Przejdź do zawartości

Synagoga w Bełżycach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Synagoga w Bełżycach
Państwo

 Polska

Miejscowość

Bełżyce

Data budowy

po 1550

Data zburzenia

po 1940

Tradycja

ortodoksyjna

Obecnie

nie istnieje

Położenie na mapie Bełżyc
Mapa konturowa Bełżyc, w centrum znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Bełżycach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Bełżycach”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Bełżycach”
Położenie na mapie powiatu lubelskiego
Mapa konturowa powiatu lubelskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Bełżycach”
Położenie na mapie gminy Bełżyce
Mapa konturowa gminy Bełżyce, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Bełżycach”
Ziemia51°10′26″N 22°16′54″E/51,173889 22,281667

Synagoga w Bełżycachsynagoga została zbudowana w 2 poł. XVI w. w Bełżycach, na placu znajdującym się na południe od rynku.

Synagoga była okazałym budynkiem, przewyższającym inne obiekty. Miejscowi Żydzi zostali zaskarżeni przez chrześcijan (protestantów) do króla i z rozkazu Zygmunta III Wazy zostali zmuszeni do obniżenia dachu synagogi, tak aby nie była wyższa od krzyża na kościele (zborze).

Przy synagodze znajdował się bet midrasz (bejt ha-midrasz) oraz mykwa[1].

Budynek synagogi był niszczony podczas najazdu Chmielnickiego w 1648 roku oraz w pożarze miasta w 1822 roku. W 1913 roku kolejny pożar miasta doprowadził do ruiny synagogi, a z braku funduszy Żydzi odbudowali świątynię dopiero w 1930 roku. W 1940 roku budynek zniszczyli Niemcy[1].

8 maja 1943 r. oddział ukraińskich „absolwentów szkoły śmierci” SS w Trawnikach najpierw zmusił Żydów do wykopania za bożnicą przy ul. Południowej długiego i szerokiego rowu, a następnie pod nadzorem Niemców rozpoczął masakrę kobiet, dzieci, mężczyzn. Żydzi musieli kolejno podchodzić do tego rowu, nad którym Ukraińcy zabijali ich strzałami z pistoletów lub ciosami siekier. W ten sposób zgładzono 750 kobiet, 150 dzieci i ok. 100 mężczyzn. Dół ze zwłokami został zasypany, teren wyrównano[2].

Jedyną oznaką, gdzie stała synagoga, jest pamiątkowy kamień postawiony przed Miejskim Domem Kultury[2].

Oprócz synagogi w 1918 roku funkcjonowało 6 prywatnych domów modlitwy i 8 chederów, w tym szkoła mieszcząca się w budynku wzniesionym dla niej w XVII wieku[2].

  • dom modlitwy na działce obok synagogi i mykwy (obecnie pomiędzy ul. Nachmana i Tysiąclecia)[3]
  • dom modlitwy Noftula Guta położony przy rynku. Czynny był tylko w szabasy i święta. Założony w 1913 roku[4].
  • dom modlitwy Golaba Jakobsona położony przy rynku. Czynny był tylko w szabasy i święta. Założony w 1913 roku[5]
  • dom modlitwy Abrama Grosmana położony przy ul Szkolnej. Czynny był tylko w szabasy i święta. Założony w 1912 roku[6]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Synagoga w Bełżycach (ul. Szkolna) | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2021-11-06].
  2. a b c Stanisław Jadczak, Bełżyce. Monografia miasta i gminy, Bełżyce 2002, s. 83.
  3. Dom modlitwy w Bełżycach (ul. Tysiąclecia) | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2021-11-06].
  4. Dom modlitwy Guta w Bełżycach (Rynek) | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2021-11-06].
  5. Dom modlitwy Jakobsona w Bełżycach (Rynek) | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2021-11-06].
  6. Dom modlitwy Grosmana w Bełżycach (ul. Szkolna) | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2021-11-06].