Dwoisty Staw Gąsienicowy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
TarBot (dyskusja | edycje)
m →‎Fauna: main -> osobny artykuł
Linia 35: Linia 35:
'''Dwoisty Staw Gąsienicowy''' lub po prostu '''Dwoisty Staw'''<ref group=uwaga>Oficjalna nazwa stawu wg [[Główny Urząd Geodezji i Kartografii|GUGiK]] to ''Dwoisty Staw'', por. {{Cytuj stronę| url = http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/hydronimy2.pdf | tytuł = Wykaz nazw wód stojących| data dostępu = 15 czerwca 2008}}</ref> – należące do [[Gąsienicowe Stawy|Gąsienicowych Stawów]] [[jezioro oligotroficzne|oligotroficzne]] jezioro [[Tatry|tatrzańskie]], położone w zachodniej części [[Dolina Gąsienicowa|Doliny Gąsienicowej]] ([[Dolina Zielona Gąsienicowa|Dolinie Zielonej Gąsienicowej]]) w [[Roztoka Stawiańska|Roztoce Stawiańskiej]], na wysokości nieco ponad 1657 m [[n.p.m.]]
'''Dwoisty Staw Gąsienicowy''' lub po prostu '''Dwoisty Staw'''<ref group=uwaga>Oficjalna nazwa stawu wg [[Główny Urząd Geodezji i Kartografii|GUGiK]] to ''Dwoisty Staw'', por. {{Cytuj stronę| url = http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/hydronimy2.pdf | tytuł = Wykaz nazw wód stojących| data dostępu = 15 czerwca 2008}}</ref> – należące do [[Gąsienicowe Stawy|Gąsienicowych Stawów]] [[jezioro oligotroficzne|oligotroficzne]] jezioro [[Tatry|tatrzańskie]], położone w zachodniej części [[Dolina Gąsienicowa|Doliny Gąsienicowej]] ([[Dolina Zielona Gąsienicowa|Dolinie Zielonej Gąsienicowej]]) w [[Roztoka Stawiańska|Roztoce Stawiańskiej]], na wysokości nieco ponad 1657 m [[n.p.m.]]


==== Opis stawu ====
=== Opis stawu ===
Dwoisty Staw to dwa sąsiadujące ze sobą niewielkie zbiorniki wodne:
Dwoisty Staw to dwa sąsiadujące ze sobą niewielkie zbiorniki wodne:
* '''Dwoisty Staw Wschodni''' – o powierzchni 1,41 [[Hektar|ha]] (szerokość 115&nbsp;m, długość 195&nbsp;m) i głębokości 9,2 m
* '''Dwoisty Staw Wschodni''' – o powierzchni 1,41 [[Hektar|ha]] (szerokość 115&nbsp;m, długość 195&nbsp;m) i głębokości 9,2 m
Linia 45: Linia 45:
Bezpośrednio przy Dwoistym Stawie nie przebiega żaden znakowany szlak turystyczny. Teren ten jest ścisłym [[rezerwat przyrody|rezerwatem przyrody]]. Stawy są widoczne poniżej zachodnich zboczy [[Mały Kościelec|Małego Kościelca]] podczas podchodzenia na [[Kościelec (Tatry)|Kościelec]] albo na [[Świnica|Świnicę]] przez [[Świnicka Przełęcz|Świnicką Przełęcz]].
Bezpośrednio przy Dwoistym Stawie nie przebiega żaden znakowany szlak turystyczny. Teren ten jest ścisłym [[rezerwat przyrody|rezerwatem przyrody]]. Stawy są widoczne poniżej zachodnich zboczy [[Mały Kościelec|Małego Kościelca]] podczas podchodzenia na [[Kościelec (Tatry)|Kościelec]] albo na [[Świnica|Świnicę]] przez [[Świnicka Przełęcz|Świnicką Przełęcz]].


==== Fauna ====
=== Fauna ===
Osobliwością stawu jest odkrycie w nim w 1882 r. bardzo rzadkiego [[skorupiaki|skorupiaka]] – [[skrzelopływka bagienna|skrzelopływki bagiennej]] (''Branchinecta paludosa''). Ten arktyczny [[skrzelonogi|skrzelonóg]] występuje tylko w strefie podbiegunowej (w płytkich, zamarzających do dna jeziorach) i w dwóch jeziorach tatrzańskich (Dwoistym Stawie i [[Wyżni Mały Furkotny Stawek|Wyżnim Małym Furkotnym Stawku]] w [[Dolina Furkotna|Dolinie Furkotnej]]). Ostatnie badania pracowników [[Tatrzański Park Narodowy (Polska)|TPN]] (1995–1996) wykazały jednak, że skorupiak ten w Dwoistym Stawie wyginął. Prawdopodobną przyczyną było nieprzemyślane zarybianie Stawów Gąsienicowych, przeprowadzane w latach 50. i 60. Wpuszczone do Dwoistego Stawu [[pstrąg]]i wyjadły całą [[populacja (biologia)|populację]] tego skorupiaka, a następnie w zimie same wyginęły, gdy staw zamarzł do dna. Populacja skrzelopływki bagiennej już nie odrodziła się, ale skorupiak ten licznie jeszcze występuje w Wyżnim Małym Stawku Furkotnym. TPN nie wyklucza w przyszłości [[Restytucja gatunku|restytucji]] skrzelopływki przy pomocy osobników z Wyżniego Małego Stawku Furkotnego<ref>http://www.poznajtatry.pl/templates/pliki-mp3/Hala.mp3</ref>.
Osobliwością stawu jest odkrycie w nim w 1882 r. bardzo rzadkiego [[skorupiaki|skorupiaka]] – [[skrzelopływka bagienna|skrzelopływki bagiennej]] (''Branchinecta paludosa''). Ten arktyczny [[skrzelonogi|skrzelonóg]] występuje tylko w strefie podbiegunowej (w płytkich, zamarzających do dna jeziorach) i w dwóch jeziorach tatrzańskich (Dwoistym Stawie i [[Wyżni Mały Furkotny Stawek|Wyżnim Małym Furkotnym Stawku]] w [[Dolina Furkotna|Dolinie Furkotnej]]). Ostatnie badania pracowników [[Tatrzański Park Narodowy (Polska)|TPN]] (1995–1996) wykazały jednak, że skorupiak ten w Dwoistym Stawie wyginął. Prawdopodobną przyczyną było nieprzemyślane zarybianie Stawów Gąsienicowych, przeprowadzane w latach 50. i 60. Wpuszczone do Dwoistego Stawu [[pstrąg]]i wyjadły całą [[populacja (biologia)|populację]] tego skorupiaka, a następnie w zimie same wyginęły, gdy staw zamarzł do dna. Populacja skrzelopływki bagiennej już nie odrodziła się, ale skorupiak ten licznie jeszcze występuje w Wyżnim Małym Stawku Furkotnym. TPN nie wyklucza w przyszłości [[Restytucja gatunku|restytucji]] skrzelopływki przy pomocy osobników z Wyżniego Małego Stawku Furkotnego<ref>http://www.poznajtatry.pl/templates/pliki-mp3/Hala.mp3</ref>.


{{osobny artykuł|Jeziora tatrzańskie}}
{{osobny artykuł|Jeziora tatrzańskie}}


{{Uwagi|stopień= ====}}
{{Uwagi|stopień= ===}}


{{Przypisy|stopień= ====}}
{{Przypisy|stopień= ===}}


==== Bibliografia ====
=== Bibliografia ===
# {{Cytuj pismo | autor=Magdalena i Tomasz Zwijacz Kozica | tytuł=Tatrzańskie pojezierze | rok=2008 | czasopismo=[[Tatry (czasopismo)|Tatry]] | id={{ISSN|0867-4531}} | oznaczenie=Nr 2 (24), Wiosna 2008 | miejsce=Zakopane | wydawca=Tatrzański Park Narodowy | język=pl | strony=s. 70-71}}
# {{Cytuj pismo | autor=Magdalena i Tomasz Zwijacz Kozica | tytuł=Tatrzańskie pojezierze | rok=2008 | czasopismo=[[Tatry (czasopismo)|Tatry]] | id={{ISSN|0867-4531}} | oznaczenie=Nr 2 (24), Wiosna 2008 | miejsce=Zakopane | wydawca=Tatrzański Park Narodowy | język=pl | strony=s. 70-71}}
# {{Cytuj książkę | nazwisko= Nyka | imię=Józef | tytuł= Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XV | data=2007 | wydawca=Trawers | miejsce=Latchorzew | isbn=978-83-60078-04-4}}
# {{Cytuj książkę | nazwisko= Nyka | imię=Józef | tytuł= Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XV | data=2007 | wydawca=Trawers | miejsce=Latchorzew | isbn=978-83-60078-04-4}}

Wersja z 21:25, 12 sie 2014

Dwoisty Staw Gąsienicowy
{{{nazwa oryginalna}}}
Ilustracja
Dwoisty Staw przy wysokim stanie wody, widziany z Małego Kościelca
Położenie
Państwo

 Polska

Region

{{{region}}}

Wysokość lustra

{{{wysokość lustra}}} m n.p.m.

Morfometria
Wymiary
• max długość
• max szerokość


{{{max długość}}}
{{{max szerokość}}}

Głębokość
• maksymalna


9,2 m

Hydrologia
Jakość wody

{{{jakość}}}

Rodzaj jeziora

oligotroficzne

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:waterbody}
Dwoisty Staw, Uhrocie Kasprowe i Kopa Magury

Dwoisty Staw Gąsienicowy lub po prostu Dwoisty Staw[a] – należące do Gąsienicowych Stawów oligotroficzne jezioro tatrzańskie, położone w zachodniej części Doliny Gąsienicowej (Dolinie Zielonej Gąsienicowej) w Roztoce Stawiańskiej, na wysokości nieco ponad 1657 m n.p.m.

Opis stawu

Dwoisty Staw to dwa sąsiadujące ze sobą niewielkie zbiorniki wodne:

  • Dwoisty Staw Wschodni – o powierzchni 1,41 ha (szerokość 115 m, długość 195 m) i głębokości 9,2 m
  • Dwoisty Staw Zachodni – o powierzchni 0,9 ha (szerokość 120 m, długość 140 m) i głębokości 7,9 m

Dane dotyczące powierzchni stawów pochodzą z przewodnika Tatry Wysokie Witolda Henryka Paryskiego. Aktualne zdjęcia satelitarne z 2004 r. pokazują, że powierzchnia stawów jest nieco mniejsza – Dwoisty Staw Wschodni ma 1,355 ha, Zachodni zaś 0,88 ha. W okresach średnio suchych Zachodni Staw Dwoisty rozpada się na dwa kolejne mniejsze zbiorniki i Dwoisty Staw staje się „Troistym”. Przy dużej suszy także Wschodni Staw rozdziela się na trzy mniejsze, a nawet dochodzi do całkowitego wyschnięcia. Na mapach obecnie Dwoisty Staw jest najczęściej przedstawiany jako trzy stawy[1][2].

Wahania poziomu wody w Dwoistym Stawie przekraczają 8 metrów, dlatego podawana głębokość może być jedynie orientacyjna. W zimie obydwa stawy tracą pod lodem wodę. Dzieje się tak dlatego, że dopływ wody zasilającej staw znajduje się u góry, płytko. Warstwa lodu odcina dopływ wody, a woda znajdująca się w stawie spływa odpływami w dół. Dno tych stawów nie jest pokryte mułem i piaskiem, lecz głazami.

Bezpośrednio przy Dwoistym Stawie nie przebiega żaden znakowany szlak turystyczny. Teren ten jest ścisłym rezerwatem przyrody. Stawy są widoczne poniżej zachodnich zboczy Małego Kościelca podczas podchodzenia na Kościelec albo na Świnicę przez Świnicką Przełęcz.

Fauna

Osobliwością stawu jest odkrycie w nim w 1882 r. bardzo rzadkiego skorupiakaskrzelopływki bagiennej (Branchinecta paludosa). Ten arktyczny skrzelonóg występuje tylko w strefie podbiegunowej (w płytkich, zamarzających do dna jeziorach) i w dwóch jeziorach tatrzańskich (Dwoistym Stawie i Wyżnim Małym Furkotnym Stawku w Dolinie Furkotnej). Ostatnie badania pracowników TPN (1995–1996) wykazały jednak, że skorupiak ten w Dwoistym Stawie wyginął. Prawdopodobną przyczyną było nieprzemyślane zarybianie Stawów Gąsienicowych, przeprowadzane w latach 50. i 60. Wpuszczone do Dwoistego Stawu pstrągi wyjadły całą populację tego skorupiaka, a następnie w zimie same wyginęły, gdy staw zamarzł do dna. Populacja skrzelopływki bagiennej już nie odrodziła się, ale skorupiak ten licznie jeszcze występuje w Wyżnim Małym Stawku Furkotnym. TPN nie wyklucza w przyszłości restytucji skrzelopływki przy pomocy osobników z Wyżniego Małego Stawku Furkotnego[3].

 Osobny artykuł: Jeziora tatrzańskie.
  1. Oficjalna nazwa stawu wg GUGiK to Dwoisty Staw, por. Wykaz nazw wód stojących. [dostęp 15 czerwca 2008].
Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW
  1. Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2005. ISBN 83-88112-35-X.
  2. Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000. Piwniczna: Agencja Wyd. „Wit” s.c., 2006. ISBN 83-89580-00-4.
  3. http://www.poznajtatry.pl/templates/pliki-mp3/Hala.mp3
Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Bibliografia

  1. Magdalena i Tomasz Zwijacz Kozica. Tatrzańskie pojezierze. „Tatry”. Nr 2 (24), Wiosna 2008, s. s. 70-71, 2008. Zakopane: Tatrzański Park Narodowy. ISSN 0867-4531. (pol.). 
  2. Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XV. Latchorzew: Trawers, 2007. ISBN 978-83-60078-04-4.
  3. Władysław Szafer: Tatrzański Park Narodowy. Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.