Relikt: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Pilot Pirx (dyskusja | edycje) dodana etymologia |
Pilot Pirx (dyskusja | edycje) drobne redakcyjne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Relikt''' ([[łac.]] przeżytek)<ref>[https://en.wiktionary.org/wiki/relictum ''Relictum'']</ref> – termin [[biogeografia|biogeograficzny]] służący na określenie współczesnych organizmów, zarówno [[Rośliny|roślinnych]] jak i [[zwierzęta|zwierzęcych]], mających w przeszłości szerszy zasięg geograficzny, lecz obecnie żyjących na terenie znacznie mniejszym. Zmniejszenie zasięgu może świadczyć o tendencji gatunku do wymierania. Używane również przenośnie w innych znaczeniach oraz innych dziedzinach wiedzy np. w [[Historia|historii]] dla określenia ''"pozostałości"'' po jakimś okresie lub czasach, w [[Językoznawstwo|językoznawstwie]] do nazwania pozostałości po wcześniejszych historycznie elementach językowych. |
'''Relikt''' ([[łac.]] ''relictum'' pozostałość, przeżytek)<ref>[https://en.wiktionary.org/wiki/relictum ''Relictum'']</ref> – termin [[biogeografia|biogeograficzny]] służący na określenie współczesnych organizmów, zarówno [[Rośliny|roślinnych]] jak i [[zwierzęta|zwierzęcych]], mających w przeszłości szerszy zasięg geograficzny, lecz obecnie żyjących na terenie znacznie mniejszym. Zmniejszenie zasięgu może świadczyć o tendencji gatunku do wymierania. Używane również przenośnie w innych znaczeniach oraz innych dziedzinach wiedzy np. w [[Historia|historii]] dla określenia ''"pozostałości"'' po jakimś okresie lub czasach, w [[Językoznawstwo|językoznawstwie]] do nazwania pozostałości po wcześniejszych historycznie elementach językowych. |
||
==Znaczenie== |
==Znaczenie== |
||
Wersja z 20:11, 29 maj 2016
Relikt (łac. relictum pozostałość, przeżytek)[1] – termin biogeograficzny służący na określenie współczesnych organizmów, zarówno roślinnych jak i zwierzęcych, mających w przeszłości szerszy zasięg geograficzny, lecz obecnie żyjących na terenie znacznie mniejszym. Zmniejszenie zasięgu może świadczyć o tendencji gatunku do wymierania. Używane również przenośnie w innych znaczeniach oraz innych dziedzinach wiedzy np. w historii dla określenia "pozostałości" po jakimś okresie lub czasach, w językoznawstwie do nazwania pozostałości po wcześniejszych historycznie elementach językowych.
Znaczenie
Bardzo często są to formy, które znaczne zmiany klimatyczne przetrwały w jakichś szczególnych warunkach lokalnych lub które podczas zlodowacenia przeniosły się w kierunku równika i mimo cofania się lodowca udało im się przetrwać w enklawach oddzielonych od obszaru obecnego występowania (relikt glacjalny). Reliktami kserotermicznymi nazywa się organizmy, które przybyły na jakiś obszar w okresie ocieplenia klimatu (np. pomiędzy zlodowaceniami), a następnie zostały oddzielone od naturalnego obszaru występowania. Relikty dzieli się też na relikty pierwotne (powstałe w wyniku naturalnych zmian środowiskowych) i relikty wtórne, powstające w wyniku rabunkowej gospodarki człowieka na Ziemi.
W systematyce mianem reliktu ewolucyjnego określa się „niedobitki” różnych form życia, pozostałe po wymarłych grupach systematycznych. Z tej grupy, dla przykładu można wymienić amerykańskiego widłoroga (pozostałość fauny trzeciorzędowej Ameryki Północnej) lub „postmezozoiczną” tuatarę z Nowej Zelandii.
Wyróżnia się także grupę tzw. reliktów dawnych upraw, czyli gatunków roślin, które były uprawiane przed wiekami. Występują one na grodziskach i innych stanowiskach archeologicznych[2].
- ↑ Relictum
- ↑ Zbigniew Celka. 2011. Relics of cultivation in the vascular flora of medieval West Slavic settlements and castles. Biodiv. Res. Conserv. 22: 1-110.