Taphrina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Taphrina
Ilustracja
Taphrina pruni
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

szpetczaki

Rząd

szpetkowce

Rodzina

szpetkowate

Rodzaj

Taphrina

Nazwa systematyczna
Taphrina Fr.
Observ. Mycol (Havniae) 1: 217 (1815)
Typ nomenklatoryczny

Taphrina aurea (Pers.) Fr. 1815

Multimedia w Wikimedia Commons
Kędzierzawość liści brzoskwini wywołana przez Taphrina deformans
Taphrina crataegi
Narośla Taphrina johnsonii na kotkach topoli osika

Taphrina DC. – rodzaj grzybów z klasy szpetczaków (Taphrinomycetes)[1].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Grzyby pasożytnicze żyjące na paprociach i roślinach naczyniowych, zwłaszcza drzewach liściastych. Są szeroko rozpowszechnione i występują w różnych strefach klimatycznych. U porażonych roślin wywołują specyficzne oznaki etiologiczne, głównie zniekształcenia, dzięki którym łatwo zidentyfikować gatunki[2]. Występują zarówno w postaci strzępkowej, jak i drożdżowej. Teleomorfa występuje w postaci strzępkowej pod skórką lub kutykulą porażonych roślin tworząc dikariotyczne komórki wytwarzające worki. Worki te ułożone są palisadowo, zazwyczaj są cylindryczne i są trwałe, tzn. w miarę dojrzewania zarodników nie zanikają. Powstaje w nich po 8 askospor uwalnianych równocześnie, czasami zlepionych z sobą. Askospory są szkliste, kuliste lub elipsoidalne, bezseptowe. Anamorfa jest drożdżopodobna. Powstaje z askospor przez pączkowanie. Ma dwuwarstwowe ściany[3].

Wiele gatunków Taphrina można hodować na sztucznych podłożach, ale tworzą na nich tylko anamorfy (kultury kolonii pączkujących). Na sztucznych podłożach teleomorfy nie rozwijają się[2].

Gatunki z rodzaju Taphrina wywołują wiele groźnych chorób o dużym znaczeniu gospodarczym. T. deformans powoduje kędzierzawość liści brzoskwini, T. pruni torbiel śliwek, T. cerasi czarcie miotły czereśni, T. bullata pęcherzykowatą plamistość gruszy[4], T. betulina czarcią miotłę brzozy, T. carpini czarcią miotłę grabu, T. crataegi czerwoną plamistość liści głogu[5].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Taphrinaceae, Taphrinales, Taphrinomycetidae, Taphrinomycetes, Taphrinomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Synonimy: Ascomyces Mont. & Desm., Ascosporium Berk., Entomospora Sacc. ex Jacz., Exoascus Fuckel, Magnusiella Sadeb., Sarcorhopalum Rabenh[6].

Cykl życiowy Taphrina. A – drożdżopodobne stadium haploidalne, B – stadium dikarionu (grzybnia), C – stadium diploidalne, D – rozwój worków i sporogeneza. 1 – askospory i blastospory powstające przez pączkowanie, 2 – dikariotyzacja, 3 – tworzenie warstwy worktwórcze, 4 – kariogamia, 5 – mitoza jądra diploidalnego, proascus i tworzenie komórek podstawnych, 6 – rozwój worka po mejozie, 7 – tworzenie askospory; 8 – tworząca się na komórkach roślinnych warstwa sporogenna

Gatunki występujące w Polsce[edytuj | edytuj kod]

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[8]. Wykaz gatunków Polski na podstawie „Grzyby mikroskopijne Polski”[9] (bez przypisów) i inne (oznaczone przypisami).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2021-01-25].
  2. ↑ a b Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.
  3. ↑ Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia. Podstawy fitopatologii, t. 1, Poznań: PWRiL, 2010, ISBN 978-83-09-01-063-0.
  4. ↑ a b Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
  5. ↑ Karol Manka, Fitopatologia leśna, Warszawa: PWRiL, 2005, ISBN 83-09-01793-6.
  6. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2016-10-30] (ang.).
  7. ↑ a b c Takson niepewny.
  8. ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2016-10-30].
  9. ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Taphrina&oldid=68390300”