Zaułek Browarny
Zaułek Browarny – uliczka, która znajdowała się w rejonie wrocławskiego osiedla Powstańców Śląskich[1], łącząca Höfchenstraße (dzisiejszą ul. Zielińskiego) z Gabitzstraße (ul. Stysia[a]). Liczyła ona około 150 m długości, przy czym wjazdy z obu stron (od Höfchenstraße i od Gabitzstraße) prowadziły przez bramy wjazdowe w kamienicach przy obu tych ulicach. Ulica występuje w niektórych oficjalnych dokumentach, jednak nie ma jej w Systemie Informacji Przestrzennej Wrocławia.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Niemiecką nazwę uliczki Bräuergasse[b] (funkcjonowała także jako Bräuergaßchen[c]) dał Carl Bräuer, działający na przełomie XIX i XX wieku właściciel znajdującego się tutaj małego browaru i Établissement – Carl Bräuer’s Festsaal Zur Frohen Stunde[d][2].
Podczas oblężenia Festung Breslau w 1945 zabudowa uliczki zniszczona została na tyle poważnie, że nieliczne tylko jej elementy nadawały się do odbudowy. Po koniecznych wyburzeniach i odgruzowaniu odtworzono jednak kamienicę bramną od strony Zielińskiego 49, zaś tę z przeciwnej strony, ul. Stysia 20, odbudowano już bez przejazdu bramnego, który był już zbędny[e].
W latach 70., po usunięciu resztek gruzu z obszaru kwartału pomiędzy ul. Stysia i Zielińskiego, zdecydowano się tam postawić cztery jednakowe budynki – jedenastokondygnacyjne „punktowce”. Nadano im punkty adresowe ul. Zielińskiego 43 i 55 oraz Stysia 20a i 22. Decyzja ta spowodowała, że pewnemu zakłóceniu uległ prostoliniowy ciąg Zaułka Browarnego (pojawiły się m.in. elementy małej architektury, jak również np. mały budynek rozdzielni energetycznej). Ponieważ zarówno przed wojną, jak i po niej, wszystkie obiekty znajdujące się przy Zaułku Browarnym miały swoje adresy przypisane do ulic sąsiednich (Stysia lub Zielińskiego), toteż nie ma go w wykazach adresowych poczty (nie ma swojego kodu pocztowego), ani w wykazach wyborczych (nie ma adresów zamieszkania). Pomimo to Zaułek Browarny występował lub nadal występuje na planach Wrocławia i w niektórych innych urzędowych bądź oficjalnych dokumentach (np. GUS-u[3], Urządu Skarbowego[4], wykazie Ksiąg Wieczystych[f]). Nie ma go już jednak w Systemie Informacji Przestrzennej Wrocławia. Obecny przebieg wewnętrznej drogi dojazdowej do budynków stojących wewnątrz kwartału pomiędzy ul. Stysia a Zielińskiego na niektórych mapach internetowych (OpenStreetMap, Google Maps) bywa identyfikowany jako „Zaułek Browarny”.
- Pozostałości Zaułka Browarnego we Wrocławiu
-
Zielińskiego 49: w środku kadru widoczna brama wjazdowa do Zaułka Browarnego -
Widok spod bramy przy ul. Zielińskiego 49 w stronę dawnego wyjazdu na ul. Stysia -
Usytuowanie dawnej bramy wjazdowej do Zaułka Browarnego z ul. Stysia 20 -
Widok od Stysia 20 w stronę wyjazdu przez bramę pod ul. Zielińskiego 49
-)Stysia.jpg)
-)Zielinskiego.jpg)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Przedwojenna Gabitzstraße w latach 70. XX w. została rozdzielona na dwa odcinki, z których ten przy Zaułku Browarnym nosi dziś nazwę ul. Stysia, natomiast ten drugi, bardziej na południe - ul. Gajowickiej.
- ↑ W języku niemieckim wyraz Brauer oznacza browarnika (i nie jest tożsama z nazwiskiem Bräuer, choć rzeczownik w formie Bräuer może też być traktowany jako regionalizm); w każdym razie polska powojenna nazwa Zaułka nawiązuje definitywnie nie do nazwiska, ale do prowadzonej tutaj działalności produkcyjnej.
- ↑ Nazwa Bräuergaßchen jest zdrobnieniem, tłumaczyć się więc może na język polski jako „Zaułeczek Browarny”.
- ↑ Tzn. „Sala Bankietowa Pod Szczęśliwą Godziną”.
- ↑ Sąsiednia kamienica (obok bramy przejazdowej), przy Stysia 22, zburzona została do poziomu gruntu (i nigdy nic nie powstało na jej miejscu), zatem wyjazd z Zaułka był możliwy po jej fundamentach, tuż obok dawnej bramy.
- ↑ W wykazie adresów ksiąg wieczystych[5] Zaułek Browarny jest wymieniony, ale na tym adresie nie jest założona żadna księga wieczysta.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej Wrocławia: R. Czepil: Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego. Wojewoda Dolnośląski, 2016-01-29. s. 2. [dostęp 2021-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
- ↑ Karta pocztowa Carl Bräuer’s Festsaal Zur Frohen Stunde. Carl Bräuer, ~1904. [dostęp 2019-04-15].
- ↑ Wykaz ulic według powiatów, gmin i miejscowości: powiat Wrocław, gmina Wrocław (m.), Wrocław-Krzyki. W: Wykaz ulic miejscowości województwa dolnośląskiego. Wrocław: Urząd Statystyczny we Wrocławiu, 2001, s. 214. ISBN 83-88634-11-9.
- ↑ Zasięg działania US Wrocław Krzyki. US Wrocław Krzyki. [dostęp 2019-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-15)]. (pol.).
- ↑ Elektroniczne Księgi Wieczyste Wrocław. KsiegiWieczyste.pl. [dostęp 2019-04-15]. (pol.).