Stanisław Daniłowicz (zm. 1636)

Stanisław Daniłowicz

Sas
Rodzina	Daniłowiczowie herbu Sas
Data urodzenia	ok. 1609
Data śmierci	1636
Ojciec	Jan Daniłowicz
Matka	Zofia Żółkiewska

Stanisław Daniłowicz herbu Sas (ur. ok. 1609, zm. 1636) – starosta czerwonogrodzki w 1624 roku.

Syn wojewody ruskiego Jana Daniłowicza i Zofii Żółkiewskiej, po kądzieli wnuk hetmana Stanisława Żółkiewskiego.

W latach 1624–1626 studiował w Ingolstadt i Lowanium, następnie podróżował po Europie. Poseł na sejm zwyczajny 1626 roku z ziemi chełmskiej. Po powrocie do Polski otrzymał w 1631 r. starostwo korsuńskie i czehryńskie. W 1632 r., w czasie bezkrólewia po śmierci króla Zygmunta III Wazy, poranił i posiekł starostę winnickiego Adama Kalinowskiego, za co został ogłoszony infamisem. Chcąc zmazać winę wziął udział w wojnie smoleńskiej, wyróżniając się w czasie potyczki 3 grudnia 1633 r., kiedy został ranny. W 1635 r. uzyskał zdjęcie banicji.

Jesienią następnego roku podczas wyprawy na Dzikie Pola dostał się do niewoli tatarskiej i mimo obietnicy wysokiego okupu został na żądanie wodza Tatarów budziackich Kantymira – ścięty przez jego syna Tujtymira, „od tyrański ręki a głowy pijanej”, jak donosił hetman Stanisław Koniecpolski w liście do prymasa Jana Wężyka. Jego bezgłowe ciało Tatarzy odesłali do Polski.

Został pochowany w kolegiacie św. Wawrzyńca w Żółkwi, gdzie w pół wieku później jego siostrzeniec, król Jan III Sobieski ufundował mu nagrobek, wykonany w latach 1692–1693 przez Andreasa Schlütera.

• 
  Sarkofag w krypcie kolegiaty św. Wawrzyńca w Żółkwi

Bibliografia

• Kasper Niesiecki, Korona Polska przy Złotey Wolnosci Starożytnemi Wszystkich Kathedr, Prowincyi y Rycerstwa Kleynotami Heroicznym Męstwem y odwagą, Naywyższemi Honorami a naypierwey Cnotą, Pobożnością y Swiątobliwością Ozdobiona…, Lwów: w drukarni Collegium Lwowskiego Societatis Jesu 1738, t. 2, 761 s., s. 15–16.
• Władysław Czapliński, Daniłowicz Stanisław (†1636) [w] Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1937, t. IV/1, zeszyt 16, 480 s., s. 417.

Linki zewnętrzne

• Daniłowiczowie (01). mariusz.eu.pn. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)].
• Korsuń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 36 .
• Энциклопедический Словарь Ф. А. Брокгауза и И. А. Ефрона (ros.)