Ulica Mała we Wrocławiu
Ulica Mała (niem. Friedrich-Schiller-Straße) – ulica w rejonie wrocławskiego osiedla Południe, jedna z przecznic Kaiser-Wilhelm-Straße (dzisiejszej ul. Powstańców Śląskich), łączących ją z Höfchenstraße (dzisiejszą ul. Zielińskiego). Na przedłużeniu tej ulicy w kierunku północno-zachodnim (naprzeciw jej wylotu na Höfchenstraße) znajdował się wlot (przez bramę przejazdową w kamienicy nr 49) do Bräuergaßchen (Zaułka Browarnego). Zniszczona podczas II wojny światowej, ostatecznie zlikwidowana pod koniec lat 70. XX wieku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Ulica została wytyczona przez Śląskie Towarzystwo Akcyjne Nieruchomości w II połowie XIX wieku (w okresie konstruowania siatki ulic w dzielnicy Kaiser-Wilhelm-Viertel wzdłuż Kaiser-Wilhelm-Straße) i przekazana miastu w 1874. Nosiła wówczas nazwę Friedrich-Schiller-Straße[a].
Podczas oblężenia Festung Breslau w 1945 zabudowa ulicy, tak jak większość w tym rejonie, zrujnowana została w stopniu nienadającym się do odbudowy[1]. Po koniecznych wyburzeniach i odgruzowaniu przez ponad 20 lat była jedną z kilkunastu „martwych” ulic[2] na ponadstuhektarowym pustym placu dzisiejszego osiedla Południe. Friedrich-Schiller-Straße uzyskała nazwę ulicy Małej (a równoległa do niej po południowej stronie, odległa o ponad sześćset metrów Goethestraße – ulicy Wielkiej[b])[c].
W roku 1968, w związku z budową bloku przy ul. Zielińskiego 22–36 oraz sąsiadującego z nim przedszkola[d], zlikwidowany został odcinek ul. Małej między ul. Zielińskiego a ul. Gwiaździstą. Dziesięć lat później, z chwilą rozpoczęcia budowy hotelu Wrocław, zlikwidowany został także odcinek między Gwiaździstą a Powstańców Śląskich; tym samym ulica ostatecznie znikła z map miasta.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Gwiaździsta. W: Zygmunt Antkowiak: Ulice i place Wrocławia. T. 11. Wrocław: Ossolineum, 1970, s. 65, seria: Biblioteka wrocławska.
- fotopolska.eu – mapy i plany Wrocławia
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Patron ulicy, Friedrich Schiller, był niemieckim poetą (autorem m.in. „Ody do radości”) i dramaturgiem, żyjącym w latach 1759–1805.
- ↑ Patronem tej ulicy też był niemiecki poeta i dramaturg przełomu XVIII i XIX w. (1749–1832), Johann Wolfgang von Goethe (autor m.in. „Fausta”).
- ↑ Na jednym z pierwszych planów Wrocławia wg stanu z 1945, a wydanym w 1946 roku, ulicę tę opatrzono błędnie nazwą ul. Juliusza Kossaka[3]; wraz z tym planem, zawierającym także liczne inne błędy, wydrukowano erratę, w której wskazano, że Juliusz Kossak w rzeczywistości został patronem ulicy położonej w zupełnie innej części miasta[4].
- ↑ Przedszkole to przekształcono później, w 1992, w szkołę prywatną, od 1999 funkcjonującą pod nazwą „Parnas”.
- ↑ Jest to jedyna pozostałość po zlikwidowanej ulicy Małej, która dotrwała do XXI wieku: widoczna ze skrzyżowania z ulicą Gwiaździstą (jej asfaltowa jezdnia znajduje się na pierwszym planie zdjęcia w poprzek kadru) linia granitowych kostek brukowych w głąb parkingu między gimnazjum „Parnas” po lewej a narożnikiem bloku przy ul. Zielińskiego 36 wyznacza linię krawężnika dawnej ulicy Małej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Skrzyżowanie ulic Małej i Powstańców Śląskich w 1945 r.. fotopolska.eu, 1945. [dostęp 2019-04-14]. (pol.).
- ↑ 1962, kamienice przy ul. Zielińskiego, widziane z ul. Małej. fotopolska.eu, 1962. [dostęp 2019-04-14]. (pol.).
- ↑ Błąd na planie z 1945 r.: ul. Juliusza Kossaka pomiędzy ul. Zielińskiego a Powstańców Śląskich.
- ↑ Fragment erraty do planu z 1945 r.: po lewej stronie na dole wskazano błąd dotyczący ul. Juliusza Kossaka.