Ryft: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 03:08, 19 gru 2020

Ryft − typ rowu tektonicznego o rozciągłości setek lub nawet tysięcy kilometrów, ograniczony równoległymi do siebie uskokami normalnymi.

Powstaje na skutek rozciągnięcia się skorupy ziemskiej, które jest powodowane przez wznoszenie się rozgrzanej materii płaszcza ziemskiego. Ryfty występują w obrębie kontynentów (ryfty śródkontynentalne), gdzie mogą wskazywać miejsce ich przyszłego rozpadu i wzdłuż grzbietów śródoceanicznych, gdzie są strefą wydobywania się magmy na powierzchnię i rozszerzania dna oceanicznego (spreading). Towarzyszą im wyraźne obniżenia terenu, doliny ryftowe.

Przykłady

Aktualnie obserwuje się tworzenie nowego ryftu na terytorium Etiopii, na północy regionu Afar, w miejscu zbiegu płyt tektonicznych: afrykańskiej, arabskiej i somalijskiej. Doszło tam do ogromnego pęknięcia skorupy ziemskiej. Zjawisko zapoczątkowane zostało we wrześniu 2005 r. serią niewielkich wstrząsów sejsmicznych oraz erupcją wulkanu koło Dabbahu, po których na powierzchni terenu pojawiło się kilkanaście niepozornych pęknięć ziemi. W 2009 r. stale powiększająca się szczelina główna osiągnęła 60 km długości, głębokość jej waha się od 2 do 12 km, a krawędzie oddalone są od siebie na całej jej długości średnio o 5 m.^[1]

Zobacz też

strefa ryftu
aulakogen (paleoryft)

Przypisy

↑ Krzysztof Kowalski. Afryka pęka w szwach. „Rzeczpospolita”, 2009-11-27.

[1] Krzysztof Kowalski. Afryka pęka w szwach. „Rzeczpospolita”, 2009-11-27.

[1]

@@ Linia 5: / Linia 5: @@
 '''Ryft''' − typ [[rów tektoniczny|rowu tektonicznego]] o rozciągłości setek lub nawet tysięcy [[kilometr]]ów, ograniczony równoległymi do siebie [[uskok]]ami normalnymi.
-Powstaje na skutek rozciągnięcia się skorupy ziemskiej, które powoduje wznoszenie się rozgrzanej materią [[płaszcz ziemski|płaszcza ziemskiego]]. Ryfty występują w obrębie [[kontynent]]ów (ryfty śródkontynentalne), gdzie mogą wskazywać miejsce ich przyszłego rozpadu i wzdłuż [[grzbiet śródoceaniczny|grzbietów śródoceanicznych]], gdzie są strefą wydobywania się [[magma|magmy]] na powierzchnię i [[Ekspansja dna oceanicznego|rozszerzania dna oceanicznego]] (spreading). Towarzyszą im wyraźne obniżenia [[teren]]u, [[dolina ryftowa|doliny ryftowe]].
+Powstaje na skutek rozciągnięcia się skorupy ziemskiej, które jest powodowane przez wznoszenie się rozgrzanej materii [[płaszcz ziemski|płaszcza ziemskiego]]. Ryfty występują w obrębie [[kontynent]]ów (ryfty śródkontynentalne), gdzie mogą wskazywać miejsce ich przyszłego rozpadu i wzdłuż [[grzbiet śródoceaniczny|grzbietów śródoceanicznych]], gdzie są strefą wydobywania się [[magma|magmy]] na powierzchnię i [[Ekspansja dna oceanicznego|rozszerzania dna oceanicznego]] (spreading). Towarzyszą im wyraźne obniżenia [[teren]]u, [[dolina ryftowa|doliny ryftowe]].
 == Przykłady ==