Tuman

Tuman
	; Most nad Tumanem, widok ze strony chińskiej na północnokoreańską
Kontynent	Azja
Państwo	Chiny; Korea Północna; Rosja
	Rzeka
Długość	521 km
Powierzchnia zlewni	10 513 km²
	Źródło
Miejsce	szczyt Pektu-san, Góry Wschodniomandżurskie
Współrzędne	41°58′10″N 128°10′56″E/41,969444 128,182222
	Ujście
Recypient	Morze Japońskie
Współrzędne	42°17′34″N 130°41′56″E/42,292778 130,698889
	Mapa
	; Położenie na mapie
	Położenie na mapie Korei Północnej źródło ujście
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tuman^[2] (kor. 두만강, Tuman-gang; chiń. upr. 图们江; pinyin Túmén Jiāng; ros. Туманная, Tumannaja) – rzeka we wschodniej Azji, wyznaczająca wschodnią część granicy Korei Północnej najpierw z Chinami, a następnie, od trójstyku granic Korei, Chin i Rosji, z Rosją^[1].

Rzeka ma swoje źródło na szczycie Pektu-san, uchodzi do Morza Japońskiego. Jej długość wynosi 521 km, przy czym żeglowna jest na długości 85 km. Powierzchnia dorzecza wynosi 10 513 km²^[1]. Główne miasta nad Tuman-gang to Hoeryŏng i Onsŏng w Korei Północnej oraz Tumen w Chinach.

Nazwa rzeki pochodzi od mongolskiego słowa tümen, oznaczającego oddział liczący 10 000 wojowników. ponieważ rzeka nie posiada jednego jednoznacznego biegu, a na znacznym obszarze znajdują się liczne (tysiące) cieki wodne, które łącznie były określane nazwą Tuman.

Od nazwy rzeki wywodzi się finansowany przez ONZ ekonomiczny projekt rozwoju jej regionu rozpoczęty na początku lat 90. XX wieku przez Chiny, Rosję, Mongolię oraz Koreę Południową – Tumen River Area Development Programme^[3].

Rzeka stanowi jedyne połączenie wodne Chin z Morzem Japońskim, jednocześnie na odcinku ostatnich ok. 20 km, stanowi granicę między Koreą Północną a Rosją, co blokuje Chinom dostęp do tego morza. Jednocześnie Rosja odmawia dotąd udrożnienia tego odcinka cieku, obawiając się utraty kontroli nad ruchem chińskich jednostek^[4].

Zobacz też

granica chińsko-koreańska, granica północnokoreańsko-rosyjska

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Tumen River, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2014-04-12] (ang.).
↑ Polski egzonim przyjęty na 110. posiedzeniu KSNG.
↑ Greater Tumen Initiative. [dostęp 2010-12-29]. (ang.).
↑ Inside the ‘lonely bromance’ of Vladimir Putin and Kim Jong-un. The Telegraph, 2024-06-19. [dostęp 2024-06-20]. (ang.).

[brit-1] Tumen River, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2014-04-12] (ang.).

[2] Polski egzonim przyjęty na 110. posiedzeniu KSNG.

[tp-3] Greater Tumen Initiative. [dostęp 2010-12-29]. (ang.).

[4] Inside the ‘lonely bromance’ of Vladimir Putin and Kim Jong-un. The Telegraph, 2024-06-19. [dostęp 2024-06-20]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]