Tullimonstrum gregarium
| Tullimonstrum gregarium | |
| Richardson, 1966 | |
| Okres istnienia: pensylwan środkowy | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| (bez rangi) | zwierzęta dwubocznie symetryczne |
| Rodzaj |
Tullimonstrum |
| Gatunek |
Tullimonstrum gregarium |
Tullimonstrum gregarium – wymarły gatunek prymitywnych zwierząt wodnych z późnego karbonu (około 309–307 mln lat temu).
Skamieniałości osobnika tego gatunku zostały odkryte w latach 50. XX wieku w Mazon Creek – stanowisku paleontologicznym typu Konservat-Lagerstätten, położonym w północno-wschodniej części stanu Illinois, nad rzeką Mazon – i dostarczone w 1958 do Muzeum Historii Naturalnej w Chicago przez paleontologa amatora, Francisa Tully[1]. W 1966, jako pierwszy badacz, T. gregarium opisał w swojej publikacji „Wormlike fossil from the pennsylvanian of Illinois” amerykański paleontolog Eugene Richardson[2][3]. Przyjęta nazwa rodzajowa Tullimonstrum jest eponimem mającym na celu upamiętnienie odkrywcy pierwszych skamieniałości gatunku („Tulli”). Człon monstrum oznacza potwora[2][4]. Holotyp (o numerze PE 10504) jest przechowywany w Muzeum Historii Naturalnej w Chicago[2]. T. gregarium stosunkowo szybko zostało uznane za nieformalną maskotkę stanu Illinois[4]. Potocznie jest nazywane Tully monstrum[2] (lub Tully monster[1][5]), co można przetłumaczyć jako potwór Tully’ego[4]. W 1989 gatunkowi nadano tytuł Skamieniałości Stanowej[1].
Przez kilkadziesiąt lat nie była jednak znana pozycja filogenetyczna tego zwierzęcia. T. gregarrium było porównywane do wstężnic, wieloszczetów, ślimaków, konodontów i Opabinia[1][5]. W 2016 zespół paleontologów z Uniwersytetu Yale pracujących pod kierunkiem dr. Victorii McCoy opublikował na łamach czasopisma Nature artykuł, w którym przedstawili wyniki badań morfologii w oparciu o analizę 1200 próbek dostarczanych w różnym okresie przez zbieraczy. Naukowcy ocenili, że zwierzę miało około 30–35 cm długości i wykazali dowody na istnienie struny grzbietowej, skrzeli, płetwy ogonowej i brzusznej, ust z kilkoma rzędami zębów. Zwierzę zostało zaklasyfikowane jako kręgowiec – bezżuchwowiec z grupy Hyperoartia (Petromyzontida)[1].
Z wnioskami McCoy i współpracowników nie zgodzili się jednak Sallan i współpracownicy (2017). W szczególności w ocenie autorów budowa struktury wziętej przez McCoy i współpracowników za strunę grzbietową wyklucza taką jej interpretację; także budowa struktury wziętej przez McCoy i współpracowników za usta z zębami czyni taką jej interpretację mało prawdopodobną. W ocenie Sallan i współpracowników (2017) T. gregarium zbyt różni się budową ciała od kręgowców, by zasadne było zaliczanie go do tej grupy; za bardziej prawdopodobne autorzy uznali jego pokrewieństwo ze stawonogami lub mięczakami. Zdaniem autorów możliwe jest też, że Tullimonstrum jest przedstawicielem wtóroustych nienależącym do kręgowców, przy czym w największym stopniu przypomina on przedstawicieli wymarłej grupy Vetulicolia[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e McCoy, Victoria E.; Saupe, Erin E.; Lamsdell, James C.; Tarhan, Lidya G.; McMahon, Sean; Lidgard, Scott; Mayer, Paul; Whalen, Christopher D.; Soriano, Carmen; Finney, Lydia; Vogt, Stefan; Clark, Elizabeth G.; Anderson, Ross P.; Petermann, Holger; Locatelli, Emma R.; Briggs, Derek E. G. The ‘Tully monster’ is a vertebrate. „Nature”. 532 (7600), s. 496–499, 2016. DOI: 10.1038/nature16992. (ang.).
- ↑ a b c d Eugene Stanley Richardson. Wormlike Fossil from the Pennsylvanian of Illinois. „Science”. 151 (3706), s. 75–76, 1966. DOI: 10.1126/science.151.3706.75-a. (ang.).
- ↑ Ralph Gordon Johnson, Eugene Stanley Richardson. Pennsylvanian invertebrates of the Mazon Creek Area, Illinois: the morphology and affinities of Tullimonstrum. „Fieldiana-Geology”. 12 (8), s. 119-149, 1969. Field Museum of Natural History.
- ↑ a b c Dagmara Trembicka-Brzozowska. Tully, tajemniczy potworek z Chicago. „Gazeta Wyborcza”. 69 (8676), 2016-03-23. Agora. (pol.).
- ↑ a b Merrill W. Foster: A REAPPRAISAL OF TULLIMONSTRUM GREGARIUM. Academic Press Inc., 1979, s. 269–301, seria: Mazon Creek Fossils. DOI: 10.1016/B978-0-12-519650-5.50017-5. ISBN 0-12-519650-4. (ang.).
- ↑ Lauren Sallan, Sam Giles, Robert S. Sansom, John T. Clarke, Zerina Johanson, Ivan J. Sansom i Philippe Janvier. The ‘Tully Monster’ is not a vertebrate: characters, convergence and taphonomy in Palaeozoic problematic animals. „Palaeontology”. 60 (2), s. 149–157, 2017. DOI: 10.1111/pala.12282. (ang.).