Zasłonak piekący
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak piekący |
| Nazwa systematyczna | |
| Thaxterogaster vibratilis (Fr.) Niskanen & Liimat. Fungal Diversity: 10.1007/s13225-022-00499-9, [78] (2022) | |
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Zasłonak piekący (Thaxterogaster vibratilis (Fr.) Niskanen & Liimat.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Thaxterogaster, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus vibratlis. Ten sam autor w 1838 r., przeniósł go do rodzaju Cortinarius. W 2022 r. Tuula Niskanen i Kare Liimatainen przenieśli go do rodzaju Thaxterogaster[1]
- Agaricus vibratilis Fr. 1821
- Cortinarius vibratilis (Fr.) Fr. 1838
- Cortinarius vibratilis f. velenovskyi Rob. Henr 1963
- Cortinarius vibratilis (Fr.) Fr. 1838 f. vibratilis
- Cortinarius vibratilis f. velenovskyi Rob. Henry 1963
- Cortinarius vibratilis var. bresadolae Kühner 1959
- Cortinarius vibratilis var. bresadolae Kühner 1989
- Cortinarius vibratilis var. langei Kühner 1989
- Cortinarius vibratilis var. langei Kühner 1959
- Cortinarius vibratilis var. velenovskyi Rob. Henry ex Bidaud, Moënne-Locc. & Reumaux 2000
- Gomphos vibratilis (Fr.) Kuntze 1891
- Myxacium vibratile (Fr.) P. Kumm. 1871[2].
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r., Andrzej Nespiak w 1975 r. opisywał ten gatunek jako zasłonak drżący[3] Obydwie nazwy są niespójne z aktualną nazwą naukową[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 2–5 cm, początkowo wypukły, potem szeroko wypukły, w końcu prawie płaski. Brzeg długo podwinięty. Powierzchnia naga i śluzowata o barwie od żółtej do pomarańczowej. Brzeg jaśniejszy[4].
Przyrośnięte, początkowo białawe, potem żółtobiałe, w końcu cynamonowe lub rdzawobrązowe[4].
Wysokość 3–7 cm, grubość około 1 cm, walcowaty, zazwyczaj z maczugowatą podstawą. Początkowo biały i pokryty kleistą osłoną, ale wkrótce staje się suchy, lub śluzowaty tylko u podstawy. Znajdują się na nim rdzawe włókienka zasnówki, czasami tworzące strefę pierścieniową[4].
Białawy. Zapach nieprzyjemny, smak bardzo gorzki[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki o rozmiarach 6–7,5 × 4–5 μm, elipsoidalne, bardzo słabo brodawkowate (prawie gładkie). Brak pleurocystyd i cheilocystyd. Skórka zbudowana z hialinowych i ochrowych strzępek ze sprzążkami. Wysyp zarodników rdzawobrązowy[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje głównie w Europie i Ameryce Północnej. Znane są jego stanowiska także w Kostaryce i południowo-wschodniej Azji (Wietnam, Korea, Japonia). W Ameryce Północnej jest szeroko rozprzestrzeniony[4], w Europie również; występuje od Hiszpanii i Włoszech po Islandię i północne regiony Półwyspu Skandynawskiego, nie podano jego stanowisk tylko w Europie Południowo-Wschodniej[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano około 10 stanowisk[3]. Aktualne stanowiska tego gatunku w Polsce podaje internetowy atlas grzybów[6].
Grzyb mikoryzowy, żyjący w symbiozie zarówno z drzewami liściastymi, jak iglastymi. Rośnie na ziemi w wilgotnych miejscach, pojedynczo lub w skupiskach[4].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Jest to gatunek łatwy do odróżnienia od innych zasłonaków. Charakteryzują go: żółty lub pomarańczowy i śluzowaty kapelusz, białawe u młodych owocników blaszki, biały trzon, charakterystyczne zarodniki i bardzo gorzki smak[4]. Nieco podobny jest zasłonak deszczowy (Cortinarius pluvius), ale nie ma tak wyraźnych barw, jest mniejszy i ma inne zarodniki[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-18] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-18] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g h Mushroom Expert. ''Cortinarius vibratilis'' [online] [dostęp 2018-01-27].
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2018-01-27].
- ↑ Aktualne stanowiska ''Cortinarius vibratilis'' w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2018-01-27].
- ↑ Cortinarius vibratilis (Fr.) Fr. 1838 [online] [dostęp 2018-01-27].