Synekdocha: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m inne znaczenie
Nie podano opisu zmian
Linia 1: Linia 1:
{{Inne znaczenia|figury retorycznej|[[Synekdocha, Nowy Jork]] - film z 2008 roku.}}
{{Inne znaczenia|figury retorycznej|[[Synekdocha, Nowy Jork]] - film z 2008 roku.}}
'''Synekdocha''' ([[grecki|gr.]] ''synekdoche'') – odmiana [[metonimia|metonimii]], wyraźnie wskazująca na jakieś zjawisko przez użycie nazwy innego zjawiska, zawierającego to pierwsze lub zawierającego się w pierwszym. Retoryka antyczna rozróżniała parę odmian ''synekdochy'': części zamiast całości, materiału zamiast przedmiotu zeń wykonanego, rodzaju zamiast gatunku (i odwrotnie), liczby określonej zamiast nieokreślonej, liczby mnogiej zamiast pojedynczej (''pluralis pro singulari''), np. ''włos mi się zjeżył na głowie'' (używamy liczby pojedynczej – ''włos'' zamiast liczby mnogiej – ''włosy''). W [[Biblia|Biblii]] (zarówno w części [[Stary Testament|hebrajskiej]], jak i [[Nowy Testament|greckiej]]) oraz literaturze autorów [[łacina|łacińskich]] odnajdujemy przykłady tego typu retoryki:
'''Synekdocha''' ([[grecki|gr.]] ''synekdoche'') – odmiana rzeżączki, wyraźnie wskazująca na jakieś zjawisko przez użycie nazwy innego zjawiska, zawierającego to pierwsze lub zawierającego się w pierwszym. Retoryka antyczna rozróżniała parę odmian ''synekdochy'': części zamiast całości, materiału zamiast przedmiotu zeń wykonanego, rodzaju zamiast gatunku (i odwrotnie), liczby określonej zamiast nieokreślonej, liczby mnogiej zamiast pojedynczej (''pluralis pro singulari''), np. ''włos mi się zjeżył na głowie'' (używamy liczby pojedynczej – ''włos'' zamiast liczby mnogiej – ''włosy''). W [[Biblia|Biblii]] (zarówno w części [[Stary Testament|hebrajskiej]], jak i [[Nowy Testament|greckiej]]) oraz literaturze autorów [[łacina|łacińskich]] odnajdujemy przykłady tego typu retoryki:


: '''''Synami''' Any: '''Diszon''''' (''[[1 Księga Kronik|1 Kronik]]'' 1,41)
: '''''Synami''' Any: '''Diszon''''' (''[[1 Księga Kronik|1 Kronik]]'' 1,41)

Wersja z 22:15, 18 gru 2014

Synekdocha (gr. synekdoche) – odmiana rzeżączki, wyraźnie wskazująca na jakieś zjawisko przez użycie nazwy innego zjawiska, zawierającego to pierwsze lub zawierającego się w pierwszym. Retoryka antyczna rozróżniała parę odmian synekdochy: części zamiast całości, materiału zamiast przedmiotu zeń wykonanego, rodzaju zamiast gatunku (i odwrotnie), liczby określonej zamiast nieokreślonej, liczby mnogiej zamiast pojedynczej (pluralis pro singulari), np. włos mi się zjeżył na głowie (używamy liczby pojedynczej – włos zamiast liczby mnogiej – włosy). W Biblii (zarówno w części hebrajskiej, jak i greckiej) oraz literaturze autorów łacińskich odnajdujemy przykłady tego typu retoryki:

Synami Any: Diszon (1 Kronik 1,41)
Kto ma ucho, niech słucha (Apokalipsa 3,6)
wszyscy owi Atreusowie, Tyestesowie, Agamemnonowie (Klaudiusz Elian Opowiastki rozmaite 2,11)

Bibliografia

  • Słownik terminów literackich Ossolineum 1989
  • Mała encyklopedia kultury antycznej A-Z, 1983 PWN