Taryfa (historyczna ewidencja nieruchomości w Warszawie)
Taryfa – od XVIII w. taryffa, od wł. tariffa, łac. tarif|a, -ae, etymologia od arab. تعاريف trans. taʕārif – opłata należna – początkowo wykaz dawnych stawek podatku od nieruchomości zawierające dane ewidencji gruntów i budynków, wprowadzający na terenie Warszawy numerację budynków i nieruchomości w 1784[1][2] r., wydawany do ok. 1920 r. Numeracja gruntów i budynków – składająca się z maksymalnie 4 cyfr, nadawała numer nieruchomości od numeru działki, zachowując kolejność zgodnie ze sposobem numeracji działek, a nie budynków wzdłuż ulicy. Numer 1 – przyznano Zamkowi Królewskiemu. Numeracja ta wiązała się bezpośrednio z nr hipotecznym działki, tj. w opracowaniach spotyka się adres z numerem taryfy opisany jako np. Pałac Zamoyskich przy Nowym Świecie nr hip. 1245 (obecnie nr 67/69)[3].
Numerację domów zbliżoną do współczesnej zawarto w spisach z: 1797 – jako numer cyrkułu, 1869[4] i 1920? – numer policyjny. Przeliczenie dawnej numeracji na współcześnie używaną numerację wzdłuż ulicy umożliwia Taryfa posesyj (domów i placów) m. stoł. Warszawy i przedmieścia Pragi[5] z 1920?[a] r.
| rok wydania | autor | tytuł | wydawca | źródło |
|---|---|---|---|---|
| 1786 | Taryffa miasta Warszawy do składki na koszary na rat sześć cztero-miesięcznych w 1784 roku ułożona, perceptę z kwitami zgodną okazuiąca | [1] | ||
| 1797 | Opis wszystkich pałaców, domów, kościołów, szpitalów i ich posesorów Miasta Warszawy dla wygody publicznej wydany w roku 1797 | [6] | ||
| 1808 | Taryffa domów miasta Warszawy dla wygody pobliczney wydana nakładem S. Z. roku 1807 w miesiącu wrześniu; poprawiona stosownie do nowego podziału na cyrkułów osiem w miesiącu lipcu 1808 | drukarnia Ragoczy | [7] | |
| 1817 | Taryffa domów miasta Warszawy: dla wygody publicznéy nowo wydana, z dołączeniem przedmieścia Pragi, i domów za rogatkami będących. | [8] | ||
| 1821 | Taryffa domów miasta stołecznego Warszawy dla wygody publicznéj nowo wydana, z dołączeniem przedmieścia Pragi i domów za rogatkami będących, tudzież opisu historycznego tey stolicy | drukarnia Łątkiewicza | [9] | |
| 1825 | Taryffa domów miasta stołecznego Warszawy: dla wygody publiczney nowo wydana, podzielona na wydziały policyjne i cyrkuły oraz przedmieścia Pragi i domów za rogatkami będącymi. | w Drukarni Józefa Puszty | [10] | |
| 1832 | Jan Glücksberg | Taryffa domów miasta stołecznego Warszawy i przedmieścia Pragi według nowego podziału | Jan Glücksberg | [11] |
| 1839 | Jan Glücksberg | Taryffa domów miasta stołecznego Warszawy i przedmieścia Pragi | Jan Glücksberg | [12] |
| 1844 | Hipolit Skimborowicz | Taryffa domów miasta Warszawy i przedmieścia Pragi, z wielu użytecznemi informacyami. | Józef Unger | [13] |
| 1852 | Hiacynt Świątkowski | Taryffa domów miasta Warszawy i Pragi: s planem ogólnym i 128 szczegółowych planików ulic i domów ułożona przez inżeniera miasta H. Świątkowskiego | Jan Glücksberg | [14] |
| 1869 | Józef Unger | Taryfa domów miasta Warszawy i przedmieścia Pragi | drukarnia Józefa Ungra[b] | [4] |
| 1887 | Tabela domów miasta Warszawy i przedmieścia Pragi (ros. Табель домамъ г. Варшавы и предместья Праги)[c] | Kancelaria Oberpolicmajstra Warszawy[c] | [15] | |
| 1920?[a] | Taryfa posesyj (domów i placów) m. stoł. Warszawy i przedmieścia Pragi s. 176 | [5] |
Podobny sposób numeracji nieruchomości od numeru hipotecznego działki stosowany jest aktualnie w USA[d].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Bez strony tytułowej, skatalogowana jako rok wydania 1918, zawiera ul. ks. Ignacego Skorupki, która nadano ul. Sadowej 12 października 1920 – co oznacza, że została wydana po tej dacie Taryfa posesyj (domów i placów) m. stoł. Warszawy i przedmieścia Pragi. Warszawa: 1920?, s. 70. OCLC 741046496.
- ↑ Pisownia oryginalna z XIX w.
- ↑ a b Spis właścicieli nieruchomości; transliteracja z ros.
- ↑ Np. adres ambasady RP w Waszyngtonie: 2224 Wyoming Avenue N.W. Washington, D.C.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Taryffa miasta Warszawy do składki na koszary na rat sześć cztero-miesięcznych w 1784 roku ułożona, perceptę z kwitami zgodną okazuiąca [online], biblioteka.zamosc.pl [dostęp 2017-01-26].
- ↑ Ewidencja budynków z 1784 r.. warszawa1939.pl. [dostęp 2011-12-18]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2013-04-18)]. (pol.).
- ↑ Justyna Izabella z Chopinów Barcińska, siostra Fryderyka. [w:] biogram [on-line]. Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. [dostęp 2013-09-26]. Cytat: do Pałacu Zamoyskich przy Nowym Świecie nr hip. 1245 (obecnie nr 67/69) (pol.).
- ↑ a b Taryfa domów miasta Warszawy i przedmieścia Pragi. Warszawa: Józef Unger, 1869, s. 144.
- ↑ a b Taryfa posesyj (domów i placów) m. stoł. Warszawy i przedmieścia Pragi. Warszawa: 1920?. OCLC 741046496.
- ↑ Mieszczaństwo warszawskie w końcu wieku XVIII, dodatek, Warszawa: Wende E. i Spółka, 1917, s. 372–472, OCLC 721809921 [dostęp 2017-01-26] (pol.).
- ↑ Taryffa domów miasta Warszawy dla wygody pobliczney wydana nakładem S. Z. roku 1807 w miesiącu wrześniu; poprawiona stosownie do nowego podziału na cyrkułów osiem w miesiącu lipcu 1808 [online], jbc.bj.uj.edu.pl.
- ↑ Taryffa domów miasta Warszawy: dla wygody publicznéy nowo wydana, z dołączeniem przedmieścia Pragi, i domów za rogatkami będących., Warszawa: s.n., 1817, s. 112, OCLC 832723841 (pol.).
- ↑ Taryffa domów miasta stołecznego Warszawy dla wygody publicznéj nowo wydana, z dołączeniem przedmieścia Pragi i domów za rogatkami będących, tudzież opisu historycznego tey stolicy, Warszawa, 1821, OCLC 751059672 [dostęp 2017-01-26].
- ↑ Taryffa domów miasta stołecznego Warszawy: dla wygody publiczney nowo wydana, podzielona na wydziały policyjne i cyrkuły oraz przedmieścia Pragi i domów za rogatkami będącymi., Warszawa: w Drukarni Józefa Puszty, 1825, OCLC 832723562 (pol.).
- ↑ Taryffa domów miasta stołecznego Warszawy i przedmieścia Pragi według nowego podziału, Warszawa: nakł. wyd., 1832 [dostęp 2017-01-26] (pol.).
- ↑ Taryffa domów miasta Warszawy i przedmieścia Pragi, 1839 [dostęp 2024-09-15].
- ↑ Hipolit Skimborowicz, Taryffa domów miasta Warszawy i przedmieścia Pragi, z wielu użytecznemi informacyami., Warszawa: J. Unger, 1844, OCLC 832724180 (pol.).
- ↑ Henryk Swiątkowski, Taryffa domów miasta Ẇarszawy i Pragi z planem ogólnym i 128 szczególowych planików ulic i domów, ulożona przez H. Swiätkowskiego., 1852, OCLC 164652519 [dostęp 2017-01-26].
- ↑ Tabela domów miasta Warszawy i przedmieścia Pragi (Табель домамъ г. Варшавы и предместья Праги), Warszawa: Kancelaria Oberpolicmajstra Warszawy, 1887, OCLC 741066052 [dostęp 2017-01-26] (ros.).
Literatura
[edytuj | edytuj kod]- Iwan Aleksiejewicz Jadrow, translit. Ivan Alekseevič Âdrov, ros. Иван Алексеевич Ядров – opracowanie: Plan Warszawy i okolic, План Варшавы и окрестностей. Warszawa: 1867. OCLC 752853026. (pol. • ros.).
- Wiktor Gomulicki: Z historyi ulic i uliczek warszawskich. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1905, s. 56. OCLC 731805773. (pol.).
- Łukasz Gołębiowski: Opisanie Warszawy. Warszawa: nakładem i drukiem Glücksberga (reprint fotooffsetowy, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe z 1979 r.), 1827 (1979), s. 252. OCLC 750087840.
- Władysław Smoleński: Mieszczaństwo warszawskie w końcu wieku XVIII. Warszawa: Wende E. i Spółka, 1917, s. 491. OCLC 721809921.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- strona poświęconej spisom (taryfom) dla miasta Warszawy zawierająca indeksy. warszawa.hostil.pl. [dostęp 2011-12-18]. (pol.).