Wędziagoła

Wędziagoła
Vandžiogala
Herb	Flaga
Państwo	Litwa
Okręg	kowieński
Populacja (2001); • liczba ludności	; 946
	Położenie na mapie Litwy Wędziagoła
	55°07′10″N 23°57′40″E/55,119444 23,961111
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wędziagoła (lit. Vandžiogala, ros. Вендзягола, żmudz. Vandiuogala) – miasteczko na Litwie, w okręgu kowieńskim, w rejonie kowieńskim. W 2001 roku liczyło 946 mieszkańców.

W 1384 roku Witold wspólnie z komturem krzyżackim z Ragnety stoczyli tu zwycięską bitwę przeciw Skirgielle.

Do II wojny światowej większość stanowili Polacy (90%). Jednak długotrwała lituanizacja poprzez agresywną propagandę antypolską oraz presję administracyjną (reforma rolna, zwalnianie z pracy), a nawet pobicia w międzywojniu, zmianę nazwisk (wystarczy spojrzeć na wędziagolską książkę telefoniczną), przymusowe wysiedlenia i zsyłki w tym szczególnie elity intelektualnej, wreszcie brak polskich szkół od II wojny światowej, spowodowało depolonizację całej Kowieńszczyzny. Polacy w miasteczku są jednak nadal na tyle liczni, że w miejscowym kościele jako jedynym na Laudzie, poza Kownem, msza jest odprawiana również w języku polskim. Działa tutaj również zrzeszający Polaków Kowieńskich oddział Związku Polaków na Litwie. Warto również przypomnieć, że Wędziagoła była nazywana „stolicą polską na Litwie”^[2]^[3]. W miasteczku znajduje się kościół pw. św. Trójcy z 1664 roku, przebudowany w 1885 roku.

Podczas okupacji hitlerowskiej, 8 lipca 1941 roku Litwini utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 400 osób. 23 sierpnia 1941 roku zlikwidowano getto, a Żydów wywieziono do getta w Bobtach, a następnie zamordowano^[4].

Przypisy

↑ Kauno apskrities kaimo gyvenamosios vietovės ir jų gyventojai. Wilno: Urząd Statystyczny Rządu Republiki Litewskiej, 2002. ISBN 9986-589-85-1. (lit.).
↑ KWORUM - Polsko-Polonijna Gazeta Internetowa - www.kworum.com.pl [online], kworum.com.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
↑ Wędziagoła — ostoja polskości na Laudzie, gdzie mało już kto mówi po polsku – Kurier Wileński [online], kurierwilenski.lt [dostęp 2024-04-26] (pol.).
↑ Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1140 .

Linki zewnętrzne

Wędziagoła, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 209 .
Wendziagoła, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 682 .

Kościół katolicki pw. św. Trójcy
Szkoła średnia
Ulica miasteczka

[1] Kauno apskrities kaimo gyvenamosios vietovės ir jų gyventojai. Wilno: Urząd Statystyczny Rządu Republiki Litewskiej, 2002. ISBN 9986-589-85-1. (lit.).

[2] KWORUM - Polsko-Polonijna Gazeta Internetowa - www.kworum.com.pl [online], kworum.com.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).

[3] Wędziagoła — ostoja polskości na Laudzie, gdzie mało już kto mówi po polsku – Kurier Wileński [online], kurierwilenski.lt [dostęp 2024-04-26] (pol.).

[4] Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1140 .

[1]

[2]

[3]

[4]