Tudor Vladimirescu (1854)
 Statek Sarmisegetuza przed 1924 rokiem | |
| Bandera | |
|---|---|
| Port macierzysty | |
| Armator |
Compania de Navigatie Fluviala Româna Navrom S.A. |
| Operator |
Compania de Navigatie Fluviala Româna Navrom S.A. |
| Dane podstawowe | |
| Materiał |
żelazo |
| Historia | |
| Data wodowania |
1854 |
| Data oddania do eksploatacji |
1854- |
| Dane techniczne | |
| Długość całkowita (L) |
59,43 m |
| Szerokość (B) |
7,64 m |
| Zanurzenie (D) |
1,46 m |
| Napęd mechaniczny | |
| Silnik |
parowy |
| Moc silnika |
500 KM |
| Liczba śrub napędowych |
2 koła łopatkowe |
P/S Tudor Vladimirescu – prawdopodobnie najstarszy wciąż pływający parowiec bocznokołowy na świecie, zwodowany w 1854 roku jako holownik „Croatia”; następnie nosił nazwy „Sarmisegetuza” i „Grigore Manu”.
„Croatię” i bliźniaczą „Pannonię” zbudowała w 1854 roku stocznia w Óbudzie. W chwili wodowania statek miał 59,43 m długości, 7,64 m szerokości (14,63 z kołami łopatkowymi) i 2,89 m wysokości; z ładunkiem 70 ton węgla zanurzał się na 1,46 m. Kadłub wykonany był z żelaza, pokład pokryty był drewnem, z którego także zbudowane były ochrony kół łopatkowych, nadbudówka i nadburcia. Nad pokładem znajdowały się kabina kapitańska, kuchnia i spiżarnia; pod pokładem, na dziobie – kabiny oficerskie, a na rufie – kabiny załogi, wyposażone w bulaje w burtach[1].
Statek napędzany był dwucylindrową maszyną parową, do której pary, pod ciśnieniem 6 kG/cm², dostarczały dwa cylindryczne kotły, każdy z własnym kominem. Pierwotnie zbudowana przez przedsiębiorstwo Escher, Wyss & Cie. z Zurychu jako prosta maszyna kondensacyjna, w 1867 roku została przebudowana w stoczni w Óbudzie na maszynę podwójnego rozprężania. Silnik osiągał moc 500 KM i napędzał dwa koła łopatkowe, początkowo wyposażone w 16 łopat drewnianych, a po przebudowie w 10 łyżkowatych łopat metalowych[1].
Statek był pierwotnie holownikiem przedsiębiorstwa Erste Donau-Dampfschiffahrts-Gesellschaft (DDSG); wszedł do służby w 1854 roku jako „Croatia”; po I wojnie światowej rumuńskie przedsiębiorstwo żeglugowe Navigatia Fluviala Romana (NFR), dążąc do odtworzenia wojennych strat, przejęło holownik w 1919 roku i przebudowało w stoczni w Turnu Severin na statek pasażerski, ochrzczony „Sarmisegetuza”. Statek następnie pływał na Dunaju na linii Braiła-Gałacz-Tulcza-Sulina i Turnu Severin-Calafat-Giurgiu-Oltenița-Tutrakan. Cztery lata później, w 1923 roku, został przemianowany na „Grigore Manu”[2]. Statek był wystarczająco luksusowy, by wycieczki nim odbywała rodzina królewska Rumunii: królowie Ferdynand, Michał i Karol oraz królowa Maria[3].
W czasie II wojny światowej statek pływał na linii Turnu Severin-Calafat[2]. Służył też do przewozu rannych z Odessy do Gałacza[3]; po wojnie został przemianowany na „Tudor Vladimirescu”, na cześć powstańca z 1821 roku. W 1954 roku został przebudowany, otrzymując zupełnie nową nadbudówkę (z pierwotnej jednostki pozostał kadłub i silnik). Kolejny remont przeszedł w 1993 roku[2], po czym służył jako pływająca restauracja, ale w 1996 roku został porzucony[3]. W latach 2000–2002 był przygotowywany do remontu w Galati Damen Shipyard, ale brak funduszy spowodował przerwę; prace podjęto w jesieni 2002 roku i zakończono w sierpniu 2003 roku w stoczniach w Gałaczu i Braili[2]. Ponownie wyremontowany w 2010 roku[4]. Wielokrotne remonty spowodowały, że statek utracił w znacznym stopniu swój zabytkowy charakter[3].
„Tudor Vladimirescu” jest statkiem flagowym swego armatora Compania de Navigatie Fluviala Româna Navrom S.A.[4] Służy głównie do oficjalnych przyjęć[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Béla Gonda: Die ungarische Schiffahrt. Budapeszt: Techisch-literarische und Druckerei-Unternehmung, 1899, s. 154.
- ↑ a b c d e Hans van der Ster: Tudor Vladimirescu. Towingline.com, 2009-07-15. [dostęp 2018-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-22)]. (ang.).
- ↑ a b c d Sorin Titei: Cea mai veche navă cu zbaturi din lume aflată în funcțiune, Tudor Vladimirescu, a devenit vas de protocol al PSD. Initiativa pentru o Justiție Curată, 2017-06-22. [dostęp 2018-02-16]. (rum.).