Varadinski most

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Varadinski most
Варадински мост
{{{alt zdjęcia}}}
Poprzednie nazwy

Most Kraljevića Tomislava, Most maršala Tita

Długość całkowita

304 m

Państwo

 Serbia

Prowincja autonomiczna

 Wojwodina

Miejscowość

Nowy Sad, Petrovaradin

Podstawowe dane
Przeszkoda

Dunaj

Data budowy

1928

Data zburzenia

1941, 1944, 1999

Data odbudowy

1946, 2000

Położenie na mapie Wojwodiny
Mapa konturowa Wojwodiny, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Varadinski most”
Położenie na mapie Serbii
Mapa konturowa Serbii, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Varadinski most”
45,254653°N 19,857472°E/45,254653 19,857472
Multimedia w Wikimedia Commons

Varadinski most, cyr. Варадински мост – most nad Dunajem w Serbii, który łączy Nowy Sad z Petrovaradinem.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Czarno białe zdjęcie, dwie części mostu wystają pod kątem z rzeki. Na brzegu rzeki budka, idący mężczyzna oraz leżące beczki. Z drugiej strony rzeki na wzgórzu widać twierdzę.
Zniszczony most w trakcie II wojny światowej

Po zakończeniu I wojny światowej postanowiono zrealizować koncepcję z 1910 roku, zakładającą budowę stałej przeprawy przez Dunaj. Wcześniej funkcjonowały tu dwa austro-węgierskie mosty pontonowe. Jeden został zdemontowany w 1918 roku, a drugi, wzniesiony na potrzeby wojenne, został zniszczony przez krę w 1924 roku. Budowa mostu docelowego trwała w latach 1921–1928. Została sfinansowana z niemieckich reparacji wojennych. W latach 1924–1928 w związku ze zniszczeniem mostu pontonowego Nowy Sad i Petrovaradin nie posiadały połączenia drogowego. Pierwowzorem stałej konstrukcji był Most Łańcuchowy w Budapeszcie. Nowy most liczył 341 metrów długości. Nadano mu imię księcia Tomisława Karadziordziewicia, syna króla Aleksandra I. 10 kwietnia 1941, w trakcie kampanii bałkańskiej, most został zaminowany przez siły jugosłowiańskie w ramach działań obronnych, a następnie uległ zniszczeniu po raz pierwszy w swojej historii. Niemiecki okupant odbudował most, jednak 22 października 1944 tym razem to on dokonał jego destrukcji w trakcie swojego odwrotu, tym samym most został zniszczony po raz drugi[1][2].

W miejscu starego mostu wzniesiono zupełnie inną konstrukcję. Odbudowa trwała 160 dni. Nowy most został oddany do użytku 20 stycznia 1946. Nadano mu imię marszałka Tity. Był o 3 metry dłuższy od poprzednika. Pełnił funkcję drogowo-kolejową. Ruch kolejowy zamknięto w maju 1962 roku, po wzniesieniu docelowego miejskiego mostu kolejowego[1].

23 kwietnia 1999, w trakcie nalotów sił NATO, w godzinach porannych most został trafiony dwunastokrotnie i zawalił się. Na moście zginął Oleg Nasov, 30-letni muzyk, uważany za pierwszą cywilną ofiarę ataku NATO na Jugosławię[3]. W 2000 roku most odbudowano po raz kolejny, tym razem jako most dźwigarowy[1][4]. Jego aktualna długość to 304 metry[3].

Galeria zdjęć[edytuj | edytuj kod]

  • Tablica ku czci Olega Nasova
    Tablica ku czci Olega Nasova

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Istorija novosadskih mostova: Nasleđe kojeg više nema – Gradjevinarstvo.rs. Gradjevinarstvo.rs. [dostęp 2020-11-02]. (serb.).
  2. ↑ Most Kraljevića Tomislava nekada je spajao dve obale – Novosadska hronika. Novosadska hronika, 2016-07-09. [dostęp 2020-11-02]. (serb.).
  3. ↑ a b BIO JE SAM NA MOSTU, KAD JE GRUNULA PRVA SMRTONOSNA RAKETA! Oleg je prva civilna žrtva NATO-a u NS-u (FOTO). Espreso, 2019-04-01. [dostęp 2020-11-02]. (serb.).
  4. ↑ Varadin Bridge (Novi Sad, 2000). Structurae. [dostęp 2020-11-02]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Varadinski_most&oldid=71888900”