Szpetczaki
 Taphrina crataegi Sadeb. | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa |
szpetczaki |
| Nazwa systematyczna | |
| Taphrinomycetes O.E. Erikss. & Winka Myconet 1(1): 11 (1997)[1] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Taphrinales Gäum. ex C.W. Dodge | |
Szpetczaki (Taphrinomycetes O.E. Erikss. & Winka) – klasa workowców (Ascomycota)[2], której typem nomenklatorycznym jest Taphrina[1].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Szpetczaki to pierwotna grupa grzybów, uważana za przodków workowców[3]. Charakteryzują się formowaniem warstw dwujądrowych komórek słabo rozwiniętej grzybni w przestrzeniach międzykomórkowych pod kutykulą skórki, czasami w ścianach komórkowych roślin. Nie wytwarzają askokarpów, ich nagie worki pokrywają powierzchnię liści lub gałęzi żywiciela[4]. Worki mają przeważnie cylindryczny kształt i obcięte wierzchołki. Zazwyczaj są trwałe – w czasie dojrzewania zarodników nie zanikają. W jednym worku tworzy się zazwyczaj po 8 askospor, które uwalniają się z niego jednocześnie, czasami w postaci zlepionej masy. Askospory są bezbarwne, bez przegród, o kulistym lub eliptycznym kształcie. Anamorfy wykazują wiele cech wspólnych z drożdżami. Mają dwuwarstwowe ściany komórkowe, a ich plechy powstają przez pączkowanie askospor[3].
Są pasożytami i patogenami roślin (np. Taphrina deformans powodująca kędzierzawość liści brzoskwini). U porażonych roślin zazwyczaj wywołują nadmiernie szybki podział komórek, wskutek czego na organach roślin pojawiają się różnego rodzaju zniekształcenia typu kędzierzowatości liści, narośli czy zgrubień[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Klasę Taphrinomycetes utworzyli Ove Eriksson i Katarina Winka w artykule Supraordinal taxa of Ascomycota, opublikowanym w „Myconet” z 1997 r.[6]
Taphrinomycetes cl. nov. O.E. Erikss. & Winka
- Holotypus: Taphrinales Gäum. ex C.W. Dodge
- Characteres moleculares (SSU rRNA): 9 148a:c (exc. a in Saitoella). 12 351c:u; 352a:g (exc. a in Saitoella). 13 369u:a (exc. u in Saitoella). 18 529c:a (exc. c in Saitoella). 3'/22 611u:c (exc. u in Saitoella). 23 632u:c (exc. u in Saitoella). 23-1 668c:u; 24/24' 879g:a (exc. g in Saitoella). 25 890c/u:g; 919u:c. 24' 948c:u (exc. c in Saitoella); 966a:g (exc. a in Saitoella). 33/34 1166g:a (only Protomycetales); 1167g:a (only Protomycetales); 1168 (only Protomycetales). 37 1239g:u (exc. g in Saitoella). 46'/45' 1521u:g (exc. u in Taphrina populina). 45'/47 1535c:a (exc. c in Saitoella). 49 1671g:c.
Według aktualizowanej klasyfikacji Index Fungorum bazującej na Dictionary of the Fungi do klasy Taphrinomycetes należą:
- podklasa Taphrinomycetidae Tehler 1988
- rząd Taphrinales Gäum. & C.W. Dodge 1928
- rodzina Protomycetaceae Gray 1821
- rodzina Taphrinaceae Gäum. 1928
- rząd Incertae sedis
- rząd Taphrinales Gäum. & C.W. Dodge 1928
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b P.M. Kirk, Index Fungorum [online] [dostęp 2020-12-15] (ang.).
- ↑ a b CABI databases [online] [dostęp 2022-12-13] (ang.).
- ↑ a b Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia. Podstawy fitopatologii, t. 1, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2010, ISBN 978-83-09-01063-0.
- ↑ R.S. Mehrotra, K.R. Aneja, An Introduction to Mycology, s. 286–287.
- ↑ Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.
- ↑ O.E. Eriksson, K. Winka, Supraordinal taxa of Ascomycota, „Myconet”, 1, 1997, s. 11, ISSN 1403-1418.