Ząbkowiec strzępiasty
_J._Erikss_201036.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
ząbkowiec strzępiasty |
| Nazwa systematyczna | |
| Steccherinum fimbriatum (Pers.) J. Erikss. Symb. bot. upsal. 16(no. 1): 134 (1958) | |
_J._Erikss_201037.jpg)
Ząbkowiec strzępiasty (Steccherinum fimbriatum (Pers.) J. Erikss.) – gatunek grzybów należący do rodziny ząbkowcowatych (Steccherinaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Steccherinum, Steccherinaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1796 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Odontia fimbriata. Potem zaliczany był do różnych innych rodzajów. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał w 1960 r. John Eriksson przenosząc go do rodzaju Steccherinum[1].
Ma 10 synonimów. Niektóre z nich:
- Irpex fimbriatus (Pers.) Kotir. & Saaren. 2002
- Gloiodon fimbriatus (Pers.) Donk 1931[2].
Franciszek Błoński w 1889 r. nadał mu polską nazwę ząbkowiec strzępiasty i nazwa ta jest spójna z nazwą naukową. Władysław Wojewoda w 2003 r. zmienił ją na porokolczak strzępiasty[3], jednak ta nazwa jest niespójna z aktualną nazwą naukową.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Rozpostarty, do podłoża dość słabo przyrośnięty. Zlewające się z sobą sąsiednie owocniki tworzą dość duży resupinat. Powierzchnia hymenialna kolczasta, słabo kłaczkowata lub podzielona, czasami błyszczącą, niekiedy żyłkowana, żółtawoszara w różowym odcieniu, niekiedy z purpurowym lub fioletowym odcieniem, albo purpurowobrunatna. Płonny brzeg strzępiasty z ryzomorfami, początkowo białawy, w końcu tej samej barwy co powierzchnia hymenialna. Kontekst skórzasty o grubości do 0,5 mm. Kolce o długości do 0,5 mm, dość odległe od siebie lub zebrane w gęste wiązki, rzadziej pojedyncze, zwykle różnie pozrastane, brodawkowate lub wydłużone, tej samej barwy co powierzchnia. Ich ostrza są wyraźnie włochate lub spiczaste z wiązkami białych szczecinek[4].
Szeroko elipsoidalne, do odwrotnie jajowatych, o ścianach gładkich, bezbarwnych[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje na wszystkich kontynentach oprócz Antarktydy i Afryki[5]. W Polsce podano liczne jego stanowiska[3]. Liczne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów[6]. Znajduje się jednak na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[7].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny[3]. Występuje w różnego typu lasach na martwym drewnie, głównie drzew liściastych, rzadko iglastych. Zanotowano jego występowanie także na martwym owocniku lakownicy spłaszczonej (Ganoderma applanatum). Powoduje białą zgniliznę drewna[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-03-02].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-02-23].
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 362, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b Stanisław Domański, Flora Polska. Grzyby (Fungi). Żagwiowate I (Polyporaceae I), Szczeciniakowate I (Mucronoporaceae I), PWN, 1965.
- ↑ Mapa występowania Steccherinum fimbriatum na świecie [online], gbif.org [dostęp 2022-03-02].
- ↑ Występowanie ząbkowca strzępiastego w Polsce [online] [dostęp 2022-03-02].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 69, ISBN 83-89648-38-5.