Dwór obronny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 21:25, 26 paź 2006

Dwór obronny to określenie obiektu o cechach mieszkalnych i obronnych, łączącego cechy wieży mieszkalnej, rezydencji typu motte, dworu na kopcu i zamku. Nazywane często zameczkami lub mylnie szlacheckimi fortalicjami.

Późnorenesansowy dwór obronny we wsi Bzie Zameckie

Obiekty tego typu są często mylone z zamkami, ale także mylnie nazywane w przewodnikach są lamusami, spichlerzami czy stodołami. Istnieją też różne rodzaje dworów obronnych: renesansowa rezydencja nazywana kamienicą, zredukowana forma wieżowa (lamus) oraz kasztel (łac. Castellum).

Podstawowe cechy wyróżniające dwory obronne to:

kilkukondygnacyjny budynek murowany, co najmniej składający się z piwnicy i piętra, zbudowany na planie prostokąta lub kwadratu i pozbawiony dziedzińca,
wysoki, czterospadowy dach, czasem otoczony attyką (np. Szymbark, Frydman),
grube mury, często przekraczające metr grubości, czasem podparte przyporami,
na parterze budynku znajdują się małe okienka i strzelnice kluczowe, okna i drzwi posiadają kamienne obramowania (czasem wejście prowadzi przez portal),
wieże lub wieżyczki, często w narożach bryły budynku (np. Żuków), ale niekoniecznie,
sklepienia kolebkowe w dolnych kondygnacjach,
sala reprezentacyjna na piętrze, często posiadająca zdobiony belkowy strop drewniany.

Budynki tego typu wznoszone głównie były w okresie XIV-XVI wieku i były to zazwyczaj siedziby bogatszych rodów rycerskich. Utraciły swoje znaczenie wraz z rozwojem artylerii, a w związku z trudnościami z ogrzewaniem tak grubych murów, ich właściciele z czasem przenieśli się do wygodniejszych dworów i pałaców.

Literatura

Leszek Kajzer, "Archeologiczny rodowód dworu", Łódź 1988
Teresa Jakimowicz, "Dwór murowany w Polsce w XVI wieku", Warszawa-Poznań 1979.
Juliusz Marszałek, "Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach", Warszawa 1993.
S. Kołodziejski, "Średniowieczne rezydencje obronne możnowładztwa na terenie województwa krakowskiego", Kraków 1994.
A. Nierychlewska, "Budownictwo obronne powiatu radomskiego w okresie od XIII do XVIII wieku", Radom 2002.

Linki zewnętrzne

Dwory obronne w Małopolsce

Wersja z 19:43, 26 paź 2006 edytuj Hiuppo (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 35 403 edycje m grafika ← poprzednia edycja		Wersja z 21:25, 26 paź 2006 edytuj anuluj edycję Hiuppo (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 35 403 edycje m poprawa linków następna edycja →
Linia 1:		Linia 1:
	'''Dwór obronny''' to określenie obiektu o cechach mieszkalnych i obronnych, łączącego cechy [[wieża mieszkalna\|wieży mieszkalnej]], [[rezydencji typu motte]], [[dwór na kopcu\|dworu na kopcu]] i [[zamek\|zamku]]. Nazywane często '''zameczkami''' lub mylnie szlacheckimi [[fortalicja]]mi.		'''Dwór obronny''' to określenie obiektu o cechach mieszkalnych i obronnych, łączącego cechy [[wieża mieszkalna\|wieży mieszkalnej]], [[rezydencja rycerska typu motte\|rezydencji typu motte]], [[dwór na kopcu\|dworu na kopcu]] i [[zamek\|zamku]]. Nazywane często '''zameczkami''' lub mylnie szlacheckimi [[fortalicja]]mi.

	[[Grafika:Szymbark 1.jpg\|thumb\|250px\|Renesansowy dwór obronny w [[Szymbark (województwo małopolskie)\|Szymbark]]u]]		[[Grafika:Szymbark 1.jpg\|thumb\|250px\|Renesansowy dwór obronny w [[Szymbark (województwo małopolskie)\|Szymbark]]u]]