Surykatka

Surykatka
Suricata suricatta
(Schreber, 1776)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Rodzina	mangustowate
Rodzaj	Suricata Desmarest, 1804
Gatunek	surykatka
Podgatunki
S. suricatta iona Cabral, 1971 S. suricatta marjoriae Bradfield, 1936 S. suricatta suricatta (Schreber, 1776)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
najmniejszej troski
Zasięg występowania
Kalahari – główny obszar występowania surykatek
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło surykatka w Wikisłowniku

Surykatka (Suricata suricatta) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny mangustowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Suricata. W Afryce oraz krajach anglojęzycznych znana jest pod nazwą meerkat. Ta nazwa została błędnie zaczerpnięta z języka niderlandzkiego, a tłumaczyć ją można jako kot jeziorowy. W niderlandzkim surykatka zawsze była nazywana stokstaartje, a niderlandzkie słowo meerkat odnosi się do koczkodana.

Występowanie

Zamieszkują południową część Afryki, głównie pustynię Kalahari.

Opis

Wygląd

Smukła sylwetka, wierzch ciała jasnopopielaty z czarnym, poprzecznym pręgowaniem. Głowa biała, uszy czarne. Ogon ciemno żółty o czarnym końcu.

Rozmiary

długość ciała: 25-35 cm
długość ogona: 17-25 cm

Masa

720-731 g

Pożywienie

Wszystkożerna, głównie owady i inne bezkręgowce, ale również gady, ptaki i ssaki uzupełnione pokarmem roślinnym.

Tryb życia

Prowadzi dzienny tryb życia, zazwyczaj w stadach zajmujących określone terytorium. Liczące do 30 osobników stado składa się zwykle z dwóch lub trzech grup rodzinnych. Grupę rodzinną tworzy przystępująca do rozrodu para oraz ich potomstwo, które nie osiągnęło jeszcze dojrzałości płciowej. Na terenie otwartym surykatki kopią nory, lecz gdy jest to możliwe, korzystają ze skalnych szczelin.

Surykatki mają silnie rozwinięte zachowania socjalne. Wykazują wiele zachowań antydrapieżniczych, od sygnałów alarmowych po czynną, grupową obronę przed atakującym drapieżnikiem. W czasie żerowania co najmniej jeden z członków stada zajmuje pozycję w najwyższym punkcie terenu i obserwuje otoczenie. W razie niebezpieczeństwa strażnik wydaje odpowiedni do zagrożenia dźwięk alarmowy, na który stado reaguje stosownie do sytuacji.

Starsze surykatki uczą młode, jak obchodzić się ze zdobyczą, organizując dla nich "szkoły łowieckie". Najpierw młoda surykatka dostaje martwe zwierzę (np. skorpiona) w celu poznania ofiary, następnie zaś żywe, nieuzbrojone zwierzę (np. skorpiona bez żądła). Dopiero na końcu młoda surykatka dostaje żywe, uzbrojone zwierzę (np. skorpiona z żądłem) w celu jak najszybszego zabicia go.

Surykatki mają podwyższoną odporność na jad niektórych gatunków węży i skorpionów.

Przez wiele miesięcy mogą żyć bez wody, gdyż przeżuwają dzikie melony, wilgotne korzonki i bulwy, które wcześniej wykopały.

Rozród

W warunkach naturalnych surykatki mogą rodzić młode o każdej porze roku. Ciężarne samice spotyka się najczęściej od sierpnia do marca. Ciąża trwa 11 tygodni, a w miocie rodzi się zazwyczaj 2 do 4 młodych. Samica może urodzić do trzech miotów w roku. Długość życia surykatek dochodzi do 12 lat (średnio 7 lat).

Wykorzystanie przez człowieka

Młode surykatki łatwo oswoić. Wykorzystuje się je jako łowców gryzoni, co często robią Afrykańczycy.

Galeria

• 
• 
• 
• 
• 

Bibliografia

1. Fuehrer, T.: Suricata suricatta (ang.). (On-line), Animal Diversity Web, 2003. [dostęp 3 sierpnia 2008].
2. Colenso Maria: How Meerkats Work (ang.). HowStuffWorks. [dostęp 3 sierpnia 2008].