Rada Północnoatlantycka

Rada Północnoatlantycka (ang. North Atlantic Council, NAC) – najważniejszy organ decyzyjny NATO. Wydaje ona deklaracje i komunikaty, skierowane do opinii publicznej oraz państw, które nie są członkami NATO, w których uzasadnia przyczyny podjęcia określonych działań przez Sojusz Północnoatlantycki. Ponadto, Rada Północnoatlantycka stanowi podstawową platformę konsultacyjną dla państw członkowskich w kwestiach dotyczących ich bezpieczeństwa.

Historia

Rada Północnoatlantycka jest jedynym organem NATO, który powstał i działa wyłącznie na podstawie Traktatu Północnoatlantyckiego, przyjętego 4 kwietnia 1949 roku. Traktat dał Radzie Północnoatlantyckiej możliwość tworzenia organów jej podległych. Dlatego też jej prace wspierają liczne rady i komitety.

Struktura i działanie

W skład Rady Północnoatlantyckiej wchodzą reprezentanci wszystkich państw członkowskich NATO. Przewodniczy jej sekretarz generalny.

Podstawowym szczeblem, na którym obraduje Rady Północnoatlantycka, jest szczebel Stałych Reprezentantów wszystkich państw członkowskich NATO, z których każdy posiada rangę ambasadora. Spotykają się oni na posiedzeniach przynajmniej raz w tygodniu. Spotkania Stałych Reprezentantów odbywają się pod egidą Sekretarza Generalnego NATO lub jego zastępcy. Ambasador lub Stały Reprezentant o najdłuższym stażu w radzie zostaje mianowany jej przewodniczącym. W określonych sytuacjach, np. w czasie wyborów nowego Sekretarza Generalnego NATO, przewodniczy on obradom Rady. Rada obraduje również około dwa razy do roku na szczeblu Ministrów Spraw Zagranicznych i Ministrów Obrony Narodowej. Jeden z ministrów spraw zagranicznych przyjmuje wówczas rolę Honorowego Przewodniczącego obrad. W sytuacjach nadzwyczajnych zwoływane są szczyty szefów państw członkowskich NATO. Wszystkie decyzje podjęte przez Radę Północnoatlantycką wchodzą w życie z taką samą mocą, niezależnie od szczebla, na którym zostały podjęte.

Temat obrad dotyczyć może dowolnej kwestii związanej z działalnością NATO. Może on być podjęty pod wpływem raportu jednej z podległych Radzie komisji na prośbę Stałego Reprezentanta, który działa jako pośrednik pomiędzy Radą a rządem swojego państwa lub Sekretarza Generalnego.

Podczas obrad Rady Północnoatlantyckiej na szczeblu ministrów obrony narodowej albo kiedy omawiane są kwestie obronne lub związane ze strategią obrony, w prace przygotowawcze mogą być włączone także inne wysokie komitety, które są najwyższymi rangą organami doradczymi np. Wykonawcza Grupa Robocza. Jeżeli porządek obrad przewiduje dyskusje o kwestiach finansowych, to prace przygotowawcze przed posiedzeniami są prowadzone przez Wysoki Urząd ds. Zasobów (SRB), Komitet Budżetu Cywilnego (CBC) lub Komitet Budżetu Wojskowego (MBC), w zależności od tego, która z tych instytucji jest w danym przypadku najwłaściwsza. Wysoki Komitet, wybrany zgodnie z jego kompetencjami, w zależności od omawianego zagadnienia przyjmuje wiodącą rolę w zakresie przygotowania posiedzenia Rady oraz późniejszego nadzoru nad wdrażaniem decyzji.

Rada podejmuje decyzje jednomyślnie, bez głosowania, przez konsensus. Przestrzeganie decyzji Rady jest obligatoryjne dla państw członkowskich.

Polskim przedstawicielem w strukturach Rady Północnoatlantyckiej (NAC) jest Jacek Najder, który jest Ambasadorem Rzeczypospolitej Polskiej przy NATO.

Zobacz też

• Unia Zachodnioeuropejska

Linki zewnętrzne

• Rada Północnoatlantycka - podręcznik NATO (ang.)