Pierwsza dama: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
poprawki |
poprawki |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Melania Trump at IWOC 2017 C.jpg|thumb |
[[Plik:Melania Trump at IWOC 2017 C.jpg|thumb|Pierwsza dama [[Melania Trump]]]] |
||
'''Pierwsza dama''' – [[Tytuły i zwroty honorowe|honorowy tytuł]] przysługujący żonie [[głowa państwa|głowy]] danego państwa, terytorium, stanu lub prowincji (np. |
'''Pierwsza dama''' – [[Tytuły i zwroty honorowe|honorowy tytuł]] przysługujący żonie [[głowa państwa|głowy]] danego państwa, terytorium, stanu lub prowincji (np. prezydenta). Gdy głowa państwa ma za partnera życiowego mężczyznę, przysługuje mu tytuł '''pierwszy dżentelmen''' lub '''pierwszy kawaler'''. Tytulaturę taką stosuje się jedynie w ustroju [[republika]]ńskim. |
||
Gdy głowa państwa nie jest w stałym związku, niektóre funkcje pierwszej damy lub kawalera (ale nie tytuł) przejąć może inna bliska głowie państwa osoba, na przykład |
Gdy głowa państwa nie jest w stałym związku, niektóre funkcje pierwszej damy lub kawalera (ale nie tytuł) przejąć może inna bliska głowie państwa osoba, na przykład córka lub [[Relacja rodzinna|bratowa]]. W latach 2012–2017 w Niemczech miała miejsce nietypowa sytuacja, gdy prezydent federalny [[Joachim Gauck]] był żonaty, lecz w separacji z żoną, a rolę pierwszej damy pełniła [[konkubinat|konkubina]] prezydenta, [[Daniela Schadt]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.welt.de/politik/deutschland/article13880981/Hansi-Gauck-will-von-Scheidung-nichts-wissen.html|tytuł=Hansi Gauck will von Scheidung nichts wissen|opublikowany=welt.de|praca=Welt Online|data=22 lutego 2012|data dostępu=2018-02-11|język=de}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.bundespraesident.de/SharedDocs/Termine/DE/JoachimGauck/2012/03/120319-Fototermin.html?nn=1891268|tytuł=Ankunft von Bundespräsident Joachim Gauck und Frau Daniela Schadt in Schloss Bellevue|opublikowany=bundespraesident.de|praca=Der Bundespräsident|data=19 marca 2012|data dostępu=2018-02-11|język=de}}</ref>. |
||
W [[monarchia]]ch odpowiednikiem jest [[królowa (małżonka)|królowa małżonka]], [[książę małżonek]]. |
W [[monarchia]]ch odpowiednikiem jest [[królowa (małżonka)|królowa małżonka]], [[książę małżonek]]. |
||
Funkcja |
Funkcja pierwszej damy (pierwszego dżentelmena) jest w różnych państwach w różny sposób sformalizowana – jest głównie reprezentacyjna i ceremonialna. W przypadku przyjmowania oficjalnych gości „pierwsza dama” pełni honory pani domu, natomiast przy składaniu oficjalnych wizyt głowa państwa i ona są parą głównych gości. Często pierwsze damy zajmują się promocją działań o charakterze społecznym, charytatywnym, kulturalnym lub podobnym, na przykład poprzez obejmowanie honorowego patronatu nad tego rodzaju inicjatywami. |
||
== Polska == |
== Polska == |
||
{{Osobny artykuł|Pierwsza dama Polski}} |
{{Osobny artykuł|Pierwsza dama Polski}} |
||
| ⚫ | |||
Małżonka prezydenta nie ma obowiązku występować publicznie, ale zazwyczaj to czyni. |
W Polsce funkcja pierwszej damy wiąże się jedynie z obowiązkami reprezentacyjnymi. Małżonka prezydenta nie ma obowiązku występować publicznie, ale zazwyczaj to czyni. |
||
Pojęcie „pierwsza dama” funkcjonuje w polszczyźnie od niedawna: dopiero w III Rzeczypospolitej zaczęto tak określać żonę prezydenta. W II Rzeczypospolitej określenie to nie funkcjonowało, a w Polsce Ludowej głowa państwa była organem kolegialnym ([[Rada Państwa (Polska)|Rada Państwa]]). |
Pojęcie „pierwsza dama” funkcjonuje w polszczyźnie od niedawna: dopiero w III Rzeczypospolitej zaczęto tak określać żonę prezydenta. W II Rzeczypospolitej określenie to nie funkcjonowało, a w Polsce Ludowej głowa państwa była organem kolegialnym ([[Rada Państwa (Polska)|Rada Państwa]]). |
||
| ⚫ | |||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
Wersja z 02:05, 13 cze 2020
Pierwsza dama – honorowy tytuł przysługujący żonie głowy danego państwa, terytorium, stanu lub prowincji (np. prezydenta). Gdy głowa państwa ma za partnera życiowego mężczyznę, przysługuje mu tytuł pierwszy dżentelmen lub pierwszy kawaler. Tytulaturę taką stosuje się jedynie w ustroju republikańskim.
Gdy głowa państwa nie jest w stałym związku, niektóre funkcje pierwszej damy lub kawalera (ale nie tytuł) przejąć może inna bliska głowie państwa osoba, na przykład córka lub bratowa. W latach 2012–2017 w Niemczech miała miejsce nietypowa sytuacja, gdy prezydent federalny Joachim Gauck był żonaty, lecz w separacji z żoną, a rolę pierwszej damy pełniła konkubina prezydenta, Daniela Schadt[1][2].
W monarchiach odpowiednikiem jest królowa małżonka, książę małżonek.
Funkcja pierwszej damy (pierwszego dżentelmena) jest w różnych państwach w różny sposób sformalizowana – jest głównie reprezentacyjna i ceremonialna. W przypadku przyjmowania oficjalnych gości „pierwsza dama” pełni honory pani domu, natomiast przy składaniu oficjalnych wizyt głowa państwa i ona są parą głównych gości. Często pierwsze damy zajmują się promocją działań o charakterze społecznym, charytatywnym, kulturalnym lub podobnym, na przykład poprzez obejmowanie honorowego patronatu nad tego rodzaju inicjatywami.
Polska
W Polsce funkcja pierwszej damy wiąże się jedynie z obowiązkami reprezentacyjnymi. Małżonka prezydenta nie ma obowiązku występować publicznie, ale zazwyczaj to czyni.
Pojęcie „pierwsza dama” funkcjonuje w polszczyźnie od niedawna: dopiero w III Rzeczypospolitej zaczęto tak określać żonę prezydenta. W II Rzeczypospolitej określenie to nie funkcjonowało, a w Polsce Ludowej głowa państwa była organem kolegialnym (Rada Państwa).
Od 6 sierpnia 2015 roku tytuł pierwszej damy Polski przysługuje Agacie Kornhauser-Dudzie.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Hansi Gauck will von Scheidung nichts wissen. [w:] Welt Online [on-line]. welt.de, 22 lutego 2012. [dostęp 2018-02-11]. (niem.).
- ↑ Ankunft von Bundespräsident Joachim Gauck und Frau Daniela Schadt in Schloss Bellevue. [w:] Der Bundespräsident [on-line]. bundespraesident.de, 19 marca 2012. [dostęp 2018-02-11]. (niem.).