken über Festungen"'' (1827).
+Autor ''Über den Zweck der Übungslager im Frieden'' (1816) i ''Gedanken über Festungen'' (1827).
-Z trzech pomników postawionych ku czci feldmarszałka: we Wiedniu, Pradze (na [[Plac Małostrański|Malostranské náměstí]] - wówczas placu Radetzky'ego) i Lublanie, do dzisiaj zachował się tylko pierwszy.
+Z trzech pomników postawionych ku czci feldmarszałka: w Wiedniu, Pradze (na [[Plac Małostrański|Malostranské náměstí]] – wówczas placu Radetzky’ego) i Lublanie, do dzisiaj zachował się tylko pierwszy.
 Zmarł wskutek wypadku w Mediolanie, jego ciało złożono 19 stycznia 1858 w [[Heldenberg]]u w Dolnej Austrii. Był kawalerem [[Order Złotego Runa|Orderu Złotego Runa]] (1848).
@@ Linia 15: / Linia 15: @@
 == Bibliografia ==
-* Józef Urbanowicz [red.]: ''Mała encyklopedia wojskowa'', Wydawnictwo MON, Warszawa 1971
+* Józef Urbanowicz [red.]: ''Mała encyklopedia wojskowa'', Wydawnictwo MON, Warszawa 1971.
 {{commonscat|Count Johann Joseph Wenzel Radetzky von Radetz}}
-[[Kategoria:Austriaccy feldmarszałkowie|Radetzky, Josef]]
+{{DEFAULTSORT:Radetzky, Josef}}
+[[Kategoria:Austriaccy feldmarszałkowie]]
 [[Kategoria:Wodzowie|Radetzky, Joseph]]
 [[Kategoria:Odznaczeni Orderem Złotego Runa|Radetzky]]
 [[Kategoria:Odznaczeni Orderem Świętego Huberta|Radetzky]]
-[[Kategoria:Urodzeni w 1766|Radetzky, Josef]]
+[[Kategoria:Urodzeni w 1766]]
-[[Kategoria:Zmarli w 1858|Radetzky, Josef]]
+[[Kategoria:Zmarli w 1858]]
 [[ar:جوزيف راديتزكي]]