Teodora Inácia Gomes
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| wiceprzewodnicząca | |
| Przynależność polityczna |
Afrykańska Partia Niepodległości Gwinei i Wysp Zielonego Przylądka |
Teodora Inácia Gomes (ur. 13 września 1944 w Empadzie) – polityczka i działaczka na rzecz praw kobiet; uczestniczka walki o wyzwolenie Gwinei Portugalskiej spod rządów Portugalii; wiceprzewodnicząca Afrykańskiej Partii Niepodległości Gwinei i Zielonego Przylądka (PAIGC).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Przez rodzinę nazywana „Obono”, jest jednym z sześciorga dzieci Inácio Pedro Gomesa[1]. Miała czterech braci i jedną siostrę. Jako chrześcijanka uczęszczała do szkoły katolickiej. Jej ojciec w młodym wieku wyemigrował do Porto. Był jednym z nielicznych Gwinejczyków, którzy studiowali za granicą. Nawiązał kontakt z Portugalską Partią Komunistyczną. Był później wzorcem działania dla córki. Matka, Nhanha da Silva, pochodziła z grupy etnicznej o matrylinearnej organizacji. Oboje rodzice Teodory działali w ruchu wyzwolenia Gwinei Portugalskiej spod rządów Portugalii[2][3].
W 1962 Teodora Gomes przyłączyła się do walki zbrojnej[2]. Rok wcześniej, w wieku 17 lat, został członkinią Afrykańskiej Partii Niepodległości Gwinei i Republiki Zielonego Przylądka (PAIGC)[4]. Ściśle współpracowała z Amílcarem Cabralem[5]. Pracowała również jako lekarka i nauczycielka[1]. Przeszła szkolenie wojskowe i dowodziła jednostką złożoną z 95 kobiet. W 1963 walczyła o niepodległość u boku Titiny Silá[2][6]. W sierpniu 1963 kobiety wyjechały do ZSRR na staż polityczny. Teodora posługiwała się 9 językami[4].
W 1964 otrzymała stypendium i wyjechała na studia do Kijowa. Tam włączyła się w działanie młodzieżowych i kobiecych ruchów społecznych. Szerzyła ideały i cele ruchu PAIGC i walki zbrojnej o niepodległość rodzinnego kraju. Ukończyła studia z zakresu pedagogiki dziecka[3]. W 1966 wróciła do Konakry, gdzie pracowała jako nauczycielka w Jardim Escola de Ratoma (Instituto Amizade). W latach 1969–1971 była dyrektorką szkoły[2].
Gdy w 1974 Gwinea Portugalska uzyskała niepodległość jako Gwineaa Bissau, Gomes została wybrana do Narodowego Zgromadzenia Ludowego Gwinei Bissau z ramienia PAIGC[5][7]. W 1976 została wybrana jedną z czterech wiceprzewodniczących Towarzystwa Przyjaźni Gwinejsko-Radzieckiej[8]. Była członkinią Demokratycznej Unii Kobiet Gwinei i Republiki Zielonego Przylądka, organizacji utworzonej w Konakry, która istniała w latach 1961–1966[3].
Jako polityczka działała na rzecz praw kobiet. Odegrała kluczową rolę w delegalizacji okaleczania żeńskich narządów płciowych w Gwinei Bissau[3]. Zaproponowała ustawodawstwo chroniące prawa byłych bojowników o niepodległość państwa, przepisy dotyczące zdrowia reprodukcyjnego, przeciwko handlowi nieletnimi, dotyczące planowania rodziny i zakazujące przemocy wobec kobiet[2]. W 2015 uczestniczyła w konferencji Międzynarodówki Socjalistycznej w Luandzie[9]. Współpracuje z organizacją pozarządową, której celem jest podnoszenie świadomości politycznej i zwiększenie liczby kobiet w polityce[7][10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b From The Battlefield To The Ballot Box [online], Trix Magazine, 23 marca 2020 [dostęp 2022-02-23] (ang.).
- ↑ a b c d e Patrícia Godinho Gomes, A Mulher guineense como sujeito e objecto do debate histórico contemporâneo: Excertos da história de vida de Teodora Inácia Gomes, „Africa Development / Afrique et Développement”, 41 (3), 2016, s. 71–95, ISSN 0850-3907 [dostęp 2022-02-23].
- ↑ a b c d Teodora Inácia Gomes (1944) [online], Biografias de Mulheres Africanas [dostęp 2022-02-23] (port. braz.).
- ↑ a b Stephanie Urdang, A revolution within a revolution. Women in Gwinea Bissau, Somerville 1975.
- ↑ a b Stephanie Urdang, Fighting Two Colonialisms: The Women's Struggle in Guinea-Bissau, „African Studies Review”, 18 (3), 1975, s. 29–34, DOI: 10.2307/523719, ISSN 0002-0206, JSTOR: 523719 [dostęp 2022-02-23].
- ↑ Kandimba, KANDIMBA: Titina Sila´, uma Heroina Africana [online], KANDIMBA, 1 sierpnia 2013 [dostęp 2022-02-23].
- ↑ a b Teodora Inácia Gomes, a combatente guineense, enaltecida no Forum "Por Cabral, sempre", na cidade da Praia [online], www.archivioradiovaticana.va [dostęp 2022-02-23].
- ↑ United States Joint Publications Research Service, Translations on Sub-Saharan Africa, 1976 [dostęp 2022-02-23] (ang.).
- ↑ List of participants [online], Socialist International [dostęp 2022-02-23] (ang.).
- ↑ Na senda da luta pela paz e igualdade. O contributo das mulheres guineenses | BUALA [online], www.buala.org [dostęp 2022-02-23].