Szlarnik perłowy
| Zosterops grayi[1] | |
| Wallace, 1864 | |
 Okaz muzealny – samica | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
szlarnik perłowy |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
Szlarnik perłowy[3] (Zosterops grayi) – gatunek małego ptaka z rodziny szlarników (Zosteropidae). Jest endemitem Indonezji. Według IUCN jest to gatunek najmniejszej troski.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1864 roku brytyjski zoolog Alfred Russel Wallace w czasopiśmie „Proceedings of the Zoological Society of London”. Autor nadał gatunkowi nazwę Zosterops grayi, a jako miejsce typowe wskazał indonezyjską wyspę Kai Besar[4][5]. Gatunek monotypowy[6][7][8].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Zosterops (Fosterops): gr. ζωστηρ zōstēr, ζωστηρος zōstēros „pas”; ωψ ōps, ωπος ōpos „oko”[9].
- grayi: na cześć brytyjskiego zoologa George’a Roberta Graya (1808–1872)[10] (I have named this bird after Mr. George Robert Gray, from whose writings and personal information I have derived much assistance[5]).
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Mały ptak o szpiczastym, lekko zakrzywionym, stosunkowo długim, czarnym dziobie. Nogi i stopy żółtawofioletowe lub szare. Tęczówki czekoladowobrązowe. Nie występuje dymorfizm płciowy. Dorosłe ptaki mają górne części ciała żółtawo-cytrynowe, czasami przechodzące w oliwkowo-cytrynowe. Nad dziobem żółty pas, czoło brązowawe, reszta głowy żółta. Wokół oczu charakterystyczne białe obrączki oczne, przerwane czarną plamką od strony dzioba. Gardło, podgardle, góra piersi i pokrywy podogonowe cytrynowo-chromowe. Górna część piersi nieco bardziej zielona, brzuch satynowobiały z żółtym środkowym paskiem. Ogon dość krótki, sterówki czarnobrązowe z szerokimi cytrynowożółtymi krawędziami. Młode nie są opisane. Długość ciała 13 cm[6].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Szlarnik perłowy występuje tylko na indonezyjskiej wyspie Kai Besar wchodzącej w skład Wysp Kai[2][6]. Zasięg występowania (EOO, Extent of Occurrence) według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 880 km²[11].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Jego głównym habitatem są lasy pierwotne, lasy wtórne, otwarte zadrzewienia i ogrody do wysokości 610 m n.p.m. Jest gatunkiem osiadłym[6]. Długość pokolenia jest określana na 2,86 roku[11].
Brak informacji na temat diety tego gatunku. Żeruje głównie w parach, czasami pojedynczo lub w niewielkich stadach mieszanych[6].
Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Status zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody szlarnik perłowy od 2023 roku zaliczany jest do kategorii LC (ang. Least Concern – gatunek najmniejszej troski); wcześniej uznawano go za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened)[2]. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako dość pospolity na terenach zadrzewionych. BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny, ponieważ nie jest spotykany na czarnym rynku, a utrata środowiska jest niewielka[2][11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zosterops grayi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Zosterops grayi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: ZOSTEROPIDAE Bonaparte, 1853 - SZLARNIKI - WHITE-EYES (wersja: 2023-03-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-08-19].
- ↑ Denis Lepage: szlarnik perłowy Zosterops grayi Wallace, AR 1864. Avibase. [dostęp 2023-08-19]. (ang.).
- ↑ a b Alfred Russel Wallace, A List of the Birds inhabiting the Islands of Timor, Flores, and Lombock, with Descriptions of the New Species, „Proceedings of the Zoological Society of London”, cz. 3, Londyn: Longman, Green, Longmans and Roberts, 1863, s. 480 (ang.).
- ↑ a b c d e f Bas van Balen: Great Kai White-eye Zosterops grayi, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2023-08-19]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Sylviid babblers, parrotbills, white-eyes. IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-08-19]. (ang.).
- ↑ Alan P. Peterson, PASSERIFORMES, ZOSTEROPIDAE Bonaparte 1853, White-eyes and Yuhinas, Wersja 5.013 (2021-11-26) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2023-08-17] (ang.).
- ↑ Zosterops, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-07-30] (ang.).
- ↑ grayi, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-08-19] (ang.).
- ↑ a b c Species factsheet: Zosterops grayi [online], BirdLife International, 2023 [dostęp 2023-12-27] (ang.).
- ↑ Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 13: Penduline-tits to shrikes. Barcelona: Lynx Edicions, 2008, s. 454. ISBN 978-84-96553-45-3. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagranie głosu i krótki film. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].