Szerokonos

Szerokonos
	Platyrrhinus
	Saussure, 1860
	; Przedstawiciel rodzaju – szerokonos owocożerny (P. helleri)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	mroczkokształtne
Nadrodzina	Noctilionoidea
Rodzina	liścionosowate
Podrodzina	owocnikowce
Plemię	owocnikowce
Rodzaj	szerokonos
	Typ nomenklatoryczny
	Phyllostoma lineatum É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810
Synonimy
	Vampyrops W. Peters, 1865; Vampirops: Festa, 1906; Vamryrops: Muñoz, 1993;
	Vampyrops W. Peters, 1865; Vampirops: Festa, 1906; Vamryrops: Muñoz, 1993;
Gatunki
	19 gatunków – zobacz opis w tekście
	19 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Szerokonos^[5] (Platyrrhinus) – rodzaj ssaków z podrodziny owocnikowców (Stenodermatinae) w obrębie rodziny liścionosowatych (Phyllostomidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące od Meksyku przez Ameryce Centralnej do Ameryki Południowej^[6]^[7]^[8].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 51–105 mm, długość ucha 12–25 mm, długość tylnej stopy 7–18 mm, długość przedramienia 35–63 mm; masa ciała 10–68 g^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1860 roku szwajcarski entomolog i mineralog Henri de Saussure w artykule poświęconym ssakom Meksyku opublikowanym na łamach Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée^[1]. Saussure nie wskazał gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1900 roku angielski zoolog Oldfield Thomas na typ nomenklatoryczny wyznaczył szerokonosa białopręgiego (P. lineatus)^[9].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Platyrrhinus: gr. ρλατύρρις platyrris, ρλατύρρινος platyrrinos ‘szerokonosy, o szerokim nosie’, od πλατυς platus ‘szeroki’; ῥις rhis, ῥινος rhinos ‘nos’^[10].
Vampyrops (Vampirops, Vamryrops): rodzaj Vampyrus Leach, 1821 (widmowiec); ωψ ōps, ωπος ōpos ‘wygląd, oblicze’^[11].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[12]^[13]^[6]^[5]:

Platyrrhinus lineatus (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810) – szerokonos białopręgi
Platyrrhinus brachycephalus (Rouk & D.C. Carter, 1972) – szerokonos krótkogłowy
Platyrrhinus helleri (W. Peters, 1866) – szerokonos owocożerny
Platyrrhinus matapalensis Velazco, 2005 – szerokonos ekwadorski
Platyrrhinus recifinus (O. Thomas, 1901) – szerokonos brazylijski
Platyrrhinus guianensis Velazco & B.K. Lim, 2014
Platyrrhinus incarum (O. Thomas, 1912)
Platyrrhinus angustirostris Velazco, A.L. Gardner & B.D. Patterson, 2010 – szerokonos smukłonosy
Platyrrhinus fusciventris Velazco, A.L. Gardner & B.D. Patterson, 2010 – szerokonos brązowobrzuchy
Platyrrhinus albericoi Velazco, 2005 – szerokonos inkaski
Platyrrhinus vittatus (W. Peters, 1860) – szerokonos przepasany
Platyrrhinus dorsalis (O. Thomas, 1900) – szerokonos stokowy
Platyrrhinus infuscus (W. Peters, 1880) – szerokonos płowy
Platyrrhinus aquilius Handley & Ferris, 1972
Platyrrhinus aurarius (Handley & Ferris, 1972) – szerokonos złoty
Platyrrhinus ismaeli Velazco, 2005 – szerokonos amazoński
Platyrrhinus masu Velazco, 2005 – szerokonos peruwiański
Platyrrhinus umbratus (Lyon, 1902) – szerokonos mroczny
Platyrrhinus nitelinea Velazco & A.L. Gardner, 2009 – szerokonos kolumbijski

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nowa nazwa dla Platyrrhinus Saussure, 1860, ponieważ Peters uważał, że nazwa ta jest zajęta przez Platyrhinus Schellenberg, 1798 (Coleoptera).
↑ ^a ^b Niepoprawna późniejsza pisownia Vampyrops Peters, 1865.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b H.L.F. de Saussure. Note sur quelques Mammifères du Mexique. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2^e Série. 12, s. 429, 1860. Paris. (fr.).
↑ W.C.H. Peters. Über Flederthiere (Vespertilio soricinus Pallas, Choeronycteris Lichtenst., Rhinophylla pumilio nov. gen., Artibeus fallax nov. sp., A. concolor nov. sp., Dermanura quadrivittatum nov. sp., Nycteris grandis n. sp.). „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1865, s. 356, 1866. (niem.).
↑ E. Festa. Viaggio del Dr. Enrico Festa nel Darien, nell’Ecuadore regioni vicine. „Bollettino dei Musei di Zoologia ed Anatomia comparata della R. Università di Torino”. 21, s. 6, 1906. (wł.).
↑ J. Muñoz. Murciélagos del norte de Antioquia (Colombia). „Studies on Neotropical Fauna and Environment”. 28, s. 86, 1993. DOI: 10.1080/01650529309360891. (hiszp.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 108. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 182–184. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ ^a ^b S. Solari, R. Medellín, B. Rodríguez-Herrera, V. da Cunha Tavares, G. Garbino, M.A. Camacho, D.T. Saá, B. Lim, J. Arroyo-Cabrales, A. Rodríguez-Durán, E. Dumont, S. Burneo, L.F. A. Urioste, M. Tschapka & D. Espinosa: Family Phyllostomidae (New World Leaf-nosed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 563–568. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Platyrrhinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-02-15]. (ang.).
↑ O. Thomas. Descriptions of new Neotropical Mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh Series. 5 (27), s. 269, 1900. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 546.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 704.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-15]. (ang.).
↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 509–510. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[2] Nowa nazwa dla Platyrrhinus Saussure, 1860, ponieważ Peters uważał, że nazwa ta jest zajęta przez Platyrhinus Schellenberg, 1798 (Coleoptera).

[uwaga1-4] Niepoprawna późniejsza pisownia Vampyrops Peters, 1865.

[Saussure-1] H.L.F. de Saussure. Note sur quelques Mammifères du Mexique. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2^e Série. 12, s. 429, 1860. Paris. (fr.).

[Peters-3] W.C.H. Peters. Über Flederthiere (Vespertilio soricinus Pallas, Choeronycteris Lichtenst., Rhinophylla pumilio nov. gen., Artibeus fallax nov. sp., A. concolor nov. sp., Dermanura quadrivittatum nov. sp., Nycteris grandis n. sp.). „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1865, s. 356, 1866. (niem.).

[fes-5] E. Festa. Viaggio del Dr. Enrico Festa nel Darien, nell’Ecuadore regioni vicine. „Bollettino dei Musei di Zoologia ed Anatomia comparata della R. Università di Torino”. 21, s. 6, 1906. (wł.).

[mun-6] J. Muñoz. Murciélagos del norte de Antioquia (Colombia). „Studies on Neotropical Fauna and Environment”. 28, s. 86, 1993. DOI: 10.1080/01650529309360891. (hiszp.).

[Cichocki&inni-7] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 108. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-8] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 182–184. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Solari&inni-9] S. Solari, R. Medellín, B. Rodríguez-Herrera, V. da Cunha Tavares, G. Garbino, M.A. Camacho, D.T. Saá, B. Lim, J. Arroyo-Cabrales, A. Rodríguez-Durán, E. Dumont, S. Burneo, L.F. A. Urioste, M. Tschapka & D. Espinosa: Family Phyllostomidae (New World Leaf-nosed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 563–568. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-10] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Platyrrhinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-02-15]. (ang.).

[tho-11] O. Thomas. Descriptions of new Neotropical Mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh Series. 5 (27), s. 269, 1900. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792293_546]-12] Palmer 1904 ↓, s. 546.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792451_704]-13] Palmer 1904 ↓, s. 704.

[mdd-14] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-15]. (ang.).

[amw-15] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 509–510. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[1]

[a]

[2]

[b]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]