Szczuroskoczek płowy
| Dipodomys heermanni[1] | |||
| Le Conte, 1853[2] | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
szczuroskoczek płowy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[11] | |||
 | |||
Szczuroskoczek płowy[12] (Dipodomys heermanni) – gatunek ssaka z podrodziny szczuroskoczków (Dipodomyinae) w obrębie rodziny karłomyszowatych (Heteromyidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Szczuroskoczek płowy występuje w zachodnich Stanach Zjednoczonych, zamieszkując w zależności od podgatunku[13]:
- D. heermanni heermanni – północno-wschodnia San Joaquin Valley, środkowa Kalifornia.
- D. heermanni arenae – Coast Ranges, w hrabstwach San Luis Obispo i Santa Barbara, południowo-zachodnia Kalifornia.
- D. heermanni berkeleyensis – wzgórza i doliny na wschód od Zatoki San Francisco, środkowo-zachodnia Kalifornia.
- D. heermanni dixoni – wschodni kraniec San Joaquin Valley, środkowa Kalifornia.
- D. heermanni goldmani – wybrzeże Oceanu Spokojnego i stoki Coast Ranges, południowo-zachodnia Kalifornia.
- D. heermanni jolonensis – Salinas Valley wzdłuż wybrzeża Oceanu Spokojnego, południowo-zachodnia Kalifornia.
- D. heermanni morroensis – wzdłuż Morro Bay. południowo-zachodnia Kalifornia, być może wyginął.
- D. heermanni swarthi – południowo-zachodni kraniec San Joaquin Valley, Carrizo Plain i Cuyama Valley, południowo-zachodnia Kalifornia.
- D. heermanni tularensis – piętro San Joaquin Valley do podnóża gór Tehachapi i Temblor, południowo-środkowa Kalifornia.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1853 roku amerykański przyrodnik John Eatton Le Conte, nadając mu nazwę Dipodomys heermanni[2]. Holotyp pochodził z okolic rzeki Calaveras, w hrabstwie Calaveras, w Kalifornii[14].
D. heermanni należy do grupy gatunkowej heermanni, z D. gravipes, D. panamintinus, D. microps, D. ingens i D. stephensi[13]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dziewięć podgatunków[13].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Dipodomys: gr. δίποδος dipodos „dwunożny”, od δι- di- „podwójnie”, od δις dis „dwa razy”, od δυο duo „dwa”; πους pous, ποδος podos „stopa”; μυς mus, μυός muos „mysz”[15][16].
- heermanni: dr. Adolphus Lewis Heermann (1827–1865), amerykański lekarz i przyrodnik[17].
- arenae: łac. arena lub harena „piasek”[16].
- berkeleyensis: Berkeley, Kalifornia, Stany Zjednoczone[7].
- dixoni: Joseph Scattergood Dixon (1887–1952), amerykański ornitolog, obserwator terenowy[9][16].
- goldmani: Luther J. Goldman, amerykański biolog, kolekcjoner[4].
- jolonensis: Jolon, Kalifornia, Stany Zjednoczone[6].
- morroensis: Morro, Kalifornia, Stany Zjednoczone[5].
- swarthi: Harry Schelwald Swarth (1878–1935), amerykański zoolog[18].
- tularensis: hrabstwo Tulare, Kalifornia, Stany Zjednoczone[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 90–113 mm, długość ogona 160–200 mm, długość ucha średnio 15 mm, długość tylnej stopy średnio 43 mm; masa ciała 70–80 g[19].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Zamieszkuje suche doliny górskie położone do 1000 m n.p.m. Preferuje otwarte, trawiaste tereny i chaparral, pojawia się także w rzadkich lasach i na obrzeżach pustyni Sonora[11].
Szczuroskoczek płowy zamieszkuje nory wykopane w miękkiej glebie. Nory służą jako schronienie podczas odpoczynku, a także jako miejsce narodzin młodych. Rozmnażają się głównie od lutego do października. Najwięcej młodych rodzi się w kwietniu. Ciąża trwa 30 do 32 dni. Miot liczy od 2 do 5 młodych. Przebywają one pod opieką dorosłych osobników przez 4 do 6 tygodni. Samice mogą rozmnażać się już podczas pierwszego roku życia[11].
Żywią się głównie nasionami oraz zielnymi częściami roślin. Dietę uzupełniają niewielką ilością owadów. Szczuroskoczek płowy poszukuje pożywienia na powierzchni ziemi. Jest to gatunek nocny, preferuje spokojne noce – deszcz, mgła lub silne światło Księżyca może ograniczać jego aktywność. Badania w hrabstwie San Luis Obispo wykazały, że gryzonie te wykazywały minimalną aktywność w styczniu i lutym, następnie wzrastała ona aż do początku lata. W połowie lata zwierzęta ponownie były mniej aktywne. Jesienią aktywność ponownie wzrosła[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dipodomys heermanni, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b J.L. Le Conte. [Bez tytułu]. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 6, s. 224, 1853. (ang.).
- ↑ C.H. Merriam. Preliminary descriptions of eleven new kangaroo rats of the genera Dipodomys and Perodipus. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 9, s. 113, 1894. (ang.).
- ↑ a b c d C.H. Merriam. New and little known kangaroo rats of the genus Perodipus. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 17, s. 143, 1904. (ang.).
- ↑ a b C.H. Merriam. Descriptions of ten new kangaroo rats. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 20, s. 78, 1907. (ang.).
- ↑ a b Grinnell 1919a ↓, s. 203.
- ↑ a b Grinnell 1919a ↓, s. 204.
- ↑ Grinnell 1919b ↓, s. 44.
- ↑ a b Grinnell 1919b ↓, s. 45.
- ↑ J.T. Boulware. Two new subspecies of kangaroo rats (genus Dipodomys) from southern California. „University of California publications in zoology”. 46, s. 392, 1943. (ang.).
- ↑ a b c d Dipodomys heermanni, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 216. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 304. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Dipodomys heermanni. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-10-17].
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 238, 1904. (ang.).
- ↑ a b c The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ Beolens, Watkins i Grayson 2009 ↓, s. 183.
- ↑ Beolens, Watkins i Grayson 2009 ↓, s. 401.
- ↑ D. Hafner: Family Heteromyidae (Pocket Mice, Kangaroo Mice and Kangaroo Rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 232–233. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J. Grinnell. Four new kangaroo rats from west-central California. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 32, s. 203–205, 1919. (ang.).
- J. Grinnell. Five new five-toed kangaroo rats from California. „University of California publications in zoology”. 21 (2), s. 43–47, 1919. (ang.).
- B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 1–567. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).