Tomasz Lempart
Tomasz Lempart, pierwotnie Dawid Fischer (ur. 8 marca 1915 we Lwowie, zm. w 2005 w Niemczech[1]) – polski działacz sportowy.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W młodości był zawodnikiem klubu Dror Lwów, jego rekord życiowy na 100 metrów wynosił 11,1 (6.10.1933). W 1935 wystąpił na zawodach II Makabiady[2]. Jego życiorys do 1945 jest niepewny, albowiem w powojennych dokumentach podawał rozbieżne informacje dotyczące wykształcenia i przynależności do organizacji komunistycznych[1]. Po ukończeniu szkoły średniej w 1934 pozostawał bez stałego zajęcia, ukończył kursy szkolenia sportowego, pracował jako instruktor w klubach lwowskich i od 1936 łódzkich[3][4]. Od 1940 pracował w Radzie Wojewódzkiej Zrzeszenia Sportowego Spartak we Lwowie[3]. Od 1941 posługiwał się personaliami Tomasz Lempart, ur. 10 czerwca 1910, należącymi do jego znajomego. Nazwisko to przyjął za własne w 1949[1]. Po zajęciu Lwowa przez Niemców uciekł do Warszawy, następnie pracował w Siedlcach jako robotnik[3][4].
Był członkiem Polskiej Partii Robotniczej (od października 1944) i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (od 1948)[3]. Od 1945 pracował w strukturach Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego, początkowo jako starszy cenzor w Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Siedlcach, od lutego 1945 na takim samym stanowisku w Wojewódzkim Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie. Następnie kolejno jako inspektor (od 1 marca 1945), zastępca kierownika (od 1 kwietnia 1945) i kierownik (od 27 sierpnia 1945) Wojewódzkiego Oddziału Cenzury Wojennej w WUBP w Lublinie. 10 sierpnia 1946 został naczelnikiem Wydziału VII WUBP w Łodzi, 1 stycznia 1947 naczelnikiem Wydziału „B” WUBP w Lublinie. Od 15 stycznia 1948 był kierownikiem Departamentu Administracyjno-Gospodarczego, od 1 maja 1949 do 30 września 1952 naczelnikiem Departamentu Szkolenia Wydziału Kultury Fizycznej i Sportu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Równocześnie od lutego 1948 był sekretarzem generalnym Zrzeszenia Sportowego Gwardia[1], a w latach 1948–1950 wiceprezesem Polskiego Związku Bokserskiego[3]. W czerwcu 1950 został członkiem prezydium reaktywowanego przez władze PRL Polskiego Komitetu Olimpijskiego[5].
Odszedł ze służby w 1952 w stopniu kapitana[1][6]. Jego kariera załamała się po tym, jak odkryto, że podawał nieprawdziwe informacje o swojej przeszłości[3].
Od 1 października 1952 pracował w Głównym Komitecie Kultury Fizycznej, początkowo jako dyrektor Działu Wychowania Fizycznego i Sportu, od 1 marca 1953 jako dyrektor Departamentu Wyszkolenia Sportowego GKKF. W połowie 1953 został sekretarzem generalnym Polskiego Komitetu Olimpijskiego[3]. Równocześnie był sekretarzem istniejącego w latach 1957–1958 Związku Polskich Związków Sportowych[7]. W latach 1963–1968 był redaktorem naczelnym miesięcznika Materiały Szkoleniowe PKOl, od 1966 pod nazwą Sport Wyczynowy[8].
Służba Bezpieczeństwa podejrzewała go o nadużycia finansowe i podejrzane kontakty z cudzoziemcami[1]. W konsekwencji już w 1964 rozważano jego odwołanie z funkcji sekretarza generalnego PKOl, co nastąpiło w 1965[1][3][4]. W latach 1965–1966 zaliczył jako ekstern studia w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie[4]. Po odejściu z PKOl pracował jako radca przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki[4]. W grudniu 1967 został prezesem Związku Piłki Ręcznej w Polsce[9]. Z funkcji w GKKFiT został odwołany oficjalnie z powodu „niedociągnięć w pracy administracyjnej całego Polskiego Komitetu Olimpijskiego” w kwietniu 1968[4][1][7]. W tym samym miesiącu zrezygnował z funkcji prezesa ZPRP[10]. W sierpniu 1968 został zatrudniony w Muzeum Sportu jako starszy instruktor[3][4]. W listopadzie 1968 wyjechał do Izraela[6].
Od marca 1969 mieszkał w Niemczech[11]. Tam współpracował z narodowym komitetem olimpijskim RFN i Deutscher Sportbund, w latach 1969–1980 był jednym z dyrektorów federalnej komisji sportu wyczynowego (Bundesausschuss Leistungssport)[1][11]. W 1969 opublikował analizy Die Probleme des Leistungssports am Beispiel der Ostblockländer i Die Probleme im Bereich des Hochleistungssports in der Bundesrepublik[1]. Uczestniczył w przygotowaniach reprezentacji RFN do igrzysk olimpijskich w Monachium (1972)[11] i Montrealu[1]. W 1980 przeszedł na emeryturę, w 1981 wyjechał na krótko do Izraela, jednak w 1982 powrócił do Niemiec i zamieszkał ponownie we Frankfurcie nad Menem[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l Artur Pasko Tomasz Lempart – człowiek „dwóch światów”, w: Grzegorz Majchrzak, Paweł Sztama (red.) Sport w Polsce Ludowej. Studia, wyd. IPN, Szczecin 2020, s. 127–135.
- ↑ Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Marian Rynkowski Od Adamczaka do Zasłony. Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego. Mężczyźni, wyd. PZLA, Warszawa 2004, s. 51.
- ↑ a b c d e f g h i Piotr Godlewski Sport w Polsce na tle politycznej rzeczywistości lat 1944–1956, wyd. Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego, Poznań 2006, s. 198–199.
- ↑ a b c d e f g Marzec 1968 w dokumentach MSW. Tom 2. Kronika wydarzeń. Część II, wyd. IPN, Warszawa 2018, s. 78–79.
- ↑ Artur Pasko Polski Komitet Olimpijski i olimpizm w latach Polski Ludowej, w: Józef Lipiec (red.) Olimpizm polski. Na stulecie Polskiego Komitetu Olimpijskiego, wyd. Kraków-Warszawa 2019, s. 62.
- ↑ a b Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa: Tomasz Lempart.
- ↑ a b Artur Pasko Sport wyczynowy w polityce państwa 1944–1989, wyd. Avalon, Kraków 2012, s. 202.
- ↑ Mała Encyklopedia Sportu. T. 2 L-Ż, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1986, s. 458.
- ↑ Władysław Zieleśkiewicz 100 lat polskiej piłki ręcznej 1918–2018, wyd. ZPRP, Warszawa 2018, s. 71.
- ↑ Władysław Zieleśkiewicz 100 lat polskiej piłki ręcznej 1918–2018, wyd. ZPRP, Warszawa 2018, s. 74.
- ↑ a b c Artur Pasko Sport wyczynowy w polityce państwa 1944–1989, wyd. Avalon, Kraków 2012, s. 222.