Agawa: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m r2.7.3) (Robot dodał ro:Agave |
m r2.7.2) (Robot dodał km:ទន្ដគោម |
||
Linia 113: | Linia 113: | ||
[[ja:リュウゼツラン]] |
[[ja:リュウゼツラン]] |
||
[[no:Agave]] |
[[no:Agave]] |
||
[[km:ទន្ដគោម]] |
|||
[[pt:Agave]] |
[[pt:Agave]] |
||
[[ro:Agave]] |
[[ro:Agave]] |
Wersja z 17:50, 11 sty 2013
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Klad | |
Klad | |
Klad | |
Klasa | |
Klad | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj |
agawa |
Nazwa systematyczna | |
{{{nazwa łacińska}}} L. {{{cytat}}} |
Agawa (Agave L.) – rodzaj roślin z rodziny agawowatych. Liczy ponad 100 gatunków, rosnących dziko od południowych części USA do północnych rejonów Ameryki Południowej.
Morfologia
- Pokrój
- Sukulenty liściowe.
- Łodyga
- Silnie skrócona.
- Liście
- Liście są grube i mięsiste oraz pokryte drobnymi, ale ostrymi kolcami.
- Kwiaty
- Wszystkie gatunki agaw są hapaksantami (kwitną tylko jeden raz w życiu)[2]. Zakwitają w wieku 6–15 lat, ale niektóre gatunki później, nawet w wieku ok. 100 lat. Tworzą wówczas pojedynczy pęd kwiatowy o wysokości do 12 m, z ogromną liczbą (do kilkunastu tysięcy) kwiatostanów. Po przekwitnieniu roślina ginie, ale większość gatunków wytwarza odrosty korzeniowe, które kontynuują rozwój[2].
Systematyka
- Pozycja i podział wg systemu APG II (2003) i APweb (2001...)
Rodzaj należy do rodziny agawowatych Agavaceae Endl. wchodzącej w skład linii rozwojowej obejmującej hiacyntowate Hyacintheaceae, Themidaceae i Aphyllanthaceae. Klad ten wchodzi w skład rzędu szparagowców (Asparagales), stanowiący z kolei jeden z kladów jednoliściennych[1]. W obrębie rodziny Angiosperm Phylogeny Website wyróżnia kilka linii rozwojowych:
agawowate |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), nadrząd Lilianae Takht., rząd agawowce (Agavales Hutch.), rodzina agawowate (Agavaceae Endl.), podrodzina Agavoideae Herb., plemię Agaveae Dumort., rodzaj agawa (Agave L.)[3].
- Gatunki (wybór)
- agawa amerykańska (Agave americana L.)
- agawa arizońska (Agave arizonica Gentry & J.H. Weber)
- agawa ciemnozielona (Agave atrovirens Karw. ex Salm-Dyck)
- agawa chisonska (Agave glomeruliflora (Engelm.) Berger)
- agawa henekwen (Agave fourcroydes Lemaire)
- agawa kantalowa (Agave cantala Roxb.)
- agawa parryi (Agave parryi Engelm.)
- agawa sizalowa (Agave sisalana Perrine)
- Agave deserti Engelm.
- Agave xylonacantha Salm-Dyck
- Agave lechuguilla Torr.
Zastosowanie
- Rośliny ozdobne. W krajach o cieplejszym klimacie są powszechnie wykorzystywane do nasadzeń krajobrazowych, w dużych ogrodach skalnych i w parkach. W krajach o zimniejszym klimacie, m.in. w Polsce, niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny pokojowe.
- Wykorzystywana jest do produkcji takich alkoholi jak tequila, mezcal i pulque. Dawniej robiono z niej też papier oraz liny, sznurki.
- Niektóre gatunki agaw posiadają także zastosowanie lecznicze.
- Syrop z agawy - środek słodzący
- Osobny artykuł:
- ↑ a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2010-02-05]. (ang.).
- ↑ a b zbiorowe: Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 978-3-8331-1916-3.
- ↑ Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Agave wg Reveala
<ref>
o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>
, nie był użyty wcześniej w treści.