Jerzy Wincenty Wielhorski: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Mathiasrex (dyskusja | edycje) kat. |
drobne redakcyjne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Jerzy Wincenty Wielhorski''' herbu [[Kierdeja (herb szlachecki)|Kierdeja]] (ur. ok. [[1755]], zm. [[1809]]) – [[Pisarz polny|pisarz polny litewski]] w latach [[1783]]-[[1790]], [[konsyliarz]] konfederacji generalnej koronnej w [[konfederacja targowicka|konfederacji targowickiej]]]<ref>Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.</ref>, starosta kamieniecki, senator [[Imperium Rosyjskie]]go, szambelan królewski. |
'''Jerzy Wincenty Wielhorski''' herbu [[Kierdeja (herb szlachecki)|Kierdeja]] (ur. ok. [[1755]], zm. [[1809]]) – [[Pisarz polny|pisarz polny litewski]] w latach [[1783]]-[[1790]], [[konsyliarz]] konfederacji generalnej koronnej w [[konfederacja targowicka|konfederacji targowickiej]]]<ref>Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.</ref>, starosta kamieniecki, senator [[Imperium Rosyjskie]]go, szambelan królewski. |
||
Był synem [[Michał Wielhorski (kuchmistrz litewski)|Michała]] kuchmistrza litewskiego i Elżbiety z Ogińskich. Żonaty z Zofią z Matiuszkinów. Miał synów Macieja, Michała i Edwarda<ref>Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki, ''Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego'', Kraków 1999, s. 35; Marta Męclewska, ''Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008'', Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 250.</ref>. |
Był synem [[Michał Wielhorski (kuchmistrz litewski)|Michała]] kuchmistrza litewskiego i Elżbiety z Ogińskich. Żonaty z Zofią z Matiuszkinów. Miał synów [[Maciej Wielhorski|Macieja]], [[Michał Wielhorski (muzyk)|Michała]] i Edwarda<ref>Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki, ''Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego'', Kraków 1999, s. 35; Marta Męclewska, ''Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008'', Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 250.</ref>. |
||
Komisarz w Komisjach Wojskowej i Skarbowej, poseł na [[sejm walny|sejmy]]. Ożeniwszy się z [[Rosjanie|Rosjanką]], sprzedał swoje dobra w [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]] i wyjechał do [[Rosja|Rosji]]. Stronnik [[Stanisław Szczęsny Potocki|Stanisława Szczęsnego Potockiego]], po uchwaleniu [[Konstytucja 3 maja|Konstytucji 3 maja]] w [[1791]], znalazł się w obozie malkontentów w [[Petersburg]]u. Jeden z twórców konfederacji targowickiej. Rotmistrz targowickiej formacji [[Brygada Kawalerii Narodowej Znaków Hussarskich pod Imieniem Województwa Bracławskiego|Brygady Kawalerii Narodowej Znaków Hussarskich pod Imieniem Województwa Bracławskiego]]<ref>Jarosław Gdański, Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki, Kamil Stepan, ''Wojsko Koronne. Formacje Targowicy, szkolnictwo wojskowe. Varia. Uzupełnienia'', Kraków 2003, s. 11.</ref>. Po zakończeniu [[wojna polsko-rosyjska 1792|wojny polsko-rosyjskiej]] w [[1792]] udał się do [[Katarzyna II Wielka|Katarzyny II]] w poselstwie dziękczynnym, za zbrojne poparcie Targowicy. W końcu [[1792]] mianowany posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym konfederacji w Petersburgu w miejsce [[Antoni Augustyn Deboli|Antoniego Augustyna Deboli]]. W czasie [[insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] [[Sąd Najwyższy Kryminalny]] skazał go za zdradę narodową na [[kara śmierci|karę śmierci]], wykonaną ''[[in effigie]]'' [[29 września]] [[1794]]. |
Komisarz w Komisjach Wojskowej i Skarbowej, poseł na [[sejm walny|sejmy]]. Ożeniwszy się z [[Rosjanie|Rosjanką]], sprzedał swoje dobra w [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]] i wyjechał do [[Rosja|Rosji]]. Stronnik [[Stanisław Szczęsny Potocki|Stanisława Szczęsnego Potockiego]], po uchwaleniu [[Konstytucja 3 maja|Konstytucji 3 maja]] w [[1791]], znalazł się w obozie malkontentów w [[Petersburg]]u. Jeden z twórców konfederacji targowickiej. Rotmistrz targowickiej formacji [[Brygada Kawalerii Narodowej Znaków Hussarskich pod Imieniem Województwa Bracławskiego|Brygady Kawalerii Narodowej Znaków Hussarskich pod Imieniem Województwa Bracławskiego]]<ref>Jarosław Gdański, Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki, Kamil Stepan, ''Wojsko Koronne. Formacje Targowicy, szkolnictwo wojskowe. Varia. Uzupełnienia'', Kraków 2003, s. 11.</ref>. Po zakończeniu [[wojna polsko-rosyjska 1792|wojny polsko-rosyjskiej]] w [[1792]] udał się do [[Katarzyna II Wielka|Katarzyny II]] w poselstwie dziękczynnym, za zbrojne poparcie Targowicy. W końcu [[1792]] mianowany posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym konfederacji w Petersburgu w miejsce [[Antoni Augustyn Deboli|Antoniego Augustyna Deboli]]. W czasie [[insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] [[Sąd Najwyższy Kryminalny]] skazał go za zdradę narodową na [[kara śmierci|karę śmierci]], wykonaną ''[[in effigie]]'' [[29 września]] [[1794]]. |
Wersja z 11:01, 25 lut 2013
Jerzy Wincenty Wielhorski herbu Kierdeja (ur. ok. 1755, zm. 1809) – pisarz polny litewski w latach 1783-1790, konsyliarz konfederacji generalnej koronnej w konfederacji targowickiej][1], starosta kamieniecki, senator Imperium Rosyjskiego, szambelan królewski.
Był synem Michała kuchmistrza litewskiego i Elżbiety z Ogińskich. Żonaty z Zofią z Matiuszkinów. Miał synów Macieja, Michała i Edwarda[2].
Komisarz w Komisjach Wojskowej i Skarbowej, poseł na sejmy. Ożeniwszy się z Rosjanką, sprzedał swoje dobra w Rzeczypospolitej i wyjechał do Rosji. Stronnik Stanisława Szczęsnego Potockiego, po uchwaleniu Konstytucji 3 maja w 1791, znalazł się w obozie malkontentów w Petersburgu. Jeden z twórców konfederacji targowickiej. Rotmistrz targowickiej formacji Brygady Kawalerii Narodowej Znaków Hussarskich pod Imieniem Województwa Bracławskiego[3]. Po zakończeniu wojny polsko-rosyjskiej w 1792 udał się do Katarzyny II w poselstwie dziękczynnym, za zbrojne poparcie Targowicy. W końcu 1792 mianowany posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym konfederacji w Petersburgu w miejsce Antoniego Augustyna Deboli. W czasie insurekcji kościuszkowskiej Sąd Najwyższy Kryminalny skazał go za zdradę narodową na karę śmierci, wykonaną in effigie 29 września 1794.
Po III rozbiorze Polski został szambelanem a potem marszałkiem dworu cesarza Pawła I.
Był członkiem paryskiej loży wolnomularskiej Saint Lazare, w 1784 roku stanął na czele polskiej loży Bouclier du Nord[4].
W 1790 roku odznaczony Orderem Orła Białego, w 1782 roku został kawalerem Orderu Świętego Stanisława, kawaler maltański od 1799 roku[5].
Bibliografia
- Władysław Smoleński, Konfederacya targowicka, ISBN 83-89738-84-8.
- ↑ Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.
- ↑ Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki, Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego, Kraków 1999, s. 35; Marta Męclewska, Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 250.
- ↑ Jarosław Gdański, Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki, Kamil Stepan, Wojsko Koronne. Formacje Targowicy, szkolnictwo wojskowe. Varia. Uzupełnienia, Kraków 2003, s. 11.
- ↑ Ludwik Hass, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 134, 151, Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 330.
- ↑ Marta Męclewska, Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 250.
- Kawalerowie maltańscy
- Konsyliarze konfederacji generalnej koronnej (konfederacja targowicka)
- Pisarze polni litewscy
- Dyplomaci I Rzeczypospolitej
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej
- Polscy wolnomularze (I Rzeczpospolita)
- Senatorowie Imperium Rosyjskiego
- Straceni ''in effigie'' w czasie powstania kościuszkowskiego
- Szambelanowie królewscy
- Uczestnicy wojny polsko-rosyjskiej 1792 (strona rosyjska)
- Wojskowi formacji konfederacji targowickiej
- Wielhorscy
- Zmarli w 1809