Krampus: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
m Wycofano edycje użytkownika 83.10.174.34 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Konrad238. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{W edycji}} |
{{W edycji}} |
||
'''Krampus''' (''niem. Krampen, "pazur"'') wywodzi się z austriacko-bawarskiego folkloru alpejskiego<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Krzysztof Ogiolda |tytuł = O Mikołaju i złym Krampusie |data dostępu = 2018-12-05 |opublikowany = nto.pl |url = https://nto.pl/o-mikolaju-i-zlym-krampusie/ar/4467639 |język = pl}}</ref>, uważany za pół kozę, pół demona. W trakcie [[Boże Narodzenie|Świąt Bożego Narodzenia]] się zachowywały przez cały rok, w przeciwieństwie do [[Mikołaj z Miry|Świętego Mikołaja]], który nagradza dzieci za dobre zachowanie.<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = Who Is Krampus? Explaining the Horrific Christmas Devil |data = 2017-12-01 |data dostępu = 2018-12-04T19:31:16Z |opublikowany = National Geographic News |url = https://news.nationalgeographic.com/news/2013/12/131217-krampus-christmas-santa-devil/}}</ref> Popularny m.in. w [[Niemcy|Niemczech]], [[Austria|Austrii]], w północnych [[Włochy|Włoszech]], w [[Chorwacja|Chorwacji]] i [[Słowenia|Słowenii]].<ref name=":0" /> Krampus obchodzi swoje święto 5 grudnia, tak zwane ''Krampusnacht (niem. "Noc Krampusa"),'' dzień przed [[Mikołajki (zwyczaj)|Mikołajkami]].<ref name=":1" /> |
'''Krampus''' (''niem. Krampen, "pazur"'') wywodzi się z austriacko-bawarskiego folkloru alpejskiego<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Krzysztof Ogiolda |tytuł = O Mikołaju i złym Krampusie |data dostępu = 2018-12-05 |opublikowany = nto.pl |url = https://nto.pl/o-mikolaju-i-zlym-krampusie/ar/4467639 |język = pl}}</ref>, uważany za pół kozę, pół demona. W trakcie [[Boże Narodzenie|Świąt Bożego Narodzenia]] karze dzieci, które źle się zachowywały przez cały rok, w przeciwieństwie do [[Mikołaj z Miry|Świętego Mikołaja]], który nagradza dzieci za dobre zachowanie.<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = Who Is Krampus? Explaining the Horrific Christmas Devil |data = 2017-12-01 |data dostępu = 2018-12-04T19:31:16Z |opublikowany = National Geographic News |url = https://news.nationalgeographic.com/news/2013/12/131217-krampus-christmas-santa-devil/}}</ref> Popularny m.in. w [[Niemcy|Niemczech]], [[Austria|Austrii]], w północnych [[Włochy|Włoszech]], w [[Chorwacja|Chorwacji]] i [[Słowenia|Słowenii]].<ref name=":0" /> Krampus obchodzi swoje święto 5 grudnia, tak zwane ''Krampusnacht (niem. "Noc Krampusa"),'' dzień przed [[Mikołajki (zwyczaj)|Mikołajkami]].<ref name=":1" /> |
||
== Wygląd == |
== Wygląd == |
||
Wersja z 00:13, 26 gru 2018
 |
Ten artykuł jest teraz edytowany. Aby zapobiec konfliktom edycji prosimy nie edytować strony do czasu usunięcia tej wiadomości. Nazwa użytkownika, który dodał tę wiadomość, jest wyświetlona na stronie historii. Jeżeli ten artykuł nie był edytowany od kilku (nie dotyczy komunikatu o „gruntownej przebudowie”) godzin, należy usunąć szablon. |
Krampus (niem. Krampen, "pazur") wywodzi się z austriacko-bawarskiego folkloru alpejskiego[1], uważany za pół kozę, pół demona. W trakcie Świąt Bożego Narodzenia karze dzieci, które źle się zachowywały przez cały rok, w przeciwieństwie do Świętego Mikołaja, który nagradza dzieci za dobre zachowanie.[2] Popularny m.in. w Niemczech, Austrii, w północnych Włoszech, w Chorwacji i Słowenii.[1] Krampus obchodzi swoje święto 5 grudnia, tak zwane Krampusnacht (niem. "Noc Krampusa"), dzień przed Mikołajkami.[2]
Wygląd
Często wyobrażany w skórze owcy lub kozy. Nosi odrażającą maskę, najczęściej z drewna lipowego. Podobnie jak diabeł, posiada rogi[1].
Geneza
Według staroniemieckiej tradycji w dniu św. Mikołaja niemieccy chłopcy otrzymywali prezenty, natomiast dziewczynki otrzymywały je tydzień później – w dniu św. Łucji. Oczywiście według tradycji miano obdarowywać tylko grzeczne dzieci, natomiast te mniej grzeczne miały być nawiedzane przez Krampusa i Ruprechta. Po reformacji Marcina Lutera w 1517 r. kościół wprowadził tradycję podarków w dniu Bożego Narodzenia. Postać Krampusa miała zaś zjawiać się z Mikołajem i porywać niedobre dzieci do kosza zawieszonego na plecach. Dawniej mieszkańcy wiosek praktykowali pantomimę przebierając się za zwierzęta, mityczne postacie i dzikich ludzi i odbywali barwne korowody, dając początek archetypom dzisiejszego Krampusa i innych nadnaturalnych stworzeń.[3]
Krampuslauf
To tradycyjna parada znana w Anglii jako "Krampus Run". Organizowana jest w dzień przesilenia zimowego. W Austrii, w trakcie tej świątecznej procesji młodzież odziewa owczą lub kozią skórę, zwierzęce rogi oraz przerażające maski. Paradę otwierają połykacze ognia, a potem przez ulicę przechodzą przebierańcy którzy tańczą, zaczepiając dzieci i wręczając dorosłym "Krampus Schnapps" (owocowe brandy). Oprócz przerażających odsłon Krampusa pojawiają się tam również inne postacie, takie jak Mikołaj czy anioły.[4]
Kartki świąteczne
W niektórych krajach dostępne są kartki świąteczne przedstawiające Krampusa w roli głównej.
Kultura masowa
Film
- "Krampus: The Christmas Devil" reż. Jason Hull (2013)[5]
- "Krampus: The Reckoning" reż. Robert Conway (2015)[5]
- "Koszmarna opowieść wigilijna" reż. Steven Hoban (2015)[5]
- "Krampus. Duch Świąt" reż. Michael Dougherty (2015)[6]
- "Mother Krampus" reż. James Klass (2017)[5]
Telewizja
- Reklama amerykańskiej stacji telewizyjnej G4 (2003)[7]
- "The Venture Bros.", odcinek "A Very Venture Christmas" reż. Christopher McCulloch (2004)
- "Scooby Doo i Brygada Detektywów", odcinek "Gniew krampusa" reż. Victor Cook (2010)
- "Hotel Transylwania: Serial", odcinek "The Fright Before Creepmas" reż. Robin Budd (2017)
Przypisy
- ↑ a b c Krzysztof Ogiolda, O Mikołaju i złym Krampusie [online], nto.pl [dostęp 2018-12-05] (pol.).
- ↑ a b Who Is Krampus? Explaining the Horrific Christmas Devil [online], National Geographic News, 1 grudnia 2017 [dostęp 2018-12-04].
- ↑ Mity i legendy – KRAMPUS [online], Cesarstwo Slaskie, 20 grudnia 2016 [dostęp 2018-12-05] (pol.).
- ↑ TravelDudes, What is the Krampuslauf? [online], Traveldudes.org, 12 listopada 2018 [dostęp 2018-12-10] (ang.).
- ↑ a b c d John Squires, The 8 Different ‘Krampus’ Horror Films You Can Watch This Holiday Season [online], Bloody Disgusting!, 6 grudnia 2017 [dostęp 2018-12-14] (ang.).
- ↑ Krampus. Duch Świąt / Krampus. [dostęp 2018-12-14].
- ↑ G4Nation, G4 Winter 2003 Commercials [online], 2 sierpnia 2010.