Half Dome: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
m int.
Linia 19: Linia 19:
'''Half Dome''' – [[granit]]owa formacja skalna w [[Park Narodowy Yosemite|Parku Narodowym Yosemite]] w stanie [[Kalifornia]] w [[Stany Zjednoczone|USA]]. Będąca jednym z najlepiej znanych widoków parku góra wznosi się 2693 m n.p.m. i 1444 m nad dnem doliny.
'''Half Dome''' – [[granit]]owa formacja skalna w [[Park Narodowy Yosemite|Parku Narodowym Yosemite]] w stanie [[Kalifornia]] w [[Stany Zjednoczone|USA]]. Będąca jednym z najlepiej znanych widoków parku góra wznosi się 2693 m n.p.m. i 1444 m nad dnem doliny.


Do lat 70. XIX wieku Half Dome uważany był za szczyt "absolutnie niedostępny"<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Jones |imię=Chris |tytuł=Climbing in North America |wydawca=American Alpine Club / Univ of California Press |data=1976 |strony=26 |isbn = 0-520-02976-3}}</ref>, dziś jednak można zdobyć go na kilka różnych sposobów. Dzięki oznakowanemu [[Szlak turystyczny|szlakowi]] rozpoczynającemu się w dolinie szczyt osiągają co roku tysiące turystów. Ścieżka rozpoczyna się u podnóża skały, w odległości nieco ponad 3 kilometrów od wierzchołka, jednak okrężna droga ma ponad 13 kilometrów. Ostatni fragment szlaku, prowadzący bezpośrednio na wierzchołek stromą, lecz stosunkowo najłatwiejszą do przebycia ścianą wschodnią, posiada ułatwienia w postaci pary metalowych lin rozpiętych na osadzonych w skale słupkach. Ułatwienia zostały skonstruowane w roku 1919. Poprowadzono je niedaleko drogi którą w 1875 roku George Anderson jako pierwszy człowiek wspiął się na Half Dome osadzając w litej skale metalowe [[Hak (wspinaczka)|śruby]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Jones |imię=Chris |tytuł=Climbing in North America|strony=27}}</ref>.
Do lat 70. XIX wieku Half Dome uważany był za szczyt "absolutnie niedostępny"<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Jones |imię=Chris |tytuł=Climbing in North America |wydawca=American Alpine Club / Univ of California Press |data=1976 |strony=26 |isbn = 0-520-02976-3}}</ref>, dziś jednak można zdobyć go na kilka różnych sposobów. Dzięki oznakowanemu [[Szlak turystyczny|szlakowi]] rozpoczynającemu się w dolinie szczyt osiągają co roku tysiące turystów. Ścieżka rozpoczyna się u podnóża skały, w odległości nieco ponad 3 kilometrów od wierzchołka, jednak okrężna droga ma ponad 13 kilometrów. Ostatni fragment szlaku, prowadzący bezpośrednio na wierzchołek stromą, lecz stosunkowo najłatwiejszą do przebycia ścianą wschodnią, posiada ułatwienia w postaci pary metalowych lin rozpiętych na osadzonych w skale słupkach. Ułatwienia zostały skonstruowane w roku 1919. Poprowadzono je niedaleko drogi, którą w 1875 roku George Anderson jako pierwszy człowiek wspiął się na Half Dome, osadzając w litej skale metalowe [[Hak (wspinaczka)|śruby]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Jones |imię=Chris |tytuł=Climbing in North America|strony=27}}</ref>.


Na szczyt Half Dome prowadzi również wiele dróg wspinaczkowych, na samej pionowej ścianie północno-zachodniej jest ich kilkanaście, inne przecinają ścianę południową i [[grań]] zachodnią. W roku [[1957]] Royal Robbins, Mike Sherrick i Jerry Gallwas jako pierwsi pokonali najtrudniejszą ścianę północno-zachodnią dokonując najtrudniejszego w tych czasach przejścia w USA. Droga na szczyt zajęła im 5 dni wspinaczki [[Hakówka|techniką sztucznych ułatwień]] a zdobycie go było możliwe dzięki użyciu najnowocześniejszego w tamtym okresie sprzętu.
Na szczyt Half Dome prowadzi również wiele dróg wspinaczkowych, na samej pionowej ścianie północno-zachodniej jest ich kilkanaście, inne przecinają ścianę południową i [[grań]] zachodnią. W roku [[1957]] Royal Robbins, Mike Sherrick i Jerry Gallwas jako pierwsi pokonali najtrudniejszą ścianę północno-zachodnią dokonując najtrudniejszego w tych czasach przejścia w USA. Droga na szczyt zajęła im 5 dni wspinaczki [[Hakówka|techniką sztucznych ułatwień]] a zdobycie go było możliwe dzięki użyciu najnowocześniejszego w tamtym okresie sprzętu.

Wersja z 21:14, 28 sie 2021

Half Dome
Ilustracja
Half Dome: widok z doliny Yosemite
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Kalifornia

Położenie

Hrabstwo Mariposa

Pasmo

Sierra Nevada

Wysokość

2693 m n.p.m.

Wybitność

415 m

Pierwsze wejście

George G. Anderson

Położenie na mapie Kalifornii
Mapa konturowa Kalifornii, w centrum znajduje się czarny trójkącik z opisem „Half Dome”
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Half Dome”
Ziemia37°44′46″N 119°31′59″W/37,746111 -119,533056

Half Domegranitowa formacja skalna w Parku Narodowym Yosemite w stanie Kalifornia w USA. Będąca jednym z najlepiej znanych widoków parku góra wznosi się 2693 m n.p.m. i 1444 m nad dnem doliny.

Do lat 70. XIX wieku Half Dome uważany był za szczyt "absolutnie niedostępny"[1], dziś jednak można zdobyć go na kilka różnych sposobów. Dzięki oznakowanemu szlakowi rozpoczynającemu się w dolinie szczyt osiągają co roku tysiące turystów. Ścieżka rozpoczyna się u podnóża skały, w odległości nieco ponad 3 kilometrów od wierzchołka, jednak okrężna droga ma ponad 13 kilometrów. Ostatni fragment szlaku, prowadzący bezpośrednio na wierzchołek stromą, lecz stosunkowo najłatwiejszą do przebycia ścianą wschodnią, posiada ułatwienia w postaci pary metalowych lin rozpiętych na osadzonych w skale słupkach. Ułatwienia zostały skonstruowane w roku 1919. Poprowadzono je niedaleko drogi, którą w 1875 roku George Anderson jako pierwszy człowiek wspiął się na Half Dome, osadzając w litej skale metalowe śruby[2].

Na szczyt Half Dome prowadzi również wiele dróg wspinaczkowych, na samej pionowej ścianie północno-zachodniej jest ich kilkanaście, inne przecinają ścianę południową i grań zachodnią. W roku 1957 Royal Robbins, Mike Sherrick i Jerry Gallwas jako pierwsi pokonali najtrudniejszą ścianę północno-zachodnią dokonując najtrudniejszego w tych czasach przejścia w USA. Droga na szczyt zajęła im 5 dni wspinaczki techniką sztucznych ułatwień a zdobycie go było możliwe dzięki użyciu najnowocześniejszego w tamtym okresie sprzętu.

Logo firmy The North Face nawiązuje do tejże skały[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. Chris Jones: Climbing in North America. American Alpine Club / Univ of California Press, 1976, s. 26. ISBN 0-520-02976-3.
  2. Chris Jones: Climbing in North America. s. 27.
  3. Toni Marino, The North Face Logo [online], Toni Marino, 2 maja 2018 (ang.).