Trawnikowiec
| Zora | |||
| Koch, 1847 | |||
 Trawnikowiec pospolity | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
trawnikowiec | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Lycaena spinimana Sundevall, 1833 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Trawnikowiec[1] (Zora) – rodzaj pająka z rodziny trawnikowcowatych. Holarktyczny. Obejmuje 19 opisanych gatunków.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Niewielkie pająki o dominującej barwie żółtobrązowej lub pomarańczowobrązowej[2]. Na karapaksie występują dwa rude do ciemnobrązowych, zaczynające się za tylno-bocznymi oczami pasy podłużne, pomiędzy którymi i po bokach od których obecne są obszary jaśniejsze[2][3]; sama krawędź karapaksu jest ciemna[3]. Największą wysokość prosoma osiąga przy bruździe tułowiowej[2]. Czarno obwiedzione oczy leżą blisko siebie i mają prawie identyczne rozmiary. Oczy pary przednio-środkowej i przednio-bocznej leżą niemal na tym samym poziomie, natomiast oczy pary tylno-bocznej leżą znacznie bardziej z tyłu niż pary tylno-środkowej. Oczy par środkowych rozmieszczone są na planie szerszego z tyłu czworokąta. Bardzo niski nadustek nie odbiega wysokością od średnicy oczu pary przednio-środkowej[3]. Szczękoczułki zwykle mają trzy zęby na przedniej i dwa na tylnej krawędzi bruzdy[3][2]. Warga dolna jest szersza niż długa[2]. Ciemne kropki na sternum obecne są przy wszystkich biodrach[3][2]. Odnóża są nakrapiane[2]. Kolejność par odnóży od najdłuższej do najkrótszej to: IV, I, II, III. Dwie początkowe pary mają od 6 do 8 nachodzących na siebie par kolców po brzusznych stronach goleni oraz dwie lub trzy pary nachodzących na siebie kolców po brzusznych stronach nadstopi. Stopy wszystkich par mają dwa pazurki i przypazurkowe kępki włosków[3][2]. Opistosoma (odwłok) ma na wierzchu wyraźnie wyodrębniony wzór[3]. Tylne kądziołki przędne mają krótki i słabo widoczny człon wierzchołkowy[2].
Rozprzestrzenienie[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj holarktyczny. Zdecydowana większość, bo 15 gatunków, występuje w palearktycznej Eurazji, gdzie rodzaj rozmieszczony jest od Półwyspu Iberyjskiego po Kamczatkę i Wyspy Japońskie. Pozostałe cztery gatunki zamieszkują nearktyczną Amerykę Północną – wszystkie cztery Stany Zjednoczone, a dwa ponadto Kanadę[4].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson ten wprowadzony został po raz pierwszy w 1833 roku przez Carla Jakoba Sundevalla pod nazwą Lycaena, a także stanowiącą lapsus nazwą Lycodia. Wówczas był monotypowy, z L. spinimana jako jedynym gatunkiem[5][2]. W 1834 roku niezależnie opisany został przez Johna Blackwalla pod nazwą Hecaerge[6][2]. Wszystkie te nazwy okazały się być młodszymi homonimami nazw użytych już dla motyli[2][4], w związku z czym w 1847 roku nowa nazwa Zora wprowadzona została dla omawianego taksonu przez Carla Ludwiga Kocha[7][4].
Do rodzaju zalicza się 19 opisanych gatunków[4]:
- Zora acuminata Zhu et Zhang, 2006
- Zora alpina Kulczyński, 1915
- Zora armillata Simon, 1878
- Zora distincta Kulczyński, 1915
- Zora hespera Corey et Mott, 1991
- Zora huseynovi Zamani et Marusik, 2017
- Zora lyriformis Song, Zhu et Gao, 1993
- Zora manicata Simon, 1878
- Zora manicatoides Wunderlich, 2023
- Zora nemoralis (Blackwall, 1861) – trawnikowiec tropiciel
- Zora opiniosa (O. Pickard-Cambridge, 1872)
- Zora osetica Ponomarev, 2021
- Zora palmgreni Holm, 1945
- Zora parallela Simon, 1878
- Zora pardalis Simon, 1878
- Zora prespaensis Drensky, 1929
- Zora pumila (Hentz, 1850)
- Zora silvestris Kulczyński, 1897
- Zora spinimana (Sundevall, 1833) – trawnikowiec pospolity
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Miturgidae – Trawnikowcowate. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2024-01-13].
- ↑ a b c d e f g h i j k l David T. Corey, Daniel J. Mott. A revision of the genus Zora (Araneae, Zoridae) in North America. „Journal of Arachnology”. 19, s. 55–61, 1991.
- ↑ a b c d e f g S. Almquist. Swedish Araneae, part 2--families Dictynidae to Salticidae. „Insect Systematics & Evolution, Supplement”. 63, s. 285–601, 2006.
- ↑ a b c d Gen. Zora C. L. Koch, 1847. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2024-01-13].
- ↑ C.J. Sundevall. Svenska spindlarnes beskrifning. Fortsättning och slut. „Bihang till Kongliga Svenska Vetenskaps-Akademiens Handlingar”. 1832, s. 172–272, 1833.
- ↑ John Blackwall. Characters of some undescribed genera and species of Araneidae. „London and Edinburgh Philosophical Magazine and Journal of Science”. 3 (3), 1833, 1834.
- ↑ C.L. Koch: Die Arachniden. Nürnberg: J.L. Lotzbeck, 1847, s. 102.