Stanisław Grąbczewski

Stanisław Grąbczewski

pułkownik wojsk pancernych
Data i miejsce urodzenia	8 lutego 1901 Warszawa
Data i miejsce śmierci	21 listopada 1991 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1918–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	2 Pułk Ułanów Grochowskich, 16 Pułk Ułanów Wielkopolskich, Sztab Generalny, 3 Pułk Pancerny
Stanowiska	adiutant gen. Józefa Rybaka, dowódca kompanii szkolnej
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka Bitwa pod Antopolem Bitwa pod Pińskiem II wojna światowa kampania wrześniowa (Obrona Warszawy (1939))
Późniejsza praca	Zakłady Wytwórcze Kabli Elektrotechnicznych w Ożarowie
Odznaczenia

Stanisław Grąbczewski (ur. 8 lutego 1901 w Warszawie, zm. 21 listopada 1991 tamże) – polski oficer wojsk pancernych, jeniec oflagu w Woldenbergu, dyrektor w ożarowskiej fabryce kabli.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Aleksandra i jego żony Stanisławy z domu Onuszkiewicz 8 lutego 1901 w Warszawie. Miał dwóch młodszych braci: Tadeusza i Aleksandra. Ukończył eksternistycznie gimnazjum Rontalera na Polnej w Warszawie. Po wybuchu I wojny światowej próbował angażować się w pracę konspiracyjną POW, ale nie został przyjęty ze względu na młody wiek. W 1918 wraz ze stryjecznym bratem Edwardem (synem Wiktora Grąbczewskiego) zaciągnęli się do wojska polskiego i trafili do formującego się 2 pułku ułanów grochowskich. Służyli w szwadronie rotmistrza Kazimierza Żelisławskiego. Brali udział w bitwie z bolszewikami pod Antopolem oraz Pińskiem. Pod koniec 1919 został awansowany na stopień starszego ułana i wysłany na kurs w szkole podchorążych w Warszawie. Po zakończeniu kursu dostał przydział do 16 pułku ułanów wielkopolskich.

Po zakończeniu wojny został odkomenderowany do Sztabu Generalnego i otrzymał awans na stopień podporucznika. Pracował jako adiutant generała Józefa Rybaka. W 1922 został awansowany na stopień porucznika. Po czterech latach powrócił do służby w 16 Pułku Ułanów Wielkopolskich.

W 1928 ukończył Szkołę Czołgów i Samochodów i w 1930 dostał przydział do 3 Pułku Pancernego w Modlinie. W 1933 został odznaczony Znakiem Pancernym nr 303.

W styczniu 1935 został awansowany do stopnia rotmistrza wojsk pancernych i do wybuchu II wojny światowej był dowódcą kompanii szkolnej.

W 1938 Automobilklub polski zorganizował rajd samochodowych pojazdów terenowych w Puszczy Kampinoskiej. W zawodach tych kapitan Grąbczewski zajął czwarte miejsce jadąc łazikiem Fiat 518.

Po wybuchu wojny brał udział w obronie Warszawy w składzie Grupy pancerno-motorowej Dowództwa Obrony stolicy. Za kampanię wrześniową został odznaczony Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari.

Pod koniec września 1939 trafił do oflagu X A Itzehoe, a następnie w marcu 1943 do Woldenbergu.

W marcu 1945 powrócił z niewoli do kraju, przeszedł do cywila i podjął pracę w Państwowym Przedsiębiorstwie Traktorów i Maszyn Rolniczych. W 1945 został aresztowany przez UB pod zarzutem braku nadzoru. Po 15 miesiącach został zwolniony z aresztu i podjął pracę w ożarowskich Zakładach Wytwórczych Kabli Elektrotechnicznych.

Stanisław Grąbczewski był znany ze swoje działalności społecznej. Brał czynny udział w pracach Społecznego Komitetu Budowy Szkoły w Ołtarzewie oraz był przez wiele lat ławnikiem w sądzie w Pruszkowie.

Życie rodzinne

W 1921 ożenił się z Eugenią, córką Romana Zarzyckiego, który prowadził zakład ogrodniczy w Ołtarzewie. Mieli jedną córką Barbarę, której ojcem chrzestnym został generał Rybak. Ostatnie lata życia spędził w Domu Wojskowego Emeryta w Warszawie na Bemowie. Zmarł 21 listopada 1991 i pochowany został na cmentarzu żbikowskim.

Bibliografia

• Ppłk Stanisław Konstanty Grąbczewski (1901-1991) część 1 – Wirtualne Muzeum Ożarów Mazowiecki [online] [dostęp 2022-04-20] .
• Ppłk Stanisław Konstanty Grąbczewski (1901-1991) część 2 – Wirtualne Muzeum Ożarów Mazowiecki [online] [dostęp 2022-04-20] .
• Ppłk Stanisław Konstanty Grąbczewski (1901-1991) część 3 – Wirtualne Muzeum Ożarów Mazowiecki [online] [dostęp 2022-04-20] .